Từ thành công của Tây Ban Nha nghĩ về tuyển Việt Nam

Highlights Euro 2024: Tây Ban Nha 2-1 Anh Rạng sáng 15/7 (giờ Hà Nội), Tây Ban Nha xuất sắc đả bại Anh 2-1 để lên ngôi vô địch Euro 2024.

Mấu chốt để Tây Ban Nha thắng Anh trong trận chung kết cũng như các trận đấu khác ở giải lần này đều được các chuyên gia chỉ ra là vấn đề kiểm soát bóng.

Kiểm soát bóng là chìa khóa chiến thắng

Trong trận chung kết, Tây Ban Nha kiểm soát bóng nhiều gấp đôi so với Anh. Nhờ vậy, họ có thể thực hiện được nhiều đường chuyền hơn.

Thống kê chỉ ra Tây Ban Nha thực hiện 545 đường chuyền, trong đó có 489 đường chuyền trúng đích, đạt tỷ lệ chuyền bóng chính xác là 89,7%. Trong khi đó, tuyển Anh chỉ thực hiện được 294 đường chuyền, bằng 56% so với đối thủ, số đường chuyền thành công là 229, bằng 47% so với đại diện xứ bò tót.

Tỷ lệ chuyền bóng chính xác của tuyển Anh là 77,9% cũng kém xa người Tây Ban Nha. Do vậy, số bàn thắng của Anh chỉ chỉ bằng phân nửa đối thủ.

Khi một đội cầm bóng, luân chuyển bóng nhiều hơn thì có nhiều khả năng phát hiện ra những lỗ hổng, sơ hở của hàng thủ đối phương hơn để trừng phạt. Chính vì vậy, bóng đá không chỉ là bộ môn đọ sức mà còn đọ trí giống như chơi cờ vây, cờ tướng vậy.

Tây Ban Nha lên ngôi nhờ lối chơi kiểm soát bóng

Bản thân người Anh cũng biết được kiểm soát bóng là vấn đề giúp họ hướng đến thành công. Trong giải đấu này, trước khi đến trận chung kết, tuyển Anh cũng rất nỗ lực để giành quyền kiểm soát bóng trước các đối thủ và thực hiện nhiều đường chuyền hơn.

Sự xuất hiện của Mainoo trong giai đoạn vòng knock-out giúp hàng tiền vệ Anh có sinh khí để kiểm soát bóng nhiều, lên đến 57,9% toàn giải. Riêng bán kết là một điểm son khi tuyển Anh kiểm soát bóng đến 58,3% trước Hà Lan.

Chỉ có điều khi vào đến chung kết, tuyển Anh không thể kiểm soát bóng được do lúc đó họ đang "múa rìu qua mắt thợ". Tây Ban Nha có tuyến giữa quá mạnh, quá thuần thục và không cho người Anh có cơ hội chơi bóng đến mức bình luận viên Gary Neville nói rằng: “Nếu có đá hiệp phụ thì Tây Ban Nha cũng thắng”.

Từ thành công của Tây Ban Nha, đặc biệt là trong trận chung kết, nhiều người thừa nhận rằng kiểm soát bóng vẫn là chìa khóa để thành công trong bóng đá hiện đại. Tất nhiên, phòng ngự phản công vẫn có thể giúp các đội chiến thắng nhưng nó chỉ có thể ở trong một vài trận đấu chứ khó có thể ở trong cả giải đấu, nhất là khi những đội phòng ngự phản công không có những cầu thủ tốc độ, những tay săn bàn xuất chúng.

Trở lại với bóng đá Việt Nam, bóng đá kiểm soát mang lại cho người hâm mộ những thất vọng nặng nề dưới thời HLV Philippe Troussier. HLV người Pháp kiên trì theo đuổi lối chơi về kiểm soát bóng nhưng thất bại toàn tập từ Asian Cup đến vòng loại World Cup. Việc thua Indonesia đến 3 trận liên tiếp trong nửa đầu 2024 là giọt nước tràn ly khiến HLV Troussier phải rời đi trong tư thế cúi đầu.

Có gì giống và khác giữa HLV Troussier và De la Fuente?

Như vậy, tư duy kiểm soát bóng của HLV Troussier và của HLV Luis de la Fuente có gì khác nhau. Đừng vội cười khi so sánh 2 HLV này vì trước khi Euro 2024 diễn ra, có khi HLV Troussier còn nổi tiếng hơn đồng nghiệp người Tây Ban Nha.

Cả hai HLV đều thích kiểm soát trận đấu và muốn làm chủ tuyến giữa, xây dựng đội hình trên nền tảng những cầu thủ trẻ mà họ quen thuộc và sẵn sàng loại bỏ những ngôi sao. Với HLV Troussier, chúng ta thấy ông có sự ưu ái với những cầu thủ từng là học trò ở đội U19 dù chưa hề thi đấu tại V.League như Thanh Nhàn (PVF-CAND), Đình Bắc (Quảng Nam) hay chỉ đóng vai trò mờ tại CLB như Thái Sơn (Thanh Hóa), Quốc Việt (HAGL).

Trong khi đó, HLV De la Fuente cũng trọng dụng những cầu thủ từng kề vai sát cánh với ông khi vô địch giải U19 châu Âu năm 2015, vô địch U21 châu Âu năm 2019 và sẵn sàng loại những cầu thủ công thần như Sergio Ramos để dựa vào những cầu thủ kém danh tiếng ở xứ Basque hay Dani Olmo chưa từng chơi tại La Liga.

Điểm khác nhau là HLV De la Fuente vẫn có trong tay những quân bài chất lượng để hoàn thiện mảnh ghép trong đội hình như Rodri cầm trịch tuyến giữa, Nico Williams và Lamine Yamal xé gió ở hai cánh. Điều đó giúp lối chơi của Tây Ban Nha biến hóa và nguy hiểm hơn nhiều.

HLV Troussier cũng muốn kiếm Rodri, Yamal, Williams trong đội hình và đặt niềm tin vào Thái Sơn, Đình Bắc, Thanh Nhàn… Tuy nhiên, chất lượng các cầu thủ của chúng ta có lẽ không đáp ứng được yêu cầu từ chiến thuật, đặc biệt trong vấn đề thể lực.

Một điều phải thừa nhận là khả năng di chuyển không bóng của cầu thủ Việt Nam rất hạn chế (ít nhất là so với Thái Lan). Vấn đề này do thể lực (liên quan khối lượng vận động) và tư duy chiến thuật quyết định. Khi cầu thủ di chuyển không bóng kém thì việc cầm bóng nhiều, ban chuyền nhiều cũng không có tác dụng vì đối phương không phải di chuyển đội hình nhiều để hóa giải nên không lộ khoảng trống để chúng ta khai thác.

Bóng đá kiểm soát là hướng đi của thế giới hiện đại. Nhưng để làm được điều này đòi hỏi thời gian và sự kiên trì. De la Fuente làm quen với bóng đá trẻ xứ bò tót từ rất lâu, đội tuyển Tây Ban Nha sau 12 năm mới bước lên bục thành công chứ không phải là trong một chốc một lát. Hy vọng bóng đá Việt Nam tìm được hướng đi đúng.

Anh Tú