Tưng bừng Tết Ngã Rạ của đồng bào Cor

Dân làng Thọ An thực hiện nghi thức cúng trời đất, thần linh nhân Tết Ngã rạ của đồng bào dân tộc Cor.

Hôm nay, 22-11, (nhằm ngày 26 tháng 10 âm lịch), tại ngôi nhà sàn vừa mới xây xong, đồng bào người Cor ở thôn Thọ An, xã Bình An, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, tưng bừng tổ chức tết Ngã Rạ, một cái "Tết" đặc biệt của đồng bào Cor nơi đây.

Ngay từ sáng sớm, hàng trăm người dân thôn Thọ An, xã Bình An, huyện Bình Sơn tề tựu đông đủ bên ngôi nhà sàn mới tinh, ai cũng vui, cũng hồ hởi, hòa mình trong tiếng trống, tiếng chiêng rộn rã. Già làng Nguyễn Văn Minh, người có uy tín trong thôn cho hay, năm nay dù thời tiết không thuận, ít mưa, nhưng nhờ biết cách làm ăn, nhiều nhà có thu nhập cao nhờ cây keo và các loại nông sản khác, nên bà con dân làng ai cũng vui, cũng no cái bụng.

Càng vui hơn, năm nay bà con được vui Tết Ngã Rạ trong ngôi nhà sàn khang trang, rộng hơn 500 m2 do huyện Bình Sơn hỗ trợ, vừa được khánh thành. Già Nguyễn Văn Minh cho biết: Phong tục của người Cor là cứ sau mùa rẫy, tầm cuối tháng 10 âm lịch, bà con tổ chức Tết Ngã Rạ, cúng tạ ơn trời đất, thần linh, tổ tiên ông bà, chư vị nghĩa sĩ, liệt sĩ đã phù hộ bà con được mùa rẫy. Bà con rất vui mừng trong ngày Tết Ngã Rạ.

Sản vật địa phương cúng tượng trưng cho trời đất, thổ thần…

Ngã Rạ hay còn gọi là giã rạ, tiếng Cor là xa a-nít, tức ăn tết hay lễ mừng lúa lên chòi. Lễ cơm mới bắt đầu cho việc thu hoạch, thì lễ ngã rạ như là tổng kết một mùa lúa, tạ ơn thần linh và là dịp để mọi người trong làng gặp gỡ vui chơi sau những ngày tháng lao động vất vả.

“Tết Ngã Rạ là cái tết được tổ chức với ý nghĩa chính tạ ơn thần linh và có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với người Cor. Đây được xem là tết duy nhất của đồng bào nơi đây, còn đối với chúng tôi thì Tết nguyên đán có cũng được, không có cũng được”, già làng Trụ Văn Hải chia sẻ.

Trước lễ chính một ngày, dân làng cùng nhau lên rẫy rước Thần Lúa về báo cáo với ông bà tổ tiên hẹn ngày mai sẽ tiến hành đại lễ. Sớm tinh mơ ngày hôm sau, dân làng tề tựu về nhà sàn tổ chức bắt heo, gà làm thịt. Mâm lễ cúng Tết Ngã Rạ gồm trầu cau, heo, gà, hoa, quả, sáp ong, bánh lá đót…

Ông Lý Thọ, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi cho hay, Tết Ngã Rạ của đồng bào Cor ở thôn Thọ An, xã Bình An là dịp để bà con quây quần bên nhau, truyền cho nhau ngọn lửa để cùng gìn giữ những nét đẹp văn hóa độc đáo của dân tộc mình.

Với chủ trương khôi phục bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Cor, những năm qua, chính quyền huyện Bình Sơn đã triển khai nhiều hoạt động; mời nghệ nhân dạy cồng chiêng, mua sắm trang phục truyền thống, hỗ trợ tổ chức Lễ Ngã Rạ.

Bên cạnh đó, huyện Bình Sơn còn xây dựng nhiều công trình, dự án như: làng tranh 3D, xây nhà sàn, làm vườn hoa, suối hoa… phát động người dân trồng hoa tạo cảnh quan để phát triển du lịch sinh thái ở khu vực này

Cùng với sự đầu tư của chính quyền và nỗ lực của người dân, Thọ An dần thay da đổi thịt. Riêng trong hai năm 2018 và 2019, khi huyện có chủ trương thực hiện khu du lịch sinh thái tại Thọ An, đời sống người dân nơi đây có nhiều khởi sắc. Hiện Thọ An chỉ còn 34 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 16,7% tổng số hộ. Tập tục du canh du cư đã không còn, người dân tự giác tăng gia sản xuất, mở rộng diện tích trồng lúa nước và tập trung sản xuất các cây nông sản có giá trị kinh tế cao.

“Những năm qua, huyện tập trung thực hiện Nghị quyết 04 về phát triển du lịch của Tỉnh ủy Quảng Ngãi, trong đó đã cố gắng giành ngân sách để đầu tư hạ tầng cho khu vực thôn Thọ An, xã Bình An. Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục đầu tư để tạo điểm nhấn, phát triển du lịch ở nơi đây. Tuy nhiên, để đạt được mục đích đề ra thì cần nhiều thời gian chứ không phải có thể thực hiện trong một sớm một chiều’. Ông Lý Thọ - Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn chia sẻ.

Các chàng trai, cô gái Cor say sưa hát múa, biểu diễn cồng chiêng.

Sau phần lễ, các chàng trai, cô gái Cor say sưa hát múa, đấu chiêng, múa cà đáo. Không khí lễ hội càng thêm sôi nổi với phần tranh tài các trò chơi dân gian như thi giã gạo, gói bánh đót, thi khà khịa… Chị Trụ Thị Nhành hồ hởi "Nơi đây là vùng rất khó khăn nhưng nhờ sự quan tâm của lãnh đạo, ban ngành, huyện tỉnh để nhớ đến Tết Ngã Rạ ở quê em, em cảm thấy rất vui và tự hào. Em cố gắng phát huy truyền thống để quảng bá đến mọi người biết lễ hội truyền thống ở quê em".

Được biết, thôn Thọ An, xã Bình An, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi là thôn người Cor sinh sống tập trung duy nhất tại huyện Bình Sơn. Hàng trăm năm trước, sau cuộc di cư từ hai nhánh phía Trà My (Quảng Nam) và huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi), họ đã định cư tại mảnh đất này và lập làng Thọ An.

THANH TÙNG