UBTVQH cho ý kiến về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH năm 2024

Toàn cảnh phiên họp

Tham dự phiên họp có: Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh; Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long; đại diện Văn phòng Chính phủ, Ban Nội chính Trung ương;…

Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Báo cáo Chính phủ trình tại phiên họp có nhiều đổi mới; nội dung tương đối đầy đủ, cụ thể và cơ bản đã bám sát đề cương yêu cầu. Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Pháp luật đánh giá kỹ lưỡng; đồng thời phân tích, làm rõ thêm một số vấn đề tồn tại, hạn chế, đề xuất các kiến nghị, giải pháp tăng cường hiệu quả tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp

Gợi ý thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu tập trung cho ý kiến vào một số vấn đề trọng tâm liên quan đến: Công tác chỉ đạo, điều hành trong xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật; Kết quả thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; Kết quả xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết; Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; Công tác kiểm soát thủ tục hành chính; Công tác rà soát và xử lý kết quả rà soát văn bản quy phạm pháp luật;…

Siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, công tác thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là nội dung hết sức quan trọng. Trong thời gian dài, qua nhiều nhệm kỳ, công tác xây dựng và triển khai thực thi pháp luật được thực hiện quyết liệt; tuy nhiên cần phải đánh giá kỹ lưỡng, để đảm bảo "luật đi vào cuộc sống".

Vừa qua, ngay sau kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp chủ trì Hội nghị triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội với sự tham gia phối hợp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tới đây, đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp tiếp tục phối hợp mạnh mẽ cùng các ngành, địa phương trong triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội và theo dõi sát việc triển khai. “Cần đổi mới công tác triển khai, kiểm tra thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; thực hiện một cách thường xuyên, hiệu quả, chỉ rõ nơi nào làm tốt để biểu dương, khen thưởng kịp thời, nơi nào chưa tốt có phê bình, kiểm điểm,…”, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp

Nhấn mạnh Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến việc xây dựng pháp luật, quan tâm đến việc triển khai, Chủ tịch Quốc hội đề nghị “gốc” vấn đề xây dựng pháp luật phải từ bộ, ngành. Vì vậy, đề nghị Bộ trưởng, Thứ trưởng và các vụ có liên quan bám sát, xem xét từng khoản, điều, từng chương của dự thảo luật, nghị quyết để đảm bảo chất lượng. Đồng thời, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội cũng cần siết chặt kỷ cương, quyết liệt trong việc thẩm tra, thẩm định; thể hiện rõ chính kiến để việc xây dựng và ban hành các dự án luật có chất lượng và tuổi thọ.

Ghi nhận báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra được chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, Chủ tịch Quốc hội lưu ý: các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia vào quy trình xây dựng pháp luật thực hiện nghiêm Quy định số 178-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, kịp thời phát hiện và xử lý những quy định có dấu hiệu sơ hở, cài cắm “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ. Đồng thời, trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật phải làm tốt từng khâu, từng công đoạn, đạt yêu cầu về chất lượng, không chạy theo số lượng, lấy quyền lợi, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm; Siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật, không bị chi phối, tác động bởi bất cứ một lợi ích nhóm cục bộ nào trong xây dựng pháp luật;…

Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham dự phiên họp

Tiếp thu ý kiến tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, Bộ Tư pháp tham mưu Chính phủ tiếp tục hoàn thiện Báo cáo với số liệu đầy đủ, bổ sung giải trình chi tiết các vấn đề được nêu. Đồng thời, đổi mới mạnh mẽ hơn nữa công tác theo dõi triển khai và kiểm tra thi hành pháp luật trên thực tế gắn với trách nhiệm của những cơ quan và người có thẩm quyền tổ chức thi hành pháp luật; hạn chế tối đa những chế định không thuộc thẩm quyền và không thuộc chế định cần phải luật hóa để đưa vào luật;…

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định kết luận phiên họp

Tập trung nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận sự cố gắng, nghiêm túc của Chính phủ trong việc chuẩn bị Báo cáo và 04 Phụ lục kèm theo; đánh giá cao và cơ bản nhất trí với nội dung tại Báo cáo thẩm tra của Thường trực Ủy ban Pháp luật. Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra đã nêu được bức tranh tổng thể về công tác thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong năm 2024, đánh giá những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, từ đó nêu ra các kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác thi hành Hiến pháp, pháp luật trong những năm tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Chính phủ đã rất nỗ lực, trách nhiệm, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành, đổi mới phương thức thực hiện, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong công tác xây dựng và rà soát, tổ chức thi hành pháp luật, phổ biến tuyên truyền giáo dục pháp luật, hệ thống hóa pháp luật, pháp điển hóa, hợp nhất các văn bản quy phạm pháp luật;.. Những nội dung này đều bám sát các yêu cầu của Đảng, Quốc hội về hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật; thể hiện sự gắn kết giữa công tác thi hành pháp luật với công tác dựng pháp luật theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW. Qua đó, đã phát huy được các ưu điểm và khắc phục các tồn tại, hạn chế, thực hiện nghiêm túc nhiều đề xuất, kiến nghị trong Báo cáo năm trước. Chính phủ cũng đã chỉ đạo các Bộ ngành, phối hợp với các cơ quan Quốc hội; trực tiếp phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức hội nghị triển khai luật, nghị quyết và ban hành kế hoạch triển khai cụ thể;…

Để hoàn thiện Báo cáo, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ bổ sung, làm rõ một số thông tin trong Báo cáo thẩm tra đã nêu, cụ thể: Kết quả thực hiện các nhiệm vụ được nêu tại Nghị quyết số 142/2024/QH15 về Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV về xem xét, xử lý kết quả rà soát hệ thống VBQPPL theo yêu cầu tại Nghị quyết số 110/2023/QH15 ngày 29/11/2023 của Quốc hội và xử lý vướng mắc, bất cập về thủ tục hành chính theo yêu cầu tại Nghị quyết số 103/2023/QH15 ngày 09/11/2023 của Quốc hội;..

Trong thời gian tới, đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ tập trung nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật; đẩy nhanh tiến độ soạn thảo, trình, ban hành các văn bản quy định chi tiết;… Đồng thời, đề nghị Chính phủ tăng cường xử lý các văn bản quy phạm pháp luật còn mâu thuẫn, chồng chéo, có sơ hở, tiêu cực, có dấu hiệu trái pháp luật được phát hiện sau giám sát, kiểm tra, rà soát; tập trung đầu tư nguồn lực cho xây dựng và hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển; bố trí đủ các điều kiện, bảo đảm nguồn lực cho công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật;…

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng lưu ý, Chính phủ phối hợp các cơ quan của Quốc hội hoàn thành Đề án đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật báo cáo cấp có thẩm quyền, làm cơ sở nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Ban hành VBQPPL để tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật theo yêu cầu của Nghị quyết số 27-NQ/TW. Yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia vào quy trình xây dựng pháp luật thực hiện nghiêm Quy định số 178-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, kịp thời phát hiện và xử lý những quy định có dấu hiệu sơ hở, cài cắm “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ, tiềm ẩn nguy cơ tham nhũng, tiêu cực;…

Căn cứ kết quả thảo luận tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp thu, hoàn thiện Báo cáo trình Quốc hội; giao Ủy ban Pháp luật chủ trì, phối hợp với Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội thẩm tra chính thức Báo cáo của Chính phủ để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 thảo luận chung trong các nội dung về kinh tế - xã hội và báo cáo công tác khác của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng báo cáo tại phiên họp

Trước đó, trình bày tóm tắt báo cáo thẩm tra sơ bộ tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Thường trực Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với những kết quả đạt được trong công tác tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được nêu trong Báo cáo của Chính phủ; đánh giá cao sự nỗ lực, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự nghiêm túc triển khai thực hiện của các Bộ, ngành, địa phương trong công tác hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật.

Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng tán thành với những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân nêu trong Báo cáo của Chính phủ, đồng thời đề nghị cần quan tâm, làm rõ thêm nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan trong công tác tổ chức thi hành pháp luật và giải pháp khắc phục đối với những tồn tại, hạn chế như: Số lượng dự án luật, dự thảo nghị quyết phải trình ở từng kỳ họp Quốc hội rất lớn nhưng chưa bảo đảm sự cân đối giữa các lĩnh vực; nhiều dự án được bổ sung vào Chương trình sát thời điểm tổ chức kỳ họp Quốc hội, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Số lượng văn bản quy định chi tiết nợ mới phát sinh nhiều, văn bản nợ đọng kéo dài chưa được khắc phục triệt để; số lượng văn bản ban hành chậm, không bảo đảm hiệu lực thi hành đồng thời với luật còn nhiều; Điều kiện bảo đảm cho công tác rà soát văn bản chưa tương xứng cả về nguồn nhân lực, vật lực và thời gian dẫn đến kết quả xử lý sau rà soát chưa đáp ứng yêu cầu đề ra; Công tác phổ biến giáo dục pháp luật tại một số Bộ, ngành, địa phương chưa được triển khai kịp thời, còn chờ hướng dẫn của cấp trên;…

Cơ bản tán thành với 09 nhiệm vụ, 06 giải pháp và 03 nhóm kiến nghị được nêu trong Báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị, Chính phủ tập trung nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác xây dựng pháp luật; chủ động chuẩn bị, đề xuất cân đối, hợp lý số lượng dự án luật, dự thảo nghị quyết trình Quốc hội xem xét cho ý kiến và thông qua ở từng kỳ họp; hạn chế tối đa tình trạng đề nghị bổ sung các dự án vào Chương trình sát thời điểm tổ chức kỳ họp Quốc hội, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, khắc phục triệt để những tồn tại, hạn chế đã nhận diện được trong thời gian qua trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật,…./.

Lê Anh - Phạm Thắng