Từ livestream bán hàng, đến 'bắt sóng' cây trồng mới, người miền núi Tuyên Quang kiếm bộn tiền
Không còn bị bó buộc tư duy sau những dãy núi, nhiều người dân tộc thiểu số miền núi ở Tuyên Quang đang làm giàu nơi bản làng, nhờ cuộc 'cách mạng' trong tư duy, ứng dụng công nghệ thông tin để đưa ra những sản phẩm đặc trưng ra thị trường.
Tuyên Quang là tỉnh miền núi có trên 53% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm qua, để nâng cao thu nhập cho người dân, tỉnh đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp theo hướng hàng hóa, ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất, kinh doanh.
Đổi đời nhờ chuyển đổi số
Những năm qua, đồng bào người dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đã tích cực áp dụng công nghệ livestream trên mạng xã hội để quảng bá và bán sản phẩm truyền thống, góp phần nâng cao thu nhập và bảo tồn văn hóa dân tộc.

Đưa nông sản lên các sàn thương mại điện tử giúp người dân tộc thiểu số miền núi ở Tuyên Quang nâng cao thu nhập.
Điển hình, tại huyện Lâm Bình, các thành viên của HTX thổ cẩm Lâm Bình, chủ yếu là phụ nữ dân tộc Tày và Dao, đã tích cực sử dụng livestream để giới thiệu các sản phẩm thổ cẩm truyền thống như chăn, khăn dệt thủ công, túi xách, mũ và đồ lưu niệm.
Nhờ ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin, sản phẩm của HTX đã tiếp cận được khách hàng trên cả nước, giúp tăng thu nhập cho các thành viên từ 5-10 triệu đồng/tháng.
Chị Nguyễn Thị Yêu, Giám đốc HTX thổ cẩm Lâm Bình, cho biết 30 thành viên HTX đều là các chị em ở bản làng, chỉ tranh thủ lúc nông nhàn để dệt vải, may sản phẩm nên việc quảng bá bán hàng cũng có nhiều hạn chế.
Việc ứng dụng các kênh trực tuyến và mạng xã hội đã và đang giúp thành viên HTX xóa đi khoảng cách hàng trăm, hàng nghìn cây số từ miền núi tới miền xuôi để sản phẩm tới tay người yêu thổ cẩm trên cả nước.
“Thổ cẩm của HTX là sản phẩm OCOP tỉnh Tuyên Quang, cũng tham gia nhiều hội chợ và bán hàng cho khách du lịch. Tuy nhiên qua mạng xã hội khách có thể xem mọi mẫu mã và mua hàng bất cứ lúc nào. Các sản phẩm HTX làm ra được bán đi nhiều tỉnh thành phố trong cả nước, nhiều người đặt hàng, thu nhập của chị em từ 5-10 triệu đồng/tháng”, chị Yêu cho biết.
Thành công với cây trồng mới
Bên cạnh tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất, đồng bào dân tộc thiểu số ở Tuyên Quang cũng đang tích cực chuyển đổi sang các cây trồng mới để nâng cao thu nhập, làm giàu cho bản thân và tạo việc làm tại địa phương.
Điển hình, mô hình trồng nấm đang là mô hình cho thu nhập cao trên địa bàn xã Bình Yên, huyện Sơn Dương - địa phương có 100% dân số là đồng bào dân tộc Sán Chay (Sán Chí) sinh sống. Để dẫn dắt các hộ sản xuất theo hướng hàng hóa, nâng cao giá trị gia tăng, HTX nấm sạch Bình Yên được thành lập.
Đến nay, sau hơn 3 năm đi vào hoạt động, nấm sạch của HTX Bình Yên dần có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, bởi sản phẩm chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Hiện, HTX Bình Yên có các sản phẩm chủ lực là nấm sò, nấm rơm, nấm mộc nhĩ. Nhờ sản xuất hiệu quả, HTX đã tạo việc làm cho 8 lao động là người địa phương với thu nhập từ 4 - 5 triệu đồng/tháng.

Việc mạnh dạn chuyển đổi sang các cây trồng mới cũng giúp đồng bào dân tộc thiểu số miền núi ở Tuyên Quang tăng hiệu quả kinh tế.
Chị Trần Thị Loan, dân tộc Sán Chay, thôn Lập Binh, xã Bình Yên cho biết, từ khi HTX được thành lập, vào thời kỳ cao điểm đóng bao gây nấm hoặc thời kỳ thu hoạch nấm, chị cùng hàng chục lao động của địa phương được nhận vào làm việc cho HTX.
“Số tiền làm thêm cho HTX nấm sạch Bình Yên đã góp phần giúp một bộ phận người lao động là người dân tộc thiểu số khu vực nông thôn như chúng tôi tăng thêm thu nhập, giảm bớt khó khăn”, chị Loan nói.
Không chỉ tạo việc làm cho lao động, HTX nấm sạch Bình Yên còn hướng dẫn các thành viên phương pháp làm nấm sạch, đồng thời trở thành đầu mối quan trọng trong chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông sản, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập.
Đáng chú ý, những năm qua, huyện Sơn Dương cũng là một trong những địa phương đi đầu trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang trong việc lựa chọn các giống cây mới đưa vào trồng thử nghiệm theo hướng hàng hóa, cải thiện thu nhập cho người dân, đặc biệt là người dân tộc thiểu số trên địa bàn.
Có thể kể đến mô hình trồng cà gai leo tại các xã Hợp Hòa, Sầm Dương với diện tích hơn 30 ha; mô hình trồng cây sa chi tại xã Lương Thiện với diện tích 3 ha; mô hình trồng cây hương nhu tại xã Tú Thịnh với quy mô 18 ha; mô hình trồng dưa lưới trong nhà kín với diện tích hơn 3.000 m2 tại xã Kháng Nhật…
Thúc đẩy các chính sách hỗ trợ
Có thể thấy, các HTX đang đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao thu nhập cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Tuyên Quang.
Để có được những kết quả trên, bên cạnh các chính sách hỗ trợ, đồng hành của ban ngành chức năng tỉnh, địa phương, thì các chương trình hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh tỉnh Tuyên Quang cũng cho thấy dấu ấn đậm nét.
Cụ thể, Liên minh HTX Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ tại tỉnh Tuyên Quang nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể và nâng cao đời sống người dân. Điển hình như cung cấp các nguồn vốn vay ưu đãi cho các HTX để đầu tư vào máy móc, công cụ, xây dựng cơ sở hạ tầng và mua giống cây trồng, vật nuôi, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Trong 3 năm trở lại đây, nhiều chương trình hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang cũng được triển khai hiệu quả. Điển hình như chương trình hỗ trợ 24 tấn thức ăn chăn nuôi lợn cho HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Tâm Hương tại huyện Na Hang; tổ chức tập huấn về quy trình, kỹ thuật chăn nuôi lợn, gà, trồng chè theo hướng hữu cơ, nâng cao năng lực chuyển đổi số cho cán bộ HTX tổng giá trị 1 tỷ đồng…
Có thể nói, hiệu quả của quá trình chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp, nâng cao giá trị sản xuất chính là một trong những nền tảng quan trọng để tỉnh Tuyên Quang thực hiện thắng lợi nhiều nhiệm vụ trong công tác giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa.
Thời gian tới, tỉnh tiếp tục thực hiện tốt các chính sách, dự án hỗ trợ người nghèo; ưu tiên nguồn lực cho các xã đặc biệt khó khăn, xã có tỷ lệ hộ nghèo cao; giải quyết cơ bản về đất ở, đất sản xuất; đẩy mạnh giải quyết việc làm, tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo... Qua đó, nâng cao chất lượng mọi mặt đời sống đồng bào dân tộc thiểu số theo hướng hiệu quả, lâu dài, bền vững...