Từ vụ dù lượn húc vào du khách: Pháp luật quy định sao về hoạt động bay dù lượn?

Ngày 19-6, trên mạng xã hội xuất hiện đoạn clip ghi lại cảnh một chiếc dù lượn gắn động cơ cánh quạt gặp sự cố khi đang trong quá trình cất cánh tại bãi biển Bãi Cháy (TP Hạ Long, Quảng Ninh). Chiếc dù lao nhanh trên bãi biển, húc vào du khách, rồi bị lật nghiêng.

Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Hi Sky Chí Linh (công ty vận hành dù lượn) với hai lỗi. Thứ nhất là vi phạm hoạt động thể thao môn dù lượn gắn động cơ (paramotor) tại bãi biển Bãi Cháy không đảm bảo yêu cầu về khu đỗ đáp, khu xuất phát. Thứ hai là hoạt động thể thao môn dù lượn gắn động cơ tại khu vực bãi tắm không đảm bảo yêu cầu về mặt bằng.

Trước sự cố này, nhiều bạn đọc bày tỏ sự lo ngại về tính an toàn của bộ môn này và thắc mắc luật pháp hiện nay quy định như thế nào đối với môn thể thao này.

Bạn đọc Hà Phú chia sẻ: “Tôi là dân miền biển, hay chứng kiến sự nguy hiểm đối với du khách tắm biển đến từ những môn thể thao có động cơ như mô tô nước, ca nô tốc độ cao,… Chỉ cần sơ sảy là tai nạn sẽ ập tới. Tắm biển chỗ nào mà thấy mấy thứ này là tôi tránh xa liền”.

“Theo tôi, muốn an toàn thì nên kiên quyết tách riêng mấy dịch vụ này khỏi bãi tắm công cộng” - anh Phú bày tỏ quan điểm.

Bạn đọc Dương Khang đặt câu hỏi: “Có lẽ nào những môn thể thao mạo hiểm còn mới mẻ nên chưa có pháp luật điều chỉnh?".

Để giải đáp thắc mắc của bạn đọc, báo Pháp Luật TP.HCM đã trao đổi với luật sư Lâm Quang Quý, Phó Chủ tịch Liên đoàn Dù lượn Thể thao TP.HCM.

Dù lượn là môn thể thao hàng không mạo hiểm, đặc thù. Ảnh: LÂM QUANG QUÝ

Luật sư Lâm Quang Quý cho biết, dù lượn có hai loại: dù lượn có động cơ và dù lượn không có động cơ, là bộ môn thể thao hàng không mạo hiểm, đặc thù.

Bộ môn này hiện đang được điều chỉnh bởi Luật Thể dục Thể thao; Nghị định 36/2008/NĐ-CP về quản lý tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ (sửa đổi, bổ sung năm 2011); Thông tư 06/2018/TT-BVHTTDL về cơ sở vật chất, trang thiết bị và tập huấn nhân viên chuyên môn dù lượn và diều bay; Quyết định 2043/QĐ-BQP ngày 14-5-2025 về quy chế quản lý, cập nhật cơ sở dữ liệu bản đồ khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đối với tàu bay không người lái và các phương tiện bay khác.

Từ 15-6-2025, Bộ Quốc phòng chính thức công bố khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đối với tàu bay không người lái và các phương tiện bay khác trong vùng trời Việt Nam trên Cổng TTĐT Bộ Quốc phòng tại địa chỉ http://cambay.mod.gov.vn.

Luật sư Lâm Quang Quý, Phó Chủ tịch Liên đoàn Dù lượn Thể thao TP.HCM. Ảnh: NGUYỆT NHI

Theo đó, để có thể bay dù lượn, sau khi được huấn luyện trở thành phi công dù lượn, thì phi công phải tham gia vào tổ chức được phép hoạt động về dù lượn như các liên đoàn hay câu lạc bộ trong nước… đã được Cục Tác chiến - Bộ Tổng Tham mưu Quân đội Nhân dân Việt Nam cấp phép bay tại một hoặc nhiều địa điểm, địa phương khác nhau.

Trước 24 giờ khi dự kiến tổ chức bay, đại diện tổ chức được cấp phép bay phải thông báo hiệp đồng bay với các Trung tâm quản lý bay và Bộ Chỉ huy Quân sự địa phương liên quan đến tọa độ được phép bay, về danh sách Phi công tham gia bay, trần bay và bán kính bay, loại thiết bị bay, khung giờ hoạt động bay, tần số liên lạc. Sau khi kết thúc hoạt động bay phải báo cáo về số lần cất cánh, hạ cánh, để các cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ quản lý và giám sát.

Phi công tuyệt đối không được bay vào vùng cấm bay hoặc hạn chế bay, không được bay quá khu vực được phép bay, các khu vực cấm và hạn chế do Bộ Quốc phòng quy định.

Địa điểm cất cánh và hạ cánh của phi công dù lượn phải đáp ứng các điều kiện an toàn, cụ thể: Độ cao chênh lệch giữa khu vực xuất phát (cất cánh) cao hơn khu vực đổ (khu vực hạ cánh) ít nhất là 70 m. Kích thước khu vực xuất phát (khu vực cất cánh) đối với môn dù lượn ít nhất là 15 m chiều ngang và 10 m chiều dọc; khu vực đỗ (khu vực hạ cánh) ít nhất là 30 m chiều ngang và 30 m chiều dọc.

"Riêng tiêu chuẩn kỹ thuật đối với khu vực cất cánh và hạ cánh của dù lượn có động cơ, thì chưa thấy quy định. Thực tế, khu vực cất và hạ cánh càng rộng lớn, không có chướng ngại vật che chắn như cây cao, đường dây điện, nhà cao tầng… thì độ an toàn cho hoạt động bay sẽ càng cao.

Ngoài ra, một trong các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến an toàn bay là tốc độ gió. Thông tư 06 cũng quy định, tốc độ gió phù hợp để cất cánh Dù lượn là từ 0-5,5 m/s (từ 0 đến 5,5 m trên giây), đối với dù lượn cấp độ cao và thi đấu là 0-8,8 m/s (từ 0 đến 8,8 m trên giây)", Luật sư Quý cho biết.

Ông cũng đánh giá pháp luật Việt Nam đã có quy định rất chặt chẽ về điều kiện hoạt động an toàn của các bộ môn thể thao mạo hiểm nói chung như mô tô nước, ca nô trên biển, leo núi… và dù lượn nói riêng. Tuy nhiên, thỉnh thoảng vẫn xảy ra những tai nạn đáng tiếc, xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Trong đó, ý thức tuân thủ phát luật, tuân thủ an toàn kỹ thuật của con người là nguyên nhân trực tiếp; và một phần là sự lơ là thiếu kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng cũng là nguyên nhân gián tiếp.

NGUYỄN CHÍNH