Từ kinh nghiệm trekking, leo núi đến cứu hộ lũ Hà Giang, Hà Tĩnh
Khi bão số 10 đi qua, hoàn lưu bão gây ngập lụt, chia cắt nhiều bản làng, một số công ty du lịch mạo hiểm đã tạm gác công việc, trở thành những 'đội cứu hộ' hỗ trợ người dân.

Đội Phản Ứng Nhanh mang theo xuồng hơi và nhu yếu phẩm lên đường ứng cứu xuyên đêm tại Hà Giang. Ảnh: Đinh Hoàng.
Trả lời Tri Thức - Znews sau đêm trắng cùng đội cứu hộ, Đinh Hoàng, người sáng lập Công ty du lịch mạo hiểm Tổ Ong Adventure, thở phào khi thấy mực nước ở trung tâm Hà Giang (Tuyên Quang) đã bắt đầu rút.
"Chiều hôm qua (1/10), khi nghe tin Hà Giang chìm trong biển nước, tôi cùng anh em Đội Phản Ứng Nhanh lập tức lên đường", Hoàng nói.
Xuyên đêm chèo xuồng vào vùng nước lũ
Hoàng cho biết việc đưa xuồng hơi và thiết bị lên đến Hà Giang đã là thử thách lớn.
"Chúng tôi phải chuyển tải 4 lần, liên tục dỡ xuồng khỏi xe, nhờ xe công trình chở qua đoạn ngập sâu 1,5 m rồi lại hạ xuống, bê lên xe tải khác di chuyển, cứ thế lặp đi lặp lại quy trình này", Hoàng kể.
Đoàn của anh có khoảng 20 người, nhưng ở những điểm ngập, bà con địa phương đã đến góp sức, nâng số người lên đến 40-50. Nhờ vậy, đội mới có thể đưa xuồng vào vùng ngập sâu - nơi các đơn vị khác không thể tiếp cận.

Đội phải chuyển tải 4 lần để mang theo xuồng hơi và nhu yếu phẩm đến vùng ngập sâu. Ảnh: Đinh Hoàng.
Trên đường vào Hà Giang, khi đến gần Vị Xuyên, đội phát hiện một làng gần 50 người bị cô lập.
"Chúng tôi lập tức hạ xuồng và bắt đầu cứu hộ. Từ 14h hôm trước đến 1h hôm nay, đội giải cứu thành công 40 người, đưa họ vào bờ an toàn. 5h sáng, chúng tôi mới tới được trung tâm Hà Giang", Hoàng kể lại.
Đội Phản Ứng Nhanh có 20 thành viên, gồm 5 người từ công ty của Hoàng và 15 nhân sự từ công ty du lịch của Vũ Minh Hùng (Hà Nội), được huy động từ nhiều tỉnh như Thái Nguyên, Nam Định, Hòa Bình, Hà Tĩnh đến hỗ trợ.




Hoàng cùng đội cứu hộ đã kịp thời xuyên đêm ứng cứu 40 người dân trong bản cách Hà Giang 20 km. Ảnh: Đinh Hoàng.
Trước khi vào vùng lũ, nhóm đều phối hợp chặt chẽ với chính quyền để nắm rõ địa điểm cần cứu hộ, được hỗ trợ mở đường, đảm bảo an toàn.
Không chỉ đội của Hoàng, tại tâm lũ Hà Giang, Công ty du lịch Ha Giang Backroad Tours cũng lao vào trận tuyến. 23h15, Hà Vương, giám đốc đơn vị, cùng người dân vẫn tất bật chia gạo, mì, xôi, nước uống, chờ xuồng vào chi viện cho vùng ngập sâu.




Bà con Hà Giang phân chia nhu yếu phẩm để chờ thuyền chi viện cho vùng ngập sâu. Ảnh: Hà Vương.
"Tình hình vẫn rất căng thẳng, chúng tôi dồn toàn lực lo nhu yếu phẩm cho bà con", anh nói.
Ngày 1/10, Hà Giang chìm trong biển nước, nhiều nơi ngập sâu tới 2 m. Cột mốc Km0 cũng bị nước ngập sâu quá đầu người trưởng thành, bến xe thành phố tê liệt. Giữa khó khăn, một số homestay mở cửa miễn phí, hỗ trợ ăn uống cho du khách bị kẹt lại.
Từ kỹ năng leo núi đến kỹ năng cứu nạn
Những ngày này, thay vì dẫn tour khám phá hang động hay leo núi, các hướng dẫn viên và porter của Công ty du lịch mạo hiểm Jungle Boss lại trở thành lực lượng cứu hộ bất đắc dĩ.
Lê Lưu Dũng, đại diện đơn vị, cho biết đoàn cứu trợ lần này có 28 thành viên, gồm hướng dẫn viên, porter, nhân viên an toàn và cả bộ phận điều hành. Điểm đến là Hà Tĩnh và Nghệ An, nơi chịu ảnh hưởng nặng nề sau bão.
"Tại khu vực Bãi Ngang, bão tàn phá nặng nề, nhà cửa, trường học hư hại, nhiều nơi ngập cục bộ. Anh em chủ yếu ở nhà văn hóa hoặc dựng lều, tự túc sinh hoạt để tập trung hỗ trợ bà con", Dũng chia sẻ.
Đoàn mang theo dây an toàn, dao, xẻng, đồ bảo hộ… dự kiến ở lại 5-7 ngày, tùy tình hình và diễn biến bão số 11 sắp tới.
Trước đó, đơn vị từng tham gia cứu trợ ở Hải Phòng, Quảng Ninh sau bão Yagi (2024). Sau khi trở về, "Hội tình nguyện" của công ty được thành lập, nhằm chủ động ứng phó và hỗ trợ bà con mỗi khi thiên tai ập đến.




Những kinh nghiệm tích lũy qua bao mùa mưa lũ giúp đội của anh Dũng nhanh chóng bắt tay vào hỗ trợ. Ảnh: Lê Lưu Dũng.
Xuất thân từ vùng "rốn lũ" Quảng Bình (nay thuộc Quảng Trị), nhân sự công ty quen với môi trường khắc nghiệt, kỹ năng đi rừng và xử lý khẩn cấp giúp họ triển khai cứu trợ nhanh, gọn.
Trong khi đó, đội của Hoàng tập trung vào cứu người trong tình huống khẩn cấp, đe dọa đến tính mạng. "Chúng tôi đi ngay từ phút đầu, khi tình hình còn nguy hiểm nhất. Khi nước rút, đội sẽ rút về Hà Nội, sẵn sàng cho điểm nóng tiếp theo", Hoàng cho biết.
Theo Hoàng, chính nền tảng từ nghề du lịch mạo hiểm - nơi con người phải đối mặt rủi ro thiên nhiên và thường xuyên được tập huấn cứu hộ cứu nạn, rèn luyện thể lực - đã giúp đội phản ứng nhanh.

28 thành viên trong đội đã lên đường ra Hà Tĩnh. Ảnh: Lê Lưu Dũng.
Những kỹ năng ấy giúp họ thành thạo trong việc xử lý tình huống trong rừng, đối phó với các rủi ro, thực hiện sơ cấp cứu, ứng phó khẩn cấp. Các thành viên có thể nhanh chóng đánh giá mức độ an toàn, nhận diện khu vực nguy hiểm như đường điện ngập nước hay điểm có nguy cơ sạt lở. Thể lực tốt cũng là yếu tố then chốt, giúp đội đáp ứng yêu cầu cứu hộ trong điều kiện khắc nghiệt.
Đội của Hoàng luôn sẵn sàng ứng phó: xuồng luôn có sẵn trên xe, cho phép họ di chuyển đến các điểm nóng (như Hà Giang, Thanh Hóa, Nghệ An) chỉ trong vòng 3 đến 4 tiếng đồng hồ.