Tuyên án 3 bị cáo trong vụ án vi phạm thương hiệu 'Tôn Phương Nam'
Ngày 27-4, TAND tỉnh Thái Nguyên mở phiên tòa phúc thẩm xét xử các bị Nguyễn Minh Hưng (SN 1983, trú tại phường Kỳ Bá, TP Thái Bình, tỉnh Thái Bình); Lê Văn Hùng (SN 1994, ở thị trấn Hùng Sơn, Đại Từ, Thái Nguyên) và Phan Tuấn Anh (SN 1986, trú phường Quang Trung, TP Thái Bình, tỉnh Thái Bình) về tội 'Xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp'.
Phiên tòa được mở theo kháng cáo của Công ty Tôn Phương Nam theo hướng hủy bản án sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra lại và thay đổi tội danh đối với các bị cáo sang tội "Buôn bán hàng giả".
Kháng cáo cho rằng bản án sơ thẩm không khách quan, lời khai của các bị cáo chứa đựng nhiều mâu thuẫn và tội danh cũng như hình phạt đối với các bị cáo không đủ sức răn đe, phòng ngừa tội phạm.
Phù phép tôn trôi nổi thành hàng "thương hiệu"
Theo hồ sơ vụ án, ngày 22-10-2021, Công an huyện Đại Từ phối hợp với lực lượng chức năng bất ngờ kiểm tra Công ty TNHH sản xuất và thương mại thép Hùng Cường (Công ty Thép Hùng Cường). Tại đây, cơ quan chức năng phát hiện và thu giữ 8 cuộn tôn mạ màu dán tem nhãn phụ Tôn Phương Nam nhưng không rõ nguồn gốc, xuất sứ.
Tại CQĐT, ban đầu Lê Văn Hùng cùng đồng phạm khai, Nguyễn Minh Hưng là Trưởng phòng kinh doanh, còn Phan Tuấn Anh là nhân viên kinh doanh của Công ty Tôn Vikor, địa chỉ tại Thái Bình. Hưng và Tuấn Anh đồng thời còn là cộng tác viên kinh doanh của Công ty Kim khí Thái Bình.
Khoảng tháng 9-2021, Hưng và Tuấn Anh đến địa bàn huyện Đại Từ gặp Hùng - người quản lý Công ty Thép Hùng Cường (bố đẻ Hùng đứng tên Giám đốc nhưng thực tế đã nhiều tuổi, không làm gì) để giới thiệu sản phẩm tôn mạ màu giả nhãn hiệu Tôn Phương Nam.
Giữa tháng 10-2021, Hùng liên hệ với Tuấn Anh đặt mua 8 cuộn tôn mạ màu giả nhãn hiệu Tôn Phương Nam (hơn 31 tấn) với giá 800 triệu đồng để bán ra thị trường kiếm lời cao. Hưng sau đó báo cho lãnh đạo Công ty Tôn Vikor và nhận được sự đồng ý của doanh nghiệp này là sẽ sản xuất lượng hàng hóa giả theo yêu cầu của Hùng.
Do công ty của mình không có phôi gia công tôn mạ màu nên Hưng liên hệ với Giám đốc Công ty Kim khí Thái Bình để lấy 8 cuộn phôi tôn, rồi chuyển về Công ty Tôn Vikor gia công tôn giả của Công ty Tôn Phương Nam.
Hoàn thành đơn hàng, Công ty Tôn Vikor giao lại cho Công ty Kim khí Thái Bình 8 cuộn tôn mạ màu giả và Hưng gọi xe container, đồng thời giao Tuấn Anh áp tải hàng chở lên cho Hùng. Khi đó, số hàng hóa này được đóng gói cẩn thận, "nguyên đai, nguyên kiện" nhưng không dán tem nhãn phụ và không có hóa đơn, chứng từ nguồn gốc, xuất sứ.
Về phía Hùng, ngay sau khi mua được lô hàng tôn "lậu" đã thuê người in tem mẫu tem nhãn phụ của Tôn Phương Nam và dán vào 8 cuộc tôn trôi nổi nhằm đánh lừa khách hàng. Thế nhưng số hàng hóa này chưa kịp tiêu thụ thì bị lực lược chức năng phát hiện, bắt giữ. Theo kết luận giám định, 8 cuộc tôn mạ màu không rõ nguồn gốc, xuất sứ và dán nhãn giả thương hiệu Tôn Phương Nam tương ứng với giá trị hàng hóa thật là hơn 1,1 tỷ đồng.
Với hành vi nêu trên, tại phiên tòa sơ thẩm hồi trung tuần tháng 12-2022, TAND huyện Đại Từ (Thái Nguyên) đã quyết định tuyên phạt Nguyễn Minh Hưng, Lê Văn Hùng, Phan Tuấn Anh từ 18 tháng tù đến 30 tháng tù (cho hưởng án treo) về tội "Xâm phạm sở hữu công nghiệp".
Không thể xác định được nguồn gốc tôn giả
Bày tỏ quan điểm về vụ án, tại phiên tòa phúc thẩm, đại viện Viện kiểm sát (VKS) nhân dân tỉnh Thái Nguyên cho rằng, bản án sơ thẩm đã xét xử các bị cáo đúng người, đúng tội và đúng pháp luật. Từ đó, VKS đề nghị tòa cấp phúc thẩm bác kháng cáo của Công ty Tôn Phương Nam.
Về việc điều tra, xác minh nguồn gốc của các cuộn tôn giả trong vụ án, VKS nhìn nhận, cơ quan điều tra đã tiến hành thu thập tài liệu và hóa đơn chứng từ tại các công ty Viko và Kim Khí Thái Bình. Tất cả hóa đơn đầu vào đều không có tài liệu chứng minh. Tại tòa, bị cáo Hưng cũng khai tự lập ra biên bản giao nhận hàng hóa.
Quá trình giải quyết vụ án ở cấp sơ thẩm, Tòa án cũng đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung nhưng không thể xác định được nguồn gốc của số tôn giả. Về vấn đề đồng phạm, theo VKS, đây là vụ án đồng phạm giản đơn và các bị cáo buôn bán hàng kém chất lượng đều có trao đổi bàn bạc, phân công nhiệm vụ lẫn nhau.
Bảo vệ quyền và lợi ích cho bị hại, nguyên đơn dân sự (Công ty Tôn Phương Nam), luật sư Nguyễn An Nhân (Đoàn Luật sư TP. HCM) viện dẫn, theo quy định tại khoản 2, Nghị định 98/2020/NĐ-CP thì “Buôn bán” là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động chào hàng, bày bán, lưu giữ, bảo quản, vận chuyển, bán buôn, bán lẻ, xuất khẩu, nhập khẩu và hoạt động khác đưa hàng hóa vào lưu thông.
Trong vụ án này, các bị cáo đã có đầy đủ các hành vi như chào hàng, lưu giữ, vận chuyển, giao nhận tiền để mua bán 8 cuộn tôn mạ màu giả. Điều này được thể hiện rõ qua lời khai của các bị cáo và tại Bản kết luận điều tra cũng như cáo trạng truy tố. Do đó, đủ căn cứ xác định hành vi của Nguyễn Minh Hưng và đồng phạm phạm tội "Buôn bán hàng giả", theo khoản 3, Điều 192 - BLHS.
Luật sư cho rằng với tội "Xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp" thì đối tượng bị xâm phạm là quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý được bảo hộ tại Việt Nam. Theo đó, hành vi vi phạm là các hành vi chiếm đoạt quyền sở hữu (ở đây là quyền sở hữu trí tuệ) đối với các đối tượng sở hữu công nghiệp như nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đang được bảo hộ tại Việt Nam.
Hành vi chiếm đoạt ở đây được hiểu là tác động, chuyển dịch một cách bất hợp pháp quyền sở hữu nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý từ của người khác lên hàng hóa của mình, đồng thời làm cho chủ sở hữu quyền sở hữu công nghiệp mất đi hoặc giảm sút quyền sở hữu đối với nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý.
"Các bị cáo không có hành vi chiếm đoạt quyền sở hữu công nghiệp về nhãn hiệu. Vì các bị cáo không hề tạo ra, tác động hay chuyển dịch bất hợp pháp nhãn hiệu Tôn Phương Nam trên 8 cuộn tôn mạ màu. Các bị cáo chỉ thực hiện hành vi chào hàng, vận chuyển, buôn bán các cuộn tôn trên" - luật sư của nguyên đơn dân sự phân tích.
Phía doanh nghiệp viện dẫn quy định pháp luật và cho rằng nội dung hàng giả gồm “giả mạo tên thương mại, tên thương phẩm, mã số mã vạch, mã số đăng ký lưu hành, mã số công bố của hàng hóa”. Vì thế, việc tòa sơ thẩm nhận định “do không giám định được tiêu chuẩn chất lượng đối với 8 cuộn tôn nên không xem xét chúng là hàng giả là chưa chính xác, không phù hợp với quy định pháp luật.
Về nguồn gốc hàng chục tấn tôn giả, theo luật sư của bị hại, các bị cáo Hưng, Tuấn Anh khai mua 8 cuộn tôn từ người “không quen biết” mà không cần kiểm tra, đồng thời giao 440 triệu đồng cho một tài xế “không quen biết” để đi chở hàng về là không khách quan.
Ngoài số hàng trên, bị cáo Hùng khai từng mua từ Tuấn Anh 2 lần khác tổng 10 cuộn tôn là hàng giả Tôn Phương Nam về bán kiếm lời và đã tiêu thụ hết. “Điều này thể hiện việc mua bán hàng giả xảy ra nhiều lần, trong thời gian dài và có tổ chức từ khâu sản xuất, phân phối, tiêu thụ nhưng tòa sơ thẩm không xem xét, làm rõ tình tiết quan trọng này” - luật sư nói và đề nghị Tòa cấp phúc thẩm tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại.
Sau 1 ngày xét xử, TAND tỉnh Thái Nguyên cho rằng không có căn cứ để chấp nhận kháng cáo của Công ty Tôn Phương Nam, do hành vi của các bị cáo đã cấu thành tội "Xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp", đúng như bản án sơ thẩm xác định. Trên cơ sở ấy, HĐXX phúc thẩm quyết định bác kháng cáo của Công ty Tôn Phương Nam, đồng thời giữ nguyên các quyết định tại bản án sơ thẩm.
"Ngay sau khi phiên tòa phúc thẩm khép lại, phía Công ty Tôn Phương Nam cho biết, doanh nghiệp này sẽ tiếp tục có đơn đề nghị xem xét lại vụ án theo trình tự giám đốc thẩm".