Tự hào 'Đài chiến thắng'

Không chịu khuất phục trước quân thù, bom đạn Mỹ phá cầu sắt, ta làm lại cầu gỗ, rồi cầu phao, cầu treo, phà có ca nô lai dắt, phà kéo bằng tay... quyết tâm giữ vững tuyến giao thông huyết mạch phục vụ sản xuất, chiến đấu bảo vệ miền Bắc và chi viện cho chiến trường miền Nam.

Trận ném bom bắn phá cầu Cầm ngày 8-11-1965 khiến hơn 80 người chết và bị thương. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Đông Triều khắc sâu lòng căm thù, nêu cao tinh thần cảnh giác, sẵn sàng đánh địch bất kể ngày đêm.

Công trình “Đài chiến thắng” vừa được khánh thành vào tháng 1-2021.

Một trong những người trực tiếp đối mặt với các cuộc oanh kích của máy bay Mỹ năm 1966 tại trận địa cầu Cầm là nữ dân quân Nguyễn Thị Len, năm nay 76 tuổi, sống tại khu Xuân Viên 2, phường Xuân Sơn, thị xã Đông Triều. Kể về trận chiến đấu ngày 16-8-1966, bà Len tự hào: “Trực chiến tại trận địa súng máy 12,7mm ở đầu cầu Cầm khi ấy có một tiểu đội dân quân. Khi mọi người đang thực hiện nhiệm vụ thì máy bay Mỹ ào ào bay vào từ sau dãy núi ở phía tỉnh Hà Bắc (nay thuộc tỉnh Bắc Giang). Đồng chí Nguyễn Văn Vẹn, Tiểu đội trưởng chỉ huy tiểu đội vào vị trí chiến đấu. Đợi tốp máy bay Mỹ gần nhất sà xuống tầm thấp ném bom đánh phá cầu Cầm, tiểu đội dân quân nhả những loạt đạn chính xác vào lũ giặc trời”. Một chiếc máy bay của giặc trong đội hình trúng đạn, bốc cháy ngùn ngụt giữa tiếng reo hò vang dậy của quân và dân Đông Triều trên các trận địa. Đây cũng là chiếc máy bay thứ 100 của giặc Mỹ bị bắn rơi trên bầu trời Quảng Ninh. Chiến công này được Bác Hồ gửi thư khen, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất.

Để tưởng nhớ công lao của các thế hệ cha anh, chính quyền địa phương đã xây dựng "Đài chiến thắng" ngay dưới chân cầu Cầm, nhưng qua thời gian, công trình bị xuống cấp nghiêm trọng. Thể theo nguyện vọng của nhân dân, cuối năm 2020, UBND thị xã Đông Triều xây dựng lại "Đài chiến thắng", ghi dấu trận chiến đấu oanh liệt của quân và dân Đông Triều với giặc Mỹ xâm lược, đặc biệt là sự kiện chiếc máy bay thứ 100 của đế quốc Mỹ bị bắn rơi trên bầu trời Quảng Ninh. Đây cũng là công trình ý nghĩa chào mừng thành công Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Công trình được xây dựng với diện tích rộng gần 1.000m2; xung quanh lát gạch đỏ, trồng cây xanh, thảm cỏ tạo thành khuôn viên sáng-xanh-sạch-đẹp. Tại vị trí trung tâm tượng đài khắc dòng chữ: “Nơi đây, ngày 16 tháng 8 năm 1966, dân quân xã Xuân Sơn đã bắn rơi chiếc máy bay thứ 100 của đế quốc Mỹ trên bầu trời Quảng Ninh”.

Công trình “Đài chiến thắng” là niềm tự hào của người dân quê hương Đệ tứ chiến khu Đông Triều; cũng là "địa chỉ đỏ", góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ mai sau.

Bài và ảnh: CAO THANH ĐÔNG