Tương lai robot sẽ có mô mềm, tế bào thần kinh như con người?

Toàn cảnh tọa đàm.

Đây là thông tin được các chuyên gia chia sẻ tại tọa đàm với chủ đề “Robot và Tự động hóa thông minh” sáng 4/12 trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học-công nghệ VinFuture.

Thế giới đang chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của công nghệ tự động hóa và robot, trí tuệ nhân tạo, cảm biến tiên tiến và các hệ thống tương tác thông minh đang dần trở thành một phần thiết yếu trong công nghiệp, dịch vụ và y tế. Những đổi mới này không chỉ mang lại bước tiến vượt bậc về năng suất và hiệu quả mà còn mở ra nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống và hướng đến phát triển bền vững.

Tại tọa đàm, các nhà khoa học cho hay, robot hình người đang tiến rất gần đến đời sống thực tế. Nhưng song song với những bước tiến vượt bậc về trí tuệ nhân tạo (AI), vật liệu và điều khiển, giới khoa học cũng cảnh báo hàng loạt thách thức mới về an toàn, đạo đức, tính bền vững và sự chấp nhận của xã hội.

Giáo sư Tan Yap Peng, Trường đại học VinUni (Việt Nam).

Tương lai robot sẽ có tế bào thần kinh hữu cơ như con người

Tại tọa đàm, các diễn giả quốc tế và trong nước chia sẻ về những xu hướng mới trong lĩnh vực robot: từ robot hình người có khả năng tương tác xã hội và ứng dụng đa ngành, đến robot cộng tác phục vụ dịch vụ thông minh và y tế, cũng như các hệ thống robot phục hồi chức năng hỗ trợ sức khỏe con người. Đồng thời, chương trình cũng tập trung vào những thách thức lớn liên quan đến an toàn AI và đạo đức, nhằm bảo đảm sự phát triển của công nghệ robot theo hướng an toàn, nhân văn và bền vững.

Chia sẻ về tương lai của robot có khả năng như con người, Tiến sĩ Nguyễn Trung Quân, Đại học Nam California (Hoa Kỳ), VinMotion (Việt Nam) cần phải quan tâm ba bình diện: Phần cứng, phần mềm, AI tốt và có sự triển khai an toàn, tin cậy cao.

Tiến sĩ Quân cho hay, để tạo ra robot hình người cần nhiều giải pháp. Dùng robot bắt chước hoạt động con người, cần phải nghĩ xem đâu là giải pháp tốt. Việc tận dụng các dữ liệu từ con người hay hình ảnh từ Internet để luyện cho robot là một phương án có thể xem xét dù đó không phải phương án tối ưu. So với các quốc gia, Việt Nam hiếm hoi làm cả ba bình diện này cùng lúc.

"Về an toàn vật lý, tương lai nếu muốn có robot có thể vận hành như con người thì phải quan tâm vấn đề an toàn từ thiết kế AI để robot có thể vận hành di chuyển và tương tác", Tiến sĩ Quân chia sẻ.

Giáo sư Ho Young Kim.

Chia sẻ về tương lai vật liệu, chuyển từ vật liệu cứng sang vật liệu mềm trong chế tạo robot, Giáo sư Ho Young Kim, Đại học Quốc gia Seoul (Hàn Quốc) nhấn mạnh, vật liệu này cần phải bảo đảm yếu tố chống cháy và sử dụng ít vật liệu polymer.

"Các nhà khoa học đang nghiên cứu vật liệu mềm hoặc tìm vật liệu mới thay thế cho vật liệu cứng chế tạo robot để giảm thiểu rủi ro trong tác động đến con người", Giáo sư Ho Young Kim nói.

Trước câu hỏi của về tương lai tạo ra cơ thịt nhân tạo cho robot, Giáo sư Kurt Kremer, Viện nghiên cứu Polymer Max Planck (Đức) cho hay, hiện thế giới đang có một số nghiên cứu về nội dung này để vừa có được vật liệu mềm và bơm năng lượng vào cơ mềm, từ đó đào tạo, huấn luyện robot. Tuy nhiên, để tạo ra robot có tế bào thần kinh như con người, cần phải có nhiều bước nghiên cứu.

Giáo sư Kurt Kremer.

Giáo sư Tan Yap Peng, trường Đại học VinUni (Việt Nam) thì cho rằng, với ứng dụng Chat GPT, robot đã có thể đồng hành với con người, đưa ra những lời khuyên, tư vấn cho con người.

Tuy nhiên, ngay cả khi vật liệu và phần cứng tiến bộ, AI điều khiển hành vi để robot “hành xử như người” vẫn còn cách rất xa năng lực tự nhiên của con người.

Robot là công cụ đắc lực hỗ trợ con người trong y tế dự phòng

Về phục vụ y tế dự phòng, Giáo sư Ho-Young Kim cho hay, robot có vai trò quan trọng trong phục vụ người cao tuổi. Dẫn chứng Hàn Quốc đang già hóa dân số và tỷ lệ người cao tuổi cần chăm sóc rất cao, Giáo sư Ho-Young Kim khẳng định y tế là lĩnh vực quan trọng mà robot có thể mang đến những đóng góp hiệu quả. "Robot hiện đang hỗ trợ con người trong phẫu thuật khối u, mạch máu, điều trị bệnh. Chúng ta đang nghiên cứu nhiều vật liệu tích cực, để robot có thể phục vụ con người tốt hơn, thực hiện nhiệm vụ mà con người khó làm, tạo ra những chatbox hỗ trợ theo nhu cầu.

Một vấn đề thu hút sự chú ý là khả năng robot giúp kéo dài tuổi thọ cho con người hay không? Giáo sư Tan Yap Peng cho rằng robot có thể thay con người thực hiện những thao tác nguy hiểm hoặc phức tạp, nhưng việc “kéo dài tuổi thọ” là câu hỏi cần thêm thời gian chứng minh.

Khi được hỏi Việt Nam có thể nắm bắt cơ hội từ robot hình người hay không, các chuyên gia đều đánh giá cao tiềm năng của Việt Nam trong khu vực châu Á – thị trường có nhu cầu robot cao nhất thế giới. Theo Giáo sư Tan Yap Peng, Việt Nam sở hữu lực lượng kỹ sư trẻ và nhu cầu ứng dụng robot lớn, đặc biệt trong công nghiệp và dịch vụ xã hội.

THẢO LÊ-THIÊN LAM