Từ sản xuất nhỏ lẻ đến chuỗi giá trị bạc tỷ giúp nông dân Ninh Bình làm giàu

Nếu trước đây, nhắc đến nông thôn Ninh Bình người ta thường nghĩ đến cuộc mưu sinh vất vả của nông dân gắn với những thửa ruộng manh mún, nghề nuôi trồng thủy sản nhỏ lẻ hay những vườn rau chỉ đủ phục vụ gia đình, thì nay, diện mạo đã khác.

Mở rộng sản xuất

Đằng sau sự thay đổi trong tư duy sản xuất của nhiều hộ dân ở Ninh Bình là sự trỗi dậy mạnh mẽ của khu vực kinh tế hợp tác, trong đó HTX đóng vai trò trung tâm.

Nhờ sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình, các mô hình kinh tế hợp tác đang từng bước trở thành điểm tựa vững chắc cho người dân, vừa tạo việc làm, nâng cao thu nhập, vừa đẩy nhanh xóa đói giảm nghèo và hướng tới sự phát triển bền vững.

Nông dân, HTX tại Ninh Bình đang giàu lên với những mô hình sản xuất hiệu quả, doanh thu bạc tỷ mỗi năm.

Xã Định Hóa, một vùng ven biển của tỉnh, có hệ thống sông ngòi, đầm phá phong phú, nguồn nước mặn – lợ đa dạng, rất thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản. Người dân ở đây từ lâu đã quen với con tôm, con cá, con ngao như một phần không thể thiếu trong đời sống.

Tuy nhiên, sản xuất nhỏ lẻ, thiếu liên kết khiến nghề nuôi thủy sản nhiều năm gặp khó. Đầu ra bấp bênh, giá cả thất thường, rủi ro dịch bệnh luôn rình rập, không ít hộ từng rơi vào cảnh trắng tay.

Mọi chuyện chỉ dần có chuyển biến tích cực hơn khi HTX thủy sản Văn Hải ra đời vào tháng 5/2022. Với 22 thành viên và hơn 30 ha diện tích nuôi trồng, HTX đã tạo nên sự chuyển mình mạnh mẽ.

Giám đốc HTX Nguyễn Văn Dương chia sẻ: “Tham gia HTX, thành viên và các hộ dân liên kết không còn đơn độc. HTX thường xuyên trao đổi kinh nghiệm, được tập huấn kỹ thuật mới, liên kết tiêu thụ sản phẩm và tiếp cận vốn vay. Nhờ đó, sản xuất ổn định hơn, lợi nhuận tăng đều qua từng năm”.

Điểm đáng chú ý là HTX Văn Hải vận hành theo tư duy sản xuất sạch. Các thành viên tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật từ chọn giống, chăm sóc đến phòng bệnh, ghi chép nhật ký sản xuất.

Nhờ vậy, sản phẩm của HTX có chất lượng cao, được thương lái tin tưởng, giá bán ổn định. Lợi nhuận trung bình của các hộ thành viên và nông dân liên kết tăng bình quân 20 – 30% mỗi năm, không còn cảnh thua lỗ triền miên, giảm phụ thuộc thương lái.

Hành trình khẳng định thương hiệu

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, HTX Văn Hải còn trở thành “trường học thực tế” cho nông dân. Nơi đây thường xuyên tổ chức tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, đón các đoàn tham quan học tập.

Thậm chí, từ lợi nhuận sản xuất, HTX còn trích quỹ để đóng góp xây dựng nông thôn mới, hỗ trợ 15 triệu đồng và hàng trăm ngày công để làm nhà văn hóa, kênh mương, đường bê tông, cùng nhiều hoạt động an sinh xã hội.

Nếu HTX Văn Hải thành công với thủy sản, thì tại xã Khánh Trung, HTX sản xuất và tiêu thụ nông sản an toàn Khánh Thành lại nổi bật với cây rau, củ, quả. Thành lập từ năm 2016 với 275 thành viên, HTX Khánh Thành đã biến những luống rau ven sông Đáy thành nguồn thu nhập ổn định cho hàng trăm hộ dân.

Khác với kiểu làm truyền thống, HTX Khánh Thành sản xuất theo quy trình VietGAP, bảo đảm an toàn thực phẩm, sản phẩm có tem điện tử, mã vạch truy xuất nguồn gốc. Năm 2019, HTX được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao.

Sản xuất theo quy mô lớn là chìa khóa giúp nông dân, HTX ở Ninh Bình nâng cao hiệu quả kinh tế, thoát nghèo, làm giàu.

Giám đốc HTX Phạm Văn Dũng cho hay: “Tham gia HTX, người dân có thể yên tâm hơn vì sản phẩm được bao tiêu, giá cả ổn định. Quan trọng hơn, tư duy sản xuất của bà con thay đổi, không còn chạy theo số lượng mà tập trung vào chất lượng và thương hiệu”.

Năm 2024, tổng sản lượng rau củ của HTX Khánh Thành đạt 2.532 tấn, doanh thu 18 tỷ đồng, bình quân 600 triệu đồng/ha/năm. Với thành tích đó, HTX Khánh Thành từng được vinh danh là một trong 63 HTX tiêu biểu toàn quốc. Đây không chỉ là niềm tự hào của địa phương mà còn là minh chứng rõ rệt cho sức sống của mô hình kinh tế hợp tác.

Đằng sau những thành công của HTX Văn Hải, Khánh Thành hay hàng trăm HTX khác ở Ninh Bình là sự đồng hành bền bỉ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh.

Trong những năm gần đây, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình triển khai nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực, như tổ chức tập huấn về chuyển đổi số, thương mại điện tử, quản trị kinh doanh, truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu…

Hướng tới phát triển bền vững

Đồng thời, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình cũng đẩy mạnh hỗ trợ vốn vay từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, giúp nhiều HTX có điều kiện mở rộng sản xuất.

Kết nối tiêu thụ sản phẩm qua các hội chợ, triển lãm, sàn thương mại điện tử. Hướng dẫn HTX tham gia chương trình OCOP, xây dựng chuỗi giá trị nông sản gắn với thế mạnh địa phương như sen, rau an toàn, thủy sản, dược liệu.

Đặc biệt, Liên minh HTX Việt Nam còn phát động các phong trào thi đua, tôn vinh điển hình tiên tiến. Những tấm gương HTX vượt khó vươn lên được biểu dương, tạo động lực lan tỏa tinh thần đổi mới trong toàn tỉnh.

Các HTX ở Ninh Bình hoạt động đa dạng từ nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ đến du lịch cộng đồng. Nhiều HTX đã trở thành mô hình kiểu mẫu, không chỉ sản xuất hiệu quả mà còn gắn kết với chương trình xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo bền vững.

Sự trỗi dậy của các HTX ở Ninh Bình đã khẳng định một điều rằng xóa đói giảm nghèo chỉ bền vững khi người dân thực sự là chủ thể. Tham gia HTX, nông dân không chỉ cống hiến sức lao động mà còn được học hỏi kỹ thuật, tiếp cận công nghệ, tự chủ trong đầu tư, sản xuất.

Điều quan trọng hơn cả là thu nhập được cải thiện. Người dân có việc làm ổn định, đời sống nâng cao, từ đó có điều kiện chăm lo học hành cho con cái, đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, giữ gìn môi trường nông thôn xanh – sạch – đẹp.

Kinh tế hợp tác ở Ninh Bình đang đứng trước những cơ hội mới nhưng cũng không ít thách thức. Thị trường ngày càng khắt khe, yêu cầu sản phẩm sạch, có thương hiệu, truy xuất nguồn gốc. Biến đổi khí hậu, dịch bệnh, chi phí sản xuất cũng tạo áp lực lớn cho nông dân.

Để đối mặt với những thách thức này, Liên minh HTX tỉnh đã định hướng chiến lược tiếp tục đào tạo nhân lực, nâng cao năng lực quản trị HTX. Đẩy mạnh chuyển đổi số, đưa sản phẩm nông sản Ninh Bình lên sàn thương mại điện tử. Liên kết với doanh nghiệp để mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Hỗ trợ xây dựng các mô hình HTX du lịch cộng đồng, gắn sản xuất với khai thác tiềm năng văn hóa, thiên nhiên, di sản của Ninh Bình.

Những định hướng trên là chiến lược lâu dài để HTX không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn tiến tới làm giàu, đóng góp cho sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Minh Khuê