Từ Fed đến cuộc khủng hoảng tiền tệ của châu Âu, đây là nguyên nhân đằng sau việc bán tháo trên thị trường tài chính

Trong phiên giao dịch ngày thứ Sáu (23/9), nhiều thị trường chứng khoán lớn trên toàn cầu đã sụt giảm mạnh, vào thời điểm mà Fed đã tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản và các ngân hàng trung ương khác tăng lãi suất để chống lại xu hướng lạm phát toàn cầu.

Dữ liệu PMI yếu kém về sản xuất và dịch vụ từ châu Âu vào thứ Sáu (23/9) và cảnh báo của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) vào thứ Năm (22/9) rằng quốc gia này đã rơi vào suy thoái đã thêm vào vòng xoáy tiêu cực. Chính phủ Anh cũng đã gây chấn động thị trường vào thứ Sáu (23/9) khi công bố kế hoạch cắt giảm thuế và khuyến khích đầu tư để giúp nền kinh tế.

Fed xác nhận một cuộc suy thoái

Thị trường chứng khoán đã biến động tiêu cực trong tuần này sau khi Fed tăng lãi suất vào thứ Tư (21/9) thêm 75 điểm cơ bản và dự báo có thể nâng lãi suất huy động lên mức cao 4,6% vào đầu năm tới. Lãi suất hiện hành của Mỹ hiện đang là 3% đến 3,25%.

“Lạm phát và lãi suất tăng không chỉ là hiện tượng của Mỹ mà còn là một thách thức đối với các thị trường toàn cầu. Rõ ràng là nền kinh tế đang chậm lại nhưng lạm phát đang gia tăng và ngân hàng trung ương buộc phải giải quyết vấn đề này. Xoay quanh Châu Âu, ECB đang tăng lãi suất từ mức âm lên mức dương vào thời điểm đối mặt với khủng hoảng năng lượng và căng thẳng địa chính trị trên chính châu lục”, Julian Emanuel, trưởng bộ phận cổ phần, phái sinh và chiến lược định lượng tại Evercore ISI cho biết.

Fed cũng dự báo tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng lên 4,4% trong năm tới từ mức 3,7% hiện tại. Chủ tịch Fed Jerome Powell đã kiên định cảnh báo Fed sẽ làm những gì cần làm để đè bẹp lạm phát.

“Về cơ bản tán thành ý tưởng về suy thoái, ông Powell đã khởi đầu giai đoạn cảm xúc của thị trường con gấu. Tin xấu là chúng ta đang thấy và sẽ tiếp tục thấy điều đó trong thời gian tới khi xu hướng bán tháo hầu như diễn ra ở mọi tài sản. Tin tốt là xu hướng của hầu hết mọi thị trường con gấu mà chúng tôi từng chứng kiến thường kết thúc vào tháng 9 và tháng 10”, chiến lược gia Julian Emanuel cho biết.

Những lo lắng về suy thoái cũng khiến mức độ phức tạp của giá hàng hóa giảm xuống, kim loại và hàng hóa nông nghiệp đều bị bán tháo trên diện rộng. Giá dầu WTI đã giảm khoảng 6% xuống mức 78 USD/thùng vào ngày 23/9, mức giá thấp nhất kể từ đầu tháng 1.

Việc chính phủ Anh công bố kế hoạch cắt giảm thuế sâu rộng đã làm tăng thêm bất ổn về nợ của quốc gia này và ảnh hưởng nặng nề đến đồng bảng Anh.

Các yếu tố khác cũng đang diễn ra trên toàn cầu. “Trung Quốc thông qua chiến lược Zero Covid và sự thịnh vượng chung đã làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Họ đã chậm đưa ra chính sách tiền tệ dễ dàng hoặc chi tiêu tài khóa bổ sung vào thời điểm này”, Peter Boockvar, giám đốc đầu tư tại Bleakley Advisory Group cho biết.

Trên toàn cầu, các vấn đề phổ biến là nền kinh tế tăng trưởng chậm lại và lạm phát cao với các ngân hàng trung ương tham gia vào việc kiềm chế giá cả tăng cao. Các ngân hàng trung ương cũng đang tăng lãi suất đồng thời với việc kết thúc các chương trình mua trái phiếu.

Các chiến lược gia cho biết Fed đã đặc biệt gây xáo trộn thị trường bằng cách đưa ra dự báo một mức lãi suất mới cao hơn, ở mức mà họ tin rằng họ sẽ ngừng tăng lãi suất. Tuy nhiên, các chiến lược gia vẫn thấy rằng điều đó là không chắc chắn cho đến khi diễn biến lạm phát trở nên rõ ràng hơn và các mức lãi suất cho đầu năm tới đang chạy đua trên mức đó.

“Cho đến khi chúng ta có được bức tranh về việc lãi suất giảm và lạm phát bắt đầu giảm, cho đến khi điều đó xảy ra, dự kiến sẽ có nhiều biến động hơn. Thực tế là Fed không biết họ sẽ đi đến đâu và đó có thể là một nơi không thoải mái cho các nhà đầu tư”, chiến lược gia Peter Boockvar cho biết.

Theo dõi các dấu hiệu căng thẳng của thị trường

Chiến lược gia Peter Boockvar cho biết các động thái thị trường là khó khăn bởi vì các ngân hàng trung ương đã đưa ra các gói kích thích dễ dàng trong nhiều năm qua, kể từ trước khi đại dịch xảy ra. Ông cho biết lãi suất đã bị các ngân hàng trung ương toàn cầu kìm hãm kể từ cuộc khủng hoảng tài chính và cho đến gần đây, lãi suất ở châu Âu vẫn ở mức âm.

“Những gì đang xảy ra đối với tiền tệ và trái phiếu của các thị trường đang phát triển đang giống như các thị trường mới nổi", ông cho biết.

Marc Chandler, chiến lược gia thị trường trưởng tại Bannockburn Global Forex cho biết, thị trường đang bắt đầu định giá ở mức lãi suất cuối cùng cao hơn đối với Fed, lên tới 5%. “Tôi có thể nói rằng Fed đã giải phóng các lực lượng để khuyến khích thị trường định giá lại lãi suất cơ bản. Đó chắc chắn là một trong những yếu tố tạo ra sự biến động này”, ông cho biết.

Lãi suất cao hơn sẽ tiếp tục đẩy mức tăng của đồng đô la so với các loại tiền tệ khác.

Các chiến lược gia cho biết họ không thấy dấu hiệu cụ thể nào, nhưng họ đang theo dõi các thị trường xem có dấu hiệu căng thẳng nào không, đặc biệt là ở châu Âu vì là đây là nơi tỷ giá đang biến động mạnh.

“Điều này giống như câu nói của Warren Buffett. Khi thủy triều rút, bạn sẽ thấy ai không mặc đồ bơi. Vì nhiều nơi đã được hưởng lợi từ lãi suất thấp trong một thời gian dài, chúng ta sẽ không biết về chúng cho đến khi thủy triều rút và những tảng đá lộ ra”, chiến lược gia Marc Chandler cho biết.

Vũ Duy Bắc / Theo báo chí nước ngoài