Từ tâm huyết của nghệ nhân trà tới dự án giúp phụ nữ vùng cao thoát nghèo

Ám ảnh nghèo đói kéo dài qua nhiều thế hệ

Hơn 20 năm gắn bó với trà, nghệ nhân Đào Đức Hiếu đã đi đến nhiều vùng đất, đặc biệt là những nơi khó khăn nhưng giàu tiềm năng.

Nghệ nhân trà Đào Đức Hiếu đã gắn bó với trà hơn 20 năm nay. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Anh sớm nhận thấy phụ nữ vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số, còn chịu nhiều thiệt thòi.

“Những người mẹ phải xa con để đi tìm sinh kế. Những đứa trẻ thiếu sự chăm sóc... Những hình ảnh đó cứ bám riết tâm trí, thôi thúc tôi phải hành động”, anh Hiếu chia sẻ.

Khoảng 65-70% nhân lực làm trà tại các vùng chè là phụ nữ. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Trước thực tế có tới khoảng 65-70% lực lượng làm trà trực tiếp tại các vùng chè là phụ nữ, anh Hiếu tin rằng, tiềm năng từ cây trà có thể giúp họ có sinh kế, khởi nghiệp và phát triển ngay trên mảnh đất quê hương.

Và rồi dự án "Tea & Mother" (Trà và Mẹ) ra đời với mục tiêu giúp 10.000 phụ nữ có sinh kế và khởi nghiệp bền vững với trà.

“Chúng tôi muốn khắc phục tình trạng 'nghèo liên thế hệ', giúp những người phụ nữ vùng cao tự thoát nghèo bằng chính đôi bàn tay của mình. Chúng tôi đặt tên dự án bằng tiếng Anh, mong muốn đưa câu chuyện trà Việt vươn ra thế giới, để các tổ chức quốc tế biết đến tiềm năng của ngành trà Việt Nam. Hiện, 30/34 tỉnh, thành phố trên cả nước có sản phẩm trà. Việt Nam đứng thứ 5 thế giới về xuất khẩu trà với hơn 200.000 tấn/năm. Việt Nam có tiềm năng trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về ngành trà”, anh Hiếu chia sẻ.

Những nỗ lực để không ai bị “bỏ lại phía sau”

Với lộ trình triển khai từ nay đến năm 2030, dự án "Tea & Mother" mong muốn tạo nên sự thay đổi toàn diện, bền vững, để những người mẹ vùng cao không phải xa con và không ai bị “bỏ lại phía sau”.

Những ngày này, 7 câu lạc bộ “Tea & Mother” đang xúc tiến hoạt động điểm ở các tỉnh, thành phố như Bắc Ninh, Đà Nẵng, Lào Cai, Tuyên Quang, Thái Nguyên…; tập hợp những nữ doanh nhân sẵn sàng hỗ trợ phụ nữ vùng cao.

Bên cạnh mục tiêu sinh kế, khi triển khai câu lạc bộ tại các địa phương, dự án còn mong muốn trở thành không gian hội tụ tinh hoa bản địa, lan tỏa và giữ gìn những giá trị di sản, văn hóa, làng nghề truyền thống và bản sắc đặc trưng của từng vùng đất. Chẳng hạn, không gian văn hóa trà "Tea & Mother Bắc Ninh" sẽ không chỉ là điểm thưởng trà, mà còn là nơi để công chúng chiêm ngưỡng tranh Đông Hồ, đồng Đại Bái, gốm Phù Lãng, gỗ Đồng Kỵ và lắng nghe những làn điệu quan họ...

Một nhóm chuyên gia nông nghiệp cũng được thành lập, thường xuyên tổ chức hoạt động đào tạo, tập huấn kỹ thuật chăm sóc, chế biến trà an toàn.

“Cả nước có khoảng 80 vùng chè. Vẫn còn không ít người thiếu thông tin, nghĩ rằng vườn chè phải phun thuốc sâu, thuốc diệt cỏ, chất kích lá… Song làm vậy sẽ hại người dùng. Người tiêu dùng ngày càng thông minh hơn, nếu làm cách đó thì không thể phát triển bền vững. Sự đồng hành của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hiệp hội Chè… trong quá trình triển khai dự án sẽ giúp tháo gỡ nhiều nút thắt, đảm bảo các vùng chè giữ được chất nguyên sơ”, anh Hiếu cho hay.

Ngoài ra, anh đang ấp ủ ý tưởng xây dựng một sàn thương mại điện tử chuyên về trà Việt, nơi người tiêu dùng có thể dễ dàng lựa chọn trà theo từng vùng, từng tỉnh. Đồng thời, họ có thể tìm kiếm đối tác chiến lược để đưa sản phẩm vào các kênh phân phối lớn, thương mại hóa các sản phẩm trà vùng cao.

Dự án“Tea & Mother” không chỉ giúp nhiều phụ nữ vùng cao thoát nghèo mà còn tạo bước đệm đưa ngành trà Việt Nam ra thế giới. Ảnh: Nhân vật cung cấp

“Hiện có khoảng 2 triệu người tham gia chuỗi sản xuất, cung ứng trà. Nếu họ phải rời bỏ quê hương để làm những công việc khác như rửa bát, làm thuê nơi thành thị… thì ngành trà Việt không thể mạnh được. Dự án của chúng tôi sẽ chung tay cứu những vùng trà nguyên bản, tạo sinh kế bền vững cho khoảng 2% dân số quốc gia”, anh Hiếu bày tỏ.

Nghệ nhân trà tự tin khẳng định, dự án“Tea & Mother” là một mô hình kinh doanh khả thi, không chỉ giúp rất nhiều phụ nữ vùng cao thoát nghèo mà còn tạo bước đệm đưa ngành trà Việt Nam ra thế giới.

Bình Minh