Từ nỗi lo trắng tay đến vườn cà-phê trĩu quả

Cây cà-phê mang lại giúp gia đình anh A Gương đổi đời.

Trong căn nhà nhỏ giản dị, tách cà-phê bốc khói nghi ngút, anh A Gương chậm rãi kể cho chúng tôi nghe câu chuyện vượt khó, hành trình chuyển đổi mô hình cây trồng và những nỗ lực không ngừng nghỉ của mình.

“Ngày trước, nhà mình toàn trồng sắn thôi! Sắn là loại cây quen thuộc, bao đời nay bà con Xơ Đăng vẫn trồng như thế. Nhưng sau vài năm canh tác, mình nhận ra đất trở nên bạc màu, năng suất giảm rõ rệt. Có năm, cả 2 ha đất mà mình chỉ thu được vỏn vẹn 20 triệu đồng. Đôi lúc gặp năm mất mùa, thì coi như trắng tay”, anh A Gương nhớ lại.

Anh A Gương đi đầu tại cơ sở trong việc chỉnh trang vườn tạp tại khu dân cư để bà con noi theo

Cái khó lớn nhất, theo anh, không phải là làm gì, mà là dám nghĩ, dám làm. Ý định chuyển đổi cây trồng anh đã ấp ủ từ lâu, nhưng quanh quẩn mãi vẫn chưa thể thực hiện được. Không có vốn, không hiểu kỹ thuật, chưa có ai trong thôn đi trước để học hỏi… tất cả như một bức tường ngăn trở mọi thay đổi.

Bước ngoặt chỉ thực sự đến vào năm 2012, khi địa phương đẩy mạnh tuyên truyền chuyển đổi cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu từng vùng. Cán bộ xã Đăk Pxi phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã và các tổ chức đoàn thể thường xuyên xuống tận thôn, cùng bà con họp bàn, vận động, giải thích.

“Ban đầu mình cũng ngần ngại lắm, nhưng rồi nghĩ không thay đổi thì mãi nghèo. Mình quyết định vay vốn 60 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội, cộng thêm chút tiền tích góp để bắt đầu với 5 sào cà-phê đầu tiên”, anh A Gương tự sự.

Anh A Gương chuyển đổi cây trồng từ mì sang cà-phê.

Từ một nông dân quanh năm quen tay với cây sắn, anh A Gương bắt đầu hành trình làm quen với cà-phê. Không có kinh nghiệm, anh lặn lội tham gia mọi lớp tập huấn do địa phương tổ chức. Về nhà, anh lên mạng tìm tài liệu, đọc sách, rồi tìm đến các mô hình cà-phê thành công ở các xã lân cận để học hỏi.

“Mình không ngại học. Cái gì chưa biết thì phải đi hỏi, phải xem người ta làm ra sao. Cứ học từng chút một, rồi áp dụng vào vườn nhà mình”, anh Gương chia sẻ.

Sau 4 năm chăm sóc, lứa cà-phê đầu tiên bắt đầu cho thu hoạch. Từ số tiền thu được, anh tiếp tục mở rộng diện tích, năm sau gối đầu năm trước, từng bước thay thế toàn bộ 2 ha sắn bằng cà-phê. Đến nay, cả vườn cà-phê đã phát triển ổn định, xanh tốt. Trong vụ thu hoạch năm 2024, sau khi trừ chi phí, gia đình anh thu về gần 500 triệu đồng.

Theo chân A Gương ra vườn, lối nhỏ dẫn qua những luống cà-phê xanh mướt, trái nặng trĩu cành. Dừng lại bên một cây cà-phê đang vào độ thu hoạch, anh vừa nâng niu chùm quả chín, vừa nói: “Cây cà-phê không chỉ mang lại thu nhập ổn định, mà còn giúp mình hiểu thêm giá trị của việc làm chủ tri thức. Nhờ học, nhờ đổi mới mà mình có được ngày hôm nay".

Bà con thôn Pa Cheng mạnh chuyển đổi mô hình, nhận gà giống để phát triển chăn nuôi.

Không giữ riêng thành quả cho bản thân, anh A Gương tích cực chia sẻ kinh nghiệm với bà con trong thôn. Trong các buổi họp thôn, anh thường đứng lên phát biểu, nói chuyện, hướng dẫn bà con cách cải tạo vườn tạp, chọn giống phù hợp, cách bón phân, tưới nước và chăm sóc cà-phê đúng kỹ thuật. Bên cạnh đó, anh cũng vận động người dân tham gia các lớp tập huấn, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Đăk Pxi Trần Ngọc Trực nhận xét, anh A Gương là một trong những gương điển hình của xã trong phong trào chuyển đổi cây trồng. Không chỉ phát triển kinh tế giỏi, anh còn là người cán bộ thôn tận tụy, nhiệt huyết. Những việc anh làm có sức lan tỏa rất lớn, đặc biệt là trong tuyên truyền thay đổi nếp nghĩ, cách làm của bà con đồng bào dân tộc thiểu số. Anh luôn phối hợp chặt chẽ với chính quyền trong việc triển khai các chương trình, chính sách đến người dân.

Anh A Gương chăm sóc đàn bò phát triển kinh tế

Theo ông Trực, vai trò của cán bộ cơ sở như anh Gương là hết sức quan trọng trong việc hiện thực hóa các mục tiêu giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Bởi người dân tin tưởng vào những người "nói được, làm được", những mô hình hiệu quả, thiết thực. Anh Gương không chỉ là người cán bộ mặt trận, mà còn là một tấm gương sống cho cộng đồng.

Từ sự khởi sắc của vườn cà-phê nhà anh A Gương, nhiều hộ dân trong thôn Pa Cheng đã mạnh dạn làm theo. Diện tích cà-phê toàn thôn đã tăng gấp nhiều lần so với trước đây.

Một số hộ còn liên kết để cùng nhau thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Thôn Pa Cheng giờ không còn là vùng đất chỉ có sắn và nghèo khó, mà đã đổi thay từng ngày.

Anh A Gương đi đầu trong các phong trào, hoạt động do địa phương phát động tại khu dân cư

Trở lại căn nhà nhỏ của anh trong buổi chiều muộn, giữa không gian thoảng mùi cà-phê rang, anh A Gương tâm sự thêm: Nhiều khi mình nghĩ, nếu năm đó không quyết định đổi cây trồng thì giờ này chắc vẫn còn nghèo. Mình mong bà con mình cũng sẽ mạnh dạn thay đổi, cùng nhau vươn lên để sau này con cái có cuộc sống mới.

Từ một hộ nghèo, thu nhập bấp bênh với cây sắn, đến một hộ có kinh tế vững vàng nhờ cà-phê; từ một nông dân ít nói trở thành cán bộ thôn nhiệt huyết, biết dẫn dắt cộng đồng, hành trình của anh A Gương chính là minh chứng cho sự đổi thay tích cực của vùng đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây. Không cần những điều lớn lao, chính những việc làm cụ thể, bền bỉ của anh đang từng ngày thắp lên hy vọng, viết nên câu chuyện nông thôn mới ở cơ sở.

LẠC THỦY