Tượng đồng nữ thần Durga lần đầu tiên ra mắt công chúng

Trước đó, tháng 8-2023, Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Anh thông tin tới Bộ VHTT-DL về việc Bộ Tư pháp, Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ phối hợp Cảnh sát Đô thành London (Vương quốc Anh), đã tịch thu tượng đồng Nữ thần Durga, có nguồn gốc Việt Nam từ một vụ điều tra buôn bán cổ vật bất hợp pháp và đề xuất khả năng trao trả cổ vật này về Việt Nam.

Ngay sau đó, Bộ VHTT-DL đã chỉ đạo các đơn vị chức năng nghiên cứu, đối sánh tư liệu xác định tượng đồng nữ thần Durga và đề xuất phương án tiếp nhận, hồi hương pho tượng này.

Tháng 1-2024, Bộ VHTT-DL đã cử đoàn công tác sang Vương quốc Anh để đánh giá thực trạng, chuẩn bị thủ tục bàn giao và giám sát, thống nhất phương án vận chuyển tượng đồng nữ thần Durga về Việt Nam.

Tượng đồng nữ thần Durga.

Ngày 21-2-2024, tượng được vận chuyển từ Vương quốc Anh về đến sân bay Nội Bài. Sau hành trình hồi hương dài, tượng về đến Bảo tàng Lịch sử quốc gia, hoàn thiện các thủ tục bàn giao và sắp xếp trong kho an toàn.

Ngày 24-6-2024, bảo tàng thành lập hội đồng thẩm định, mời các chuyên gia đầu ngành trong các lĩnh vực lịch sử, khảo cổ, văn hóa, nghệ thuật và cổ vật để xem xét, đánh giá hiện trạng, xác định tính chất, niên đại, nguồn gốc và giá trị của tượng, đồng thời, lấy mẫu phân tích thành phần hợp kim.

Theo đó, đây là tượng nữ thần Durga 4 tay, có thể khối lớn (cao toàn bộ 191cm, trong đó, tượng cao 157cm, nặng 101kg), niên đại vào thế kỷ VII với hiện trạng còn tương đối nguyên vẹn. Tượng có nguồn gốc Việt Nam, thuộc phong cách nghệ thuật văn hóa Champa.

Buổi lễ công bố kết quả tiếp nhận, hồi hương tượng đồng nữ thần Durga vừa diễn ra tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Tiến sĩ Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia cho rằng, đây là pho tượng đồng lớn nhất, đại diện tiêu biểu, đặc sắc của nghệ thuật văn hóa Champa được phát hiện cho đến nay, là cổ vật thuộc loại quý hiếm, có giá trị rất lớn về văn hóa cũng như mỹ thuật Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử.

Bức tượng Nữ thần Durga được trưng bày trong khuôn khổ triển lãm “Báu vật Champa - Dấu ấn thời gian” do Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với nhà sưu tập Đào Danh Đức tổ chức.

Triển lãm kéo dài đến tháng 10-2024 tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia với 2 phần.

Phần 1 - “Tượng và linh vật tôn giáo” giới thiệu một số hiện vật tiêu biểu, như: Tượng thần Shiva, tượng nam thần, nữ thần, tượng thần Ganesha, tượng Phật, tượng Bồ tát Avalokitesvara, Linga-Yoni, tượng bò thần Nandin… bằng chất liệu vàng, bạc gắn đá quý.

Phần 2 - “Đồ trang sức và vật dụng mang biểu tượng tôn giáo và quyền uy hoàng tộc” giới thiệu những hiện vật như: Khuyên tai, nhẫn, dây chuyền, trâm cài tóc, lược, vòng tay, bao tay, thắt lưng, hộp đựng đồ trang sức, các đồ đội dạng mũ, vương miện... được trang trí những biểu tượng mang tính tôn giáo và tín ngưỡng truyền thống của nghệ thuật Champa, đặc biệt là các vị thần Hindu giáo.

Thanh Xuân