Tỷ lệ thông quan hàng hóa luồng đỏ chỉ còn 3,41%

Nguồn: Tổng cục Hải quan. Đồ họa: Văn Chung

Hoàn thiện tiêu chí phân luồng quyết định kiểm tra

Để phấn đấu đạt các chỉ tiêu giảm tỷ lệ luồng đỏ và luồng vàng theo yêu cầu của Tổng cục Hải quan, trong nửa đầu năm 2024, Cục Quản lý rủi ro đã tập trung triển khai khá bài bản, hoàn thiện công tác xây dựng, quản lý, áp dụng tiêu chí phân luồng quyết định kiểm tra. Trong đó, xây dựng hệ thống tiêu chí khoa học, bao quát toàn diện các rủi ro trong từng lĩnh vực, khâu nghiệp vụ. Việc quản lý, áp dụng tiêu chí được phân cấp hợp lý theo hệ thống dọc từ tổng cục đến cục hải quan và chi cục hải quan. Hàng năm, hệ thống đơn vị này đã quản lý, áp dụng trên 1 triệu chỉ số tiêu chí các loại; đảm bảo thông suốt phân luồng trung bình 13 triệu tờ khai hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu/năm.

Ngoài ra, việc giao nhiệm vụ phối hợp quản lý, áp dụng tiêu chí cũng được thực hiện theo hệ thống ngang (giữa các đơn vị tại từng cấp Hải quan) - đảm bảo trách nhiệm của các đơn vị nghiệp vụ tại đơn vị Hải quan tại mỗi cấp trong việc cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ áp dụng tiêu chí phân luồng quyết định kiểm tra. Tiêu chí quy định và tiêu chí quản lý từng bước được phân loại, áp dụng kết quả đánh giá rủi ro; lược bỏ những yếu tố rủi ro thấp làm phức tạp, gia tăng việc kiểm tra hải quan. Tiêu chí phân tích được thiết lập sát với các tình huống rủi ro trong từng lĩnh vực, khâu nghiệp vụ.

Song song với đó, Cục Quản lý rủi ro xây dựng các quyết định thay thế Quyết định hướng dẫn thực hiện Thông tư số 81/2019/2019/TT-BTC ngày 15/11/2019 của Bộ Tài chính quy định quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan và Thông tư số 06/2024/TT-BTC của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung Thông tư số 81/2019/2019/TT-BTC của Bộ Tài chính đối với các nội dung quy định về tiêu chí đánh giá tuân thủ và phân loại mức độ rủi ro đối với người khai hải quan, doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho, bãi để giảm tỷ lệ tác động của tiêu chí phân hạng đến tỷ lệ phân luồng vàng và luồng đỏ.

Tỷ lệ phân luồng vượt kế hoạch

Một số địa phương làm khá tốt nhiệm vụ này. Đơn cử tại Hải Phòng, tờ khai luồng xanh toàn Cục Hải quan TP. Hải Phòng là 64,5%, luồng vàng 32,2%, luồng đỏ 3,3%. Hải quan Bắc Ninh đã xử lý số tờ khai luồng đỏ chỉ chiếm 2,63%, tỷ lệ phân luồng tờ khai luồng xanh chiếm 68,89% và tờ khai luồng vàng chiếm 28,48%. Tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, tỷ lệ phân luồng, có 41% tờ khai luồng xanh, 55% tờ khai luồng vàng và 4% tờ khai luồng đỏ.

Thực tế qua rà soát cho thấy, dư địa để thực hiện giảm tỷ lệ các lô hàng phải kiểm tra hải quan hoàn toàn có thể thực hiện được, dựa trên phân tích, đánh giá các yếu tố như: rà soát lại các văn bản chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan liên quan đến tăng cường kiểm tra, kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu để từ đó bãi bỏ, điều chỉnh, sửa đổi bổ sung cho phù hợp cho từng giai đoạn; hoặc cắt giảm danh mục hàng hóa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành, cắt giảm danh mục quản lý rủi ro trong các lĩnh vực nghiệp vụ hải quan; cắt giảm tỷ lệ các lô hàng phải lấy mẫu phân tích phân loại; các giải pháp nâng cao tính tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp và tăng tỷ lệ doanh nghiệp tham gia chương trình tuân thủ tự nguyện.

Với việc hoàn thành các chỉ tiêu cắt giảm tỷ lệ tờ khai luồng đỏ, luồng vàng sẽ hỗ trợ cơ quan hải quan giảm thời gian tác nghiệp của công chức hải quan, giảm thời gian thông quan, giải phóng hàng.

Theo lãnh đạo Cục Quản lý rủi ro, với việc tiếp tục các giải pháp quyết liệt, trong 6 tháng từ đầu năm 2024 tỷ lệ luồng đỏ toàn ngành Hải quan giảm còn 3,41% và tỷ lệ luồng vàng chiếm 30,26% đã góp phần tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu, đồng thời tăng thu cho ngân sách nhà nước song vẫn đảm bảo công tác quản lý hải quan.

Để duy trì tỷ lệ luồng đỏ và luồng vàng như trên, trong nửa cuối năm 2024, Cục Quản lý rủi ro tiếp tục duy trì các giải pháp nêu trên, đồng thời phối hợp chặt chẽ, đề nghị các đơn vị nghiệp vụ thuộc cơ quan Tổng cục Hải quan tiếp tục tăng cường rà soát, đánh giá hiệu quả các văn bản tăng cường quản lý hiện hành, đề xuất loại bỏ những mã số hàng hóa (mã số HS) qua kiểm tra có tỉ lệ phát hiện vi phạm và dấu hiệu vi phạm thấp.

Đối với các tiêu chí quản lý do Cục Quản lý rủi ro áp dụng, cục thường xuyên rà soát, đánh giá điều chỉnh áp dụng theo mức độ tuân thủ doanh nghiệp kết hợp kiểm tra ngẫu nhiên và phân tích xác định trọng điểm tránh việc áp dụng trong thời gian dài tác động đến tỷ lệ phân luồng.

Hồng Vân