Từ Làng Sen đến HTX Sen quê Bác

Trở lại quê Bác hôm nay, bộ mặt nông thôn đã có nhiều thay đổi, ngày càng nhiều gia đình ở Làng Sen, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng sen, gắn với thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM), NTM kiểu mẫu nhằm tạo cảnh quan thiên nhiên đặc trưng của quê Bác...

Ra đi để trở về... khởi nghiệp

Tốt nghiệp thạc sỹ Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội, như nhiều bạn bè khi mới ra trường anh Phạm Kim Tiến – Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sen quê Bác cũng bôn ba lập nghiệp khắp nơi, với đủ việc làm, ngành nghề khác nhau. Nhưng cuối cùng hành trình khởi nghiệp lại cuốn anh trở về quê nhà, với quyết tâm đưa các sản phẩm từ cây sen đến với nhiều thị trường trong và ngoài nước.

Cuối năm 2018, HTX Sen quê Bác được thành lập tại xóm Mậu 2, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An với 7 thành viên ban đầu. Chỉ sau hơn một năm, đến nay HTX đã huy động được 18 thành viên tham gia có vốn điều lệ là 10,6 tỷ đồng.

Ngành nghề kinh doanh chủ yếu là trồng và chăm sóc, cung ứng các giống sen; chế biến sâu các sản phẩm về sen, gồm: Các loại trà sen (trà hoa sen, trà lá sen...), nhóm sản phẩm từ hạt sen tươi, hạt sen sấy khô, sữa hạt sen; kim chi sen, củ sen muối; hương sen...

Anh Phạm Kim Tiến, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sen quê Bác đang kiểm tra sản phẩm trà ướp bông sen của HTX được sử dụng công nghệ sấy thăng hoa.

Anh Tiến kể, bước đầu hoạt động, HTX gặp khá nhiều khó khăn thử thách, đặc biệt là nguồn nguyên liệu còn ở mức khiêm tốn, các hộ dân trồng sen chủ yếu sử dụng các giống sen địa phương, lâu năm, chất lượng còn hạn chế, mỗi năm chỉ 1 mùa.

Tuy nhiên, với sự nhanh nhạy, chủ động bằng những bước đi hợp lý, có sự đồng hành của chính quyền địa phương từ xã đến huyện, những khó khăn đã dần được khắc phục. Đến nay, ngoài ổn định diện tích trồng sen là 12,5 ha, HTX còn cung ứng nguồn giống, hướng dẫn khoa học kỹ thuật cho bà con mở rộng hơn 20 ha, giao khoán tới 45 hộ dân.

Trong thời gian qua, HTX đã thử nghiệm trồng thành công 52 giống, trong đó 15 giống nội địa, 37 giống ngoại, nhiều giống sen quý hiếm được trồng thành công như: Sen ngàn cánh, sen đỏ Bắc Kinh, sen Quan Âm...

Để chất lượng các sản phẩm có được chất lượng cao, anh Tiến bàn với các thành viên HTX đầu tư dây chuyền, máy móc, thiết bị hiện đại, đồng bộ để chế biến sâu các sản phẩm từ sen. Đặc biệt, để giữ mãi vẻ đẹp của những đóa sen đang nở, đối với sản phẩm trà ướp bông sen, HTX đã đầu tư 1,2 tỷ đồng cho một máy sấy thăng hoa với công nghệ sấy trong môi trường chân không, giúp người thưởng trà sẽ được thưởng thức gần như nguyên vẹn hương vị của trà và màu sắc của hoa sen.

Ngoài ra, với vai trò thu mua nguồn nguyên liệu, để đảm bảo chất lượng nguồn nguyên liệu đầu vào, cùng việc hướng dẫn, hỗ trợ trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho cây sen, HTX còn cử cán bộ về tận hộ giúp dân trồng các loại giống mới, đồng thời bao tiêu sản phẩm.

Vươn tầm thế giới

Theo chia sẻ của chị Nguyễn Thị Hồng – Phó Giám đốc HTX, hiện nay HTX đã cho ra đời 8 sản phẩm chế biến sâu về sen, trong đó đã có 3 sản phẩm đạt OCOP của huyện Nam Đàn, có 2 sản phẩm đang xây dựng hướng đến xuất khẩu là kim chi sen và trà ướp bông sen.

Đặc biệt, với ưu thế sản xuất ngay trên chính quê hương Bác Hồ, hàng năm đón lượng khách du lịch rất lớn, bên cạnh những sản phẩm chế biến, HTX còn đa dạng hóa bằng cách sản xuất các mặt hàng lưu niệm từ sen. Hiện, các sản phẩm của HTX đã có mặt tại nhiều thành phố lớn, trong đó có thủ đô Hà Nội.

HTX đã cho ra đời 8 sản phẩm chế biến sâu về sen, trong đó đã có 3 sản phẩm đạt OCOP của huyện Nam Đàn

Công sức của anh Tiến và các thành viên HTX đã được đền đáp, gần đây sản phẩm trà ướp bông sen của HTX đã lọt vào “mắt xanh” của một đơn vị phân phối tại thị trường Mỹ. Đơn vị này đã đặt vấn đề bao tiêu sản phẩm với HTX và dự kiến trong thời gian tới sản phẩm trà sen mang tên “Sen Quê Bác” sẽ xuất hiện tại những siêu thị lớn của thị trường khó tính này.

Không dừng lại ở phát triển các sản phẩm, qua nghiên cứu, tìm hiểu, tham quan các mô hình chế biến sâu về sen, kết hợp với xây dựng, quy hoạch vùng nguyên liệu.... HTX Sen quê Bác còn tạo cảnh quan nhằm thu hút du khách trải nghiệm, chiêm ngưỡng cảnh đẹp của sen.

Được biết, HTX Sen quê Bác đang tạo việc làm cho gần 100 lao động ở địa phương từ mô hình sản xuất sen kết hợp du lịch sinh thái này.

Mới đây, Liên minh HTX Việt Nam đã khánh thành công trình “Hợp tác xã với Bác Hồ” tại Làng Sen với 4 hồ sen, 2 nhà dừng nghỉ, đường hoa, hàng rào, điện chiếu sáng và hai bia đá, cùng hệ thống hàng rào bao quanh, đèn chiếu sáng, cây xanh, thảm cỏ, hoa...

Công trình được xây dựng nhằm kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2020) và thể hiện tấm lòng tri ân sâu sắc đối với sự quan tâm đặc biệt của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho khu vực KTHT, HTX. Tại đây, HTX Sen quê Bác cũng đã ký cam kết bảo trì, đón khách, khai thác công trình một cách hiệu quả.

"HTX sẽ kết hợp với các hộ dân trên toàn huyện Nam Đàn trồng những giống sen tốt nhất tại đây, chịu trách nhiệm chế biến tiêu thụ sản phẩm sau khi thu hoạch. Đồng thời, kết hợp du lịch sinh thái phục vụ khách tham quan, nhằm mang đến một mô hình du lịch trải nghiệm thân thiện với thiên nhiên, lan tỏa ưu điểm của khu vực KTHT, HTX với du khách trong và ngoài nước" chị Nguyễn Thị Hồng nói.

Minh Khuê