Từ vụ Gia Đình Hải Sen: Đâu là ranh giới cho tự do kinh doanh trên TikTok?

Vừa qua, dư luận đã chú ý đến thông tin Công an tỉnh Ninh Bình tiến hành tạm giữ ông Lê Văn Hải - chủ kênh TikTok “Gia Đình Hải Sen” sau khi ông bị cáo buộc buôn bán hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ. Sự việc đã đặt ra câu hỏi về vấn đề kinh doanh trên nền tảng Tiktok làm sao để đảm bảo đúng pháp luật, an toàn cho cả người kinh doanh lẫn nền tảng.

TikToker "Gia Đình Hải Sen" đã bị cơ quan chức năng bắt giữ vì nghi vấn bán hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ - (Ảnh: chụp màn hình).

Từ tiềm năng hấp dẫn đến những thách thức về niềm tin của người tiêu dùng

Không thể phủ nhận, TikTok đã từng là một nền tảng đầy tiềm năng, thu hút mạnh mẽ các nhà sáng tạo nội dung, những người kinh doanh livestream, và cả các nghệ sĩ trong việc tìm kiếm nguồn thu nhập. Với lượng người dùng lớn cùng thuật toán phân phối nội dung hiệu quả, việc một video quảng bá sản phẩm bất ngờ trở nên phổ biến và mang lại doanh thu đáng kể không phải là điều hiếm gặp. TikTok đã nhanh chóng trở thành một điểm đến hấp dẫn cho những ai quan tâm đến hoạt động kinh doanh trực tuyến và mong muốn mở rộng thu nhập.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của thị trường kinh doanh trực tuyến trên TikTok, cùng với mức độ lan tỏa từ các nhà sáng tạo nội dung, đã bộc lộ một số khoảng trống trong việc kiểm soát nguồn gốc và chất lượng sản phẩm. Người tiêu dùng, khi tiếp cận với các thông tin quảng bá, đã có những trường hợp mua phải sản phẩm không đạt chất lượng mong muốn hoặc không rõ nguồn gốc thông qua các phiên livestream hay video. Tình trạng này không chỉ gây ảnh hưởng đến trải nghiệm của người mua mà còn tác động đến uy tín chung của nền tảng và cả những người kinh doanh minh bạch khác. Khi những lo ngại về chất lượng và nguồn gốc gia tăng, niềm tin của một bộ phận người dùng vào việc mua sắm trên TikTok đang dần được nhìn nhận lại, đặt ra những thách thức mới cho hoạt động kinh doanh trên nền tảng này.

Ông Lê Văn Hải - chủ kênh TikTok "Gia Đình Hải Sen" bị công an tạm giữ vì hành vi buôn bán hàng hóa không rõ nguồn gốc trên TikTok. (Ảnh: Đời Sống & Pháp Luật)

Bài học thực tế cho những hoạt động nội dung và kinh doanh trực tuyến

Các nhà sáng tạo nội dung thường khởi đầu bằng việc chia sẻ những video thú vị, sau đó nhanh chóng mở rộng sang kinh doanh trực tuyến qua các video hoặc phiên livestream, mang lại nguồn doanh thu đáng kể. Tuy nhiên, thời gian gần đây, sự quản lý từ phía Nhà nước và các cơ quan chức năng trong việc kiểm soát hàng hóa kém chất lượng hoặc không rõ nguồn gốc đang ngày càng được tăng cường. Điều này đòi hỏi những người kinh doanh trên TikTok phải xem xét kỹ lưỡng lại từ chất lượng sản phẩm cho đến cách thức truyền tải thông tin.

Vụ việc ông Lê Văn Hải, chủ kênh TikTok “Gia Đình Hải Sen”, bị các cơ quan chức năng làm việc vì cáo buộc buôn bán hàng hóa không có nguồn gốc xuất xứ là một minh chứng cụ thể. Việc kinh doanh sản phẩm thiếu minh bạch không chỉ liên quan đến việc tuân thủ pháp luật mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Đây là một tín hiệu rõ ràng rằng việc bán hàng trên TikTok cần đi đôi với sự chú trọng đến tính hợp pháp và nguồn gốc sản phẩm.

Ngoài vụ “Gia Đình Hải Sen”, nhiều nghệ sĩ, influencer như Quang Linh Vlog, Hằng Du Mục và Thùy Tiên cũng từng vướng vào nghi vấn quảng bá sai lệch sản phẩm kẹo rau củ Kera. Một số cá nhân bị khởi tố vì hành vi sản xuất hàng giả, quảng cáo gây hiểu lầm cho người tiêu dùng. Vụ việc là lời cảnh báo mạnh mẽ về trách nhiệm pháp lý của KOL khi gắn tên tuổi vào sản phẩm chưa kiểm chứng.

Sự vào cuộc của dư luận và các cơ quan chức năng để làm rõ vụ việc đã cho thấy mức độ xem xét kỹ lưỡng hơn trong việc kiểm định thông tin và là một kinh nghiệm quý báu cho tất cả những nhà sáng tạo nội dung khi đưa ra sản phẩm và quảng bá chúng.

2 vụ việc đều liên quan đến bán hàng online trên TikTok như hồi chuông cảnh tỉnh cho các nhà sáng tạo nội dung khác. (Ảnh: chụp màn hình)

Những sự việc trên cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng ý thức trách nhiệm cho các nhà sáng tạo nội dung. Khi sử dụng sức ảnh hưởng cá nhân để thu lợi, việc không đảm bảo chất lượng sản phẩm hay tính trung thực của thông tin có thể dẫn đến việc họ bị giám sát chặt chẽ hơn và phải đối mặt với các hệ lụy pháp lý. Để duy trì sự nghiệp bền vững, việc điều chỉnh tư duy và cách thức hoạt động là điều cần thiết, tránh những rủi ro không đáng có vì lợi ích trước mắt.

Phát triển bền vững trên TikTok: Từ ngẫu hứng đến chuyên nghiệp và trách nhiệm

Trước bối cảnh những lo ngại về chất lượng hàng hóa và các vấn đề pháp lý xuất hiện trên nền tảng TikTok, câu hỏi đặt ra là làm thế nào những nhà sáng tạo nội dung và người kinh doanh trực tuyến có thể duy trì hoạt động và phát triển một cách bền vững mà không vướng vào những rủi ro không mong muốn?

Đầu tiên, minh bạch là ưu tiên hàng đầu. Mọi sản phẩm được đăng bán hoặc quảng cáo cần có thông tin rõ ràng về nguồn gốc, xuất xứ và các thành phần. Đồng thời, việc có hóa đơn hợp lệ cho mọi giao dịch là rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp người bán tránh các vấn đề pháp lý mà còn xây dựng được niềm tin vững chắc từ phía khách hàng. Trong một thị trường mà thông tin dễ dàng bị nhiễu loạn, sự minh bạch chính là cơ sở để người tiêu dùng an tâm hơn khi lựa chọn.

Thứ hai, thay vì chỉ tập trung vào số lượng đơn hàng hay những con số doanh thu lớn, việc ưu tiên chất lượng sản phẩm và dịch vụ chăm sóc khách hàng sẽ mang lại giá trị bền vững hơn. Đặc biệt, những lời quảng cáo cần phải chân thực, tránh phóng đại hoặc gây hiểu lầm cho người tiêu dùng. Các trường hợp lùm xùm liên quan đến quảng cáo sai sự thật trong thời gian qua đã cho thấy rõ những hệ lụy không chỉ về mặt pháp lý mà còn là sự ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân và niềm tin của công chúng.

Cuối cùng, các chính sách, quy định về thương mại điện tử, bảo vệ người tiêu dùng, quảng cáo, và đặc biệt là các quy định về thuế đang có những điều chỉnh và được siết chặt liên tục. Việc không cập nhật hoặc cố tình vi phạm có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Do đó, các nhà sáng tạo nội dung và người bán hàng cần chủ động tìm hiểu kỹ lưỡng các quy định pháp luật liên quan để đảm bảo mọi hoạt động kinh doanh đều hợp pháp và an toàn.

Công an tỉnh Ninh Bình kiểm tra kho hàng của TikToker "Gia Đình Hải Sen". (Ảnh: Công an tình Ninh Bình)

Ngoài ra, không chỉ người bán, trách nhiệm từ chính nền tảng TikTok cũng là yếu tố then chốt để giảm thiểu sự lan tràn của hàng hóa kém chất lượng và nâng cao niềm tin người dùng. Tiktok cần tăng cường cơ chế kiểm soát và có chính sách xử lý vi phạm nhanh chóng hơn, nghiêm minh hơn. Thêm vào đó, nền tảng cũng cần có những quy định rõ ràng và chế tài nghiêm khắc hơn đối với các KOC/KOL, nghệ sĩ có sức ảnh hưởng khi quảng bá sản phẩm, buộc họ phải kiểm chứng thông tin và chất lượng trước khi giới thiệu.

Để thực sự phát triển bền vững trên TikTok, những người tham gia thị trường cần chuyển đổi tư duy từ "kiếm tiền nhanh" sang "kinh doanh có trách nhiệm và chuyên nghiệp." Đây không còn là sân chơi của sự ngẫu hứng, mà là một môi trường đòi hỏi sự bài bản, minh bạch và tuân thủ pháp luật từ cả người bán lẫn nền tảng. TikTok vẫn giữ vững tiềm năng, nhưng thành công lâu dài sẽ chỉ đến với những ai kinh doanh bằng cái tâm, có tầm nhìn và đặt sự tuân thủ lên hàng đầu.

Minh Đức - CTV