Từng bước đẩy lùi tảo hôn, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ vùng cao tại Tân Sơn, Phú Thọ

Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là những vấn đề xã hội nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giống nòi, sức khỏe sinh sản và sự phát triển bền vững của cộng đồng, đặc biệt tại các địa bàn có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Với vai trò là cơ sở y tế tuyến đầu, Trung tâm Y tế khu vực Tân Sơn luôn chú trọng công tác tuyên truyền, tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản, đồng hành cùng người dân trong việc nâng cao chất lượng dân số.

Trao đổi với PV Báo Sức khỏe và Đời sống, bà Đỗ Thị Thu Hiền - Phó Giám đốc Trung tâm Y tế khu vực Tân Sơn cho biết, trong những năm gần đây, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn Tân Sơn đã có chiều hướng giảm đáng kể. Nếu như trước năm 2021 toàn khu vực ghi nhận khoảng 12 cặp tảo hôn, thì từ năm 2024 đến nay chưa có trường hợp nào xảy ra. Đây là kết quả của quá trình tuyên truyền bền bỉ và sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung tâm Y tế với chính quyền, đoàn thể tại cơ sở.

Hoạt động truyền thông tảo hôn, hôn nhân cận huyết, chăm sóc sức khỏe sinh sản được lồng ghép trong sinh hoạt cộng đồng ở Tân Sơn.

Để phòng ngừa và từng bước đẩy lùi tình trạng này, Trung tâm Y tế khu vực Tân Sơn đã phối hợp tổ chức 11 hội nghị truyền thông tại các xã trên địa bàn huyện cũ có đông đồng bào dân tộc thiểu số như Kiệt Sơn, Lai Đồng, Đồng Sơn, Thu Cúc, Mỹ Thuận, Xuân Sơn, Long Cốc… Qua đó, 1.080 người dân được tư vấn, sàng lọc bệnh Thalassemia và nâng cao nhận thức về hậu quả của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, cũng như lợi ích của khám sức khỏe tiền hôn nhân, kế hoạch hóa gia đình.

Ngoài hình thức hội nghị, công tác tuyên truyền còn được lồng ghép trong các hoạt động cộng đồng như sinh hoạt nhóm, họp dân cư, hương ước làng bản, ngoại khóa tại trường học… giúp thông tin đến với người dân một cách linh hoạt, gần gũi và hiệu quả.

Tăng cường truyền thông, đồng hành cùng phụ nữ mang thai

Song song với phòng chống tảo hôn, Trung tâm cũng chú trọng nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe sinh sản, đặc biệt là thai kỳ. Tại một số xã vùng sâu, vẫn còn phụ nữ dân tộc thiểu số mang thai nhưng không đi khám thai định kỳ hoặc lựa chọn sinh tại nhà. Để khắc phục, Trung tâm đã tổ chức 5 hội nghị truyền thông cho 400 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ tại các xã đặc biệt khó khăn như Văn Luông, Xuân Đài, Tam Thanh, Thạch Kiệt.

Phát tờ rơi truyền thông giúp đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận thông tin về sức khỏe sinh sản.

Nhiều mô hình tư vấn tại nhà, đội ngũ cô đỡ thôn bản, phát tờ rơi, phát thanh lưu động, nhóm tuyên truyền trên Zalo, Facebook… cũng đang được triển khai nhằm tiếp cận hiệu quả với nhóm đối tượng khó khăn trong việc tiếp nhận thông tin.

Theo bà Đỗ Thị Thu Hiền - Phó Giám đốc Trung tâm Y tế khu vực Tân Sơn, phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống không chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành y tế mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị, gia đình và cộng đồng. Thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục phối hợp với chính quyền, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân… để nhân rộng các mô hình hiệu quả, tăng cường tư vấn tiền hôn nhân, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, phụ nữ mang thai và bà mẹ sau sinh.

Cán bộ y tế Tân Sơn tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ dân tộc thiểu số.

Một số phương thức tuyên truyền được Trung tâm Y tế Tân Sơn triển khai gồm: tổ chức các buổi vận động, tư vấn về sức khỏe sinh sản, thai sản và pháp luật hôn nhân gia đình; lồng ghép nội dung phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết vào các hoạt động văn hóa, lễ hội, chợ phiên, hội nghị cộng đồng và sinh hoạt đoàn thể; phát hành tờ rơi, pano, áp phích, khẩu hiệu tại các điểm công cộng trong bản, xã; đồng thời tổ chức tập huấn cho người có uy tín, già làng, trưởng bản và cán bộ thôn nhằm nâng cao vai trò nòng cốt trong công tác tuyên truyền tại cơ sở.

Hà Dung