Tướng Mỹ: Việc TQ yêu cầu 'khai báo' tại Biển Đông dẫn tới nguy cơ xung đột

Báo Philstar ngày 6-9 dẫn lời Phó đô đốc Tuần duyên Mỹ Michael McAllister nhấn mạnh các quy định hàng hải mới của Trung Quốc yêu cầu tàu bè quốc tế phải khai báo ở Biển Đông là “đi ngược những thỏa thuận quốc tế” và có thể dẫn tới “xung đột tiềm tàng”.

Phát ngôn trên được đưa ra sau khi Bắc Kinh thông báo rằng những tàu nước ngoài đi vào vùng biển mà Trung Quốc tự cho là "lãnh hải" của mình - một khái niệm mơ hồ mà nước này tự ý đặt ra - sẽ phải báo cáo thông tin về tàu và hàng hóa của họ cho cơ quan hàng hải Trung Quốc.

Tàu JS OUMI của Nhật huấn luyện chung với tàu tuần duyên USCGC Munro của Mỹ ở biển Hoa Đông ngày 26-8. Ảnh: JMSDF

Phát biểu tại diễn đàn trực tuyến của Trung tâm Truyền thông Châu Á - Thái Bình Dương ngày 3-9, ông McAllister khẳng định: "Rõ ràng quy định mới đi ngược những thỏa thuận và thông lệ quốc tế”.

“Nếu những gì tôi đọc được là chính xác, điều này rất đáng lo ngại vì những quy định đó sẽ tạo nền tảng cho bất ổn, xung đột nếu được thực thi" – ông McAllister, chỉ huy Lực lượng Tuần duyên Mỹ tại Thái Bình Dương, cho biết.

Quan chức này cho biết Biển Đông là một “siêu xa lộ trên biển” và sự hợp tác giữa các lực lượng tuần duyên là rất quan trọng trong khu vực để xây dựng nền quản trị hàng hải tốt.

Theo ông McAllister, Mỹ hiện diện tại khu vực để hỗ trợ các đối tác chính, vốn đang ngày càng lo ngại về các hành động gây hấn và ép buộc của Trung Quốc, cũng như liên quan lo ngại của họ về sự thiếu hụt trang bị và năng lực để đối phó với những hành động đó.

“Chúng tôi hợp tác với Trung Quốc trên các lĩnh vực mà Mỹ và Trung Quốc cùng quan tâm, chứ không phải toàn bộ hoạt động hợp tác ở Biển Đông” – ông McAllister nói.

Trước đó, liên quan quy định hàng hải mới của Trung Quốc, ông John Supple - phát ngôn viên Lầu Năm Góc – hôm 2-9 cho biết: "Mỹ vẫn giữ vững lập trường rằng bất kỳ luật hoặc quy định nào của một quốc gia ven biển đều không được vi phạm các quyền hàng hải và hàng không mà tất cả các nước cùng được hưởng theo luật pháp quốc tế".

"Các tuyên bố chủ quyền trên biển bất hợp pháp và sâu rộng, gồm cả ở Biển Đông, đe dọa nghiêm trọng đến quyền tự do trên biển, gồm quyền tự do hàng hải và hàng không, thương mại tự do và thương mại hợp pháp, các quyền và lợi ích của Biển Đông đối với các quốc gia ven biển khác" - ông Supple nhấn mạnh.

Cục An toàn Hàng hải Trung Quốc (MSA) cho biết bắt đầu từ ngày 1-9, Luật An toàn giao thông hàng hải của nước này có thêm quy định bắt buộc tàu bè quốc tế bắt buộc phải khai báo nhận diện khi đi vào vùng biển mà Trung Quốc tự cho là lãnh hải của mình nằm trong phạm vi của yêu sách đường chín đoạn (còn gọi là đường lưỡi bò) phi pháp trên Biển Đông.

Quy tắc này được cho là sẽ áp dụng cho Biển Đông, biển Hoa Đông và các đảo và đá ngầm khác nhau thuộc hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.

Theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982, tàu thuyền của tất cả các quốc gia đều được hưởng quyền đi qua vô hại trong lãnh hải mà không làm phương hại đến hòa bình, trật tự hay an ninh của quốc gia ven biển. Quốc gia ven biển không được quyền cản trở việc đi qua không gây hại của tàu thuyền nước ngoài, không được phép yêu cầu tàu thuyền nước ngoài đi qua lãnh hải của mình phải xin phép hoặc thông báo trước.

HÒA ĐẶNG