UAV mồi nhử của Nga đặt ra thách thức lớn cho hệ thống phòng thủ của Ukraine
Nga đang triển khai một chiến thuật tác chiến mới khi sử dụng UAV mồi nhử giá rẻ Gerbera và Parody để đánh lừa hệ thống phòng không Ukraine. Được sản xuất hàng loạt với chi phí chỉ 10.000 USD/chiếc, những UAV này buộc Ukraine phải tiêu tốn nguồn đạn dược quý giá để đối phó, trong khi nguồn viện trợ phương Tây ngày càng hạn chế.
Một loại UAV của Nga chuẩn bị được triển khai trong tác chiến. Ảnh: TASS
Theo báo cáo của Viện Khoa học và An ninh Quốc tế (ISIS) có trụ sở tại Mỹ, Nga đã phát triển và triển khai nhiều loại thiết bị bay không người lái (UAV) mồi nhử nhằm hỗ trợ các cuộc tấn công bằng tên lửa và UAV vào Ukraine. Trong số đó, hai loại UAV đáng chú ý là Gerbera (còn gọi là Gerber) và Parody (Parodiya).
Đặc điểm nổi bật của hai loại UAV này là khả năng sản xuất hàng loạt nhanh chóng với chi phí thấp. Chúng được chế tạo chủ yếu từ vật liệu đơn giản như gỗ dán, bọt xốp và một số thiết bị điện tử cơ bản. Điều này giúp giảm đáng kể chi phí so với các loại UAV thông thường.
Chiến thuật sử dụng UAV mồi nhử của Nga cũng khá tinh vi. Khi Ukraine ngày càng thành thạo trong việc xác định và đánh chặn các mục tiêu trên không của Nga, các UAV mồi nhử được phóng với số lượng lớn cùng với tên lửa và UAV tấn công. Mục đích là áp đảo và gây nhầm lẫn cho hệ thống phòng thủ của Ukraine, thu hút hỏa lực phòng không vào các mồi nhử, tạo điều kiện cho vũ khí thật tiếp cận mục tiêu. Với kho dự trữ tên lửa đánh chặn, đạn pháo phòng không và UAV săn diệt hạn chế, Ukraine buộc phải tiêu tốn nguồn đạn dược quý giá để đối phó với các UAV mồi nhử này.
Về UAV Gerbera, đây là loại "mồi nhử" đa chức năng xuất hiện lần đầu trên chiến trường vào cuối tháng 7/2024. Thiết kế cánh chữ V của nó dễ dàng bị nhầm lẫn với Shahed 136 cả về mặt thị giác và qua các phương tiện phát hiện khác. Theo Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine, một số phiên bản Gerbera có thể mang theo khoảng 10kg thuốc nổ hoặc có khả năng trinh sát điện tử. JSC Alabuga, công ty sản xuất Gerbera tại Nga, hiện có công suất lên tới 50 UAV mỗi ngày với chi phí ước tính khoảng 10.000 USD/chiếc, chỉ bằng 1/7 so với chi phí sản xuất UAV Shahed 136.
Gerbera được trang bị hệ thống chống nhiễu tương tự như Kometa - một hệ thống dẫn đường tiên tiến thường được sử dụng trong Shahed 136, có hiệu quả trong việc đánh bại các biện pháp tác chiến điện tử của Ukraine. Về động cơ, Gerbera thường sử dụng động cơ đốt trong hai thì 60CC DLE60 giá rẻ do Mile Hao Xiang Technology Co, Ltd. của Trung Quốc sản xuất - công ty đã bị Mỹ trừng phạt vì cung cấp linh kiện cho Nga.
Đối với UAV Parody, đây là loại nhỏ gọn hơn với thiết kế cánh đơn, được chế tạo từ vật liệu gỗ dán giá rẻ. Về mặt trực quan, Parody có thể được so sánh với Orlan-10, một UAV trinh sát của Nga. Điểm đặc biệt của Parody là việc được trang bị ống kính Luneburg, cho phép nó xuất hiện lớn hơn thực tế trên radar và có mặt cắt radar tương tự như Shahed 136. Khác với Gerbera, Parody không mang theo thuốc nổ mà chỉ đóng vai trò mồi nhử thuần túy.
Điều đáng chú ý là cả hai loại UAV đều phụ thuộc nhiều vào linh kiện nước ngoài. Phân tích các thành phần điện tử cho thấy phần lớn được thiết kế và sản xuất bởi các công ty phương Tây như Texas Instruments, Analog Devices, Xilinx, U-Blox và STMicroelectronics. Một số ít linh kiện được sản xuất tại Trung Quốc. Việc sử dụng vật liệu rẻ tiền như gỗ dán và xốp cho thấy Nga đang dành những vật liệu tốt nhất như sợi carbon và vật liệu composite nhẹ đắt tiền cho các hệ thống vũ khí quan trọng hơn.
Theo đánh giá của các chuyên gia ISIS, việc Nga sử dụng UAV mồi nhử đặt ra thách thức phức tạp cho Ukraine. Lực lượng phòng thủ Ukraine phải đối mặt với bài toán khó trong việc phân biệt đâu là mối đe dọa thực sự để bảo toàn nguồn đạn dược quý giá. Để đối phó hiệu quả, Ukraine cần được viện trợ thêm đạn pháo phòng không, tên lửa đánh chặn, hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến, radar phát hiện UAV và UAVi săn-diệt.
Vì Ukraine có kho dự trữ tên lửa đánh chặn, đạn pháo phòng không và UAV săn diệt hạn chế, nên việc triển khai UAV mồi nhử là một chiến lược khả thi để làm suy yếu lực lượng phòng thủ của Ukraine. Sử dụng UAV mồi nhử cũng có thể giúp các lực lượng Nga xác định vị trí Ukraine bố trí hệ thống phòng không, radar và tác chiến điện tử, và nhắm mục tiêu vào những vị trí đó trong các cuộc tấn công tiếp theo.
