Tuyến tiền liệt phì đại, hiểu đúng để phòng ngừa, điều trị kịp thời

Phì đại tuyến tiền liệt là gì?

Phì đại tuyến tiền liệt, hay còn gọi là tăng sản lành tính tuyến tiền liệt (Benign Prostatic Hyperplasia – BPH), là một trong những bệnh lý phổ biến ở nam giới trung niên và cao tuổi. Tuyến tiền liệt nằm dưới bàng quang, bao quanh niệu đạo. Khi tuyến này to lên bất thường, nó sẽ chèn ép niệu đạo và bàng quang, dẫn đến những rối loạn tiểu tiện.

Điểm đáng chú ý là phì đại tuyến tiền liệt không phải ung thư, nhưng những triệu chứng của nó có thể gây phiền toái lớn cho cuộc sống hàng ngày, đồng thời nếu để lâu không điều trị sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Theo thống kê y khoa, khoảng 50% nam giới trên 60 tuổi có dấu hiệu phì đại tuyến tiền liệt, tỷ lệ này tăng lên đến 80% ở nhóm trên 80 tuổi.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Vì sao nam giới dễ mắc phì đại tuyến tiền liệt?

Có nhiều yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh:

Tuổi tác: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Khi nam giới già đi, nội tiết tố thay đổi, đặc biệt là sự mất cân bằng giữa testosterone và estrogen, khiến tuyến tiền liệt dễ phát triển quá mức.

Di truyền: Nếu cha hoặc anh trai mắc bệnh, nguy cơ bị phì đại tuyến tiền liệt cao hơn.

Chế độ ăn uống: Thường xuyên ăn nhiều thịt đỏ, chất béo bão hòa, ít rau xanh và chất xơ.

Thói quen sống: Ít vận động, hút thuốc, uống nhiều rượu bia làm rối loạn chuyển hóa, từ đó ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt.

Bệnh lý nền: Béo phì, tiểu đường type 2, hội chứng chuyển hóa… cũng liên quan mật thiết đến nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt.

Triệu chứng nhận biết sớm

Phì đại tuyến tiền liệt phát triển từ từ, triệu chứng thường tiến triển âm thầm. Ban đầu, người bệnh chỉ thấy hơi khó chịu khi đi tiểu, nhưng về sau các dấu hiệu trở nên rõ rệt hơn:

Rối loạn tiểu tiện: tiểu khó, dòng tiểu yếu, tiểu ngắt quãng, phải rặn mới đi được.

Tiểu nhiều lần: ban ngày lẫn ban đêm, gây mất ngủ, mệt mỏi.

Cảm giác tiểu không hết: sau khi đi vẫn còn căng tức bàng quang.

Tiểu gấp: cảm giác buồn tiểu đột ngột, khó nhịn.

Triệu chứng nặng: tiểu ra máu, tiểu buốt, bí tiểu cấp, thậm chí không đi tiểu được.

Những dấu hiệu này không chỉ gây bất tiện mà còn báo hiệu nguy cơ biến chứng như nhiễm trùng tiết niệu, sỏi bàng quang, giãn thận, suy thận.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Các chuyên gia tiết niệu khuyến cáo, nam giới nên đi khám sớm khi:

Xuất hiện triệu chứng rối loạn tiểu tiện kéo dài trên 1–2 tuần.

Triệu chứng ngày càng nặng, ảnh hưởng đến sinh hoạt và giấc ngủ.

Có biến chứng: Tiểu máu, bí tiểu, nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát.

Nam giới trên 40 tuổi dù chưa có triệu chứng rõ ràng cũng nên kiểm tra định kỳ để tầm soát.

Tại cơ sở y tế, bác sĩ sẽ thăm khám trực tràng, siêu âm tuyến tiền liệt, xét nghiệm PSA để loại trừ ung thư, từ đó đưa ra phương pháp điều trị: dùng thuốc, can thiệp ngoại khoa (nội soi cắt đốt, laser) hoặc phẫu thuật trong trường hợp nặng.

Bác sĩ cảnh báo điều gì?

Theo bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu, sai lầm phổ biến là nhiều nam giới âm thầm chịu đựng hoặc tự mua thuốc nam, thuốc bổ thận trôi nổi về uống. Việc này không những không giải quyết được bệnh mà còn che lấp triệu chứng, khiến bệnh âm thầm tiến triển, dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Một số trường hợp đến bệnh viện trong tình trạng bí tiểu cấp, thận đã ứ nước, phải đặt ống thông tiểu hoặc can thiệp khẩn cấp. Nếu phát hiện và điều trị sớm, bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát bằng thuốc và thay đổi lối sống, không cần phẫu thuật.

Biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị

Để giảm nguy cơ và kiểm soát bệnh tốt hơn, nam giới nên:

Dinh dưỡng hợp lý: Ăn nhiều rau xanh, quả mọng, các loại hạt; hạn chế đồ chiên rán, thịt đỏ, muối và đường.

Sinh hoạt khoa học: Tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng.

Hạn chế rượu bia, thuốc lá vì chúng làm rối loạn hormone và tăng gánh nặng cho bàng quang.

Đi tiểu đúng cách: Không nhịn tiểu lâu, tập thói quen đi tiểu đúng giờ.

Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt sau tuổi 40, để phát hiện sớm bất thường của tuyến tiền liệt.

Phì đại tuyến tiền liệt là bệnh lý thường gặp nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm. Nam giới không nên e ngại khi gặp vấn đề tiểu tiện, mà cần chủ động thăm khám để bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Trương Hiền