Ukraine cảnh báo sốc, những kịch bản, mong muốn điều tồi tệ không xảy ra

Nhà lãnh đạo Ukraine không những bác bỏ đề xuất ngừng bắn 3 ngày của Nga mà còn khẳng định, Kiev không thể đảm bảo an toàn cho các nguyên thủ quốc gia tham dự lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng 9/5 tại Moscow.

Chuẩn bị lễ diễu hành Ngày Chiến thắng 9/5 tại Quảng trường Đỏ, thủ đô Moscow, Nga, ngày 27/4. (Nguồn: Getty Images)

Toan tính của Kiev

Có thể xảy ra mấy kịch bản. Một, Ukraine tấn công bằng tên lửa, UAV hoặc kích hoạt khối nổ tại Quảng trường Đỏ vào thời điểm diễn ra lễ kỷ niệm; hai, tấn công hỏa lực vào một số khu vực khác ở Moscow; ba tiến công chiếm một số mục tiêu ở khu vực biên giới Nga hoặc khôi phục các mục tiêu do Nga quản lý tại 4 tỉnh miền Đông Ukraine; bốn, chỉ là đòn khiêu khích, răn đe…

Động thái của Kiev nhằm phá lễ kỷ niệm, hạ thấp uy tín, cô lập Moscow, cảnh báo Nga nếu không chấp nhận ngừng bắn; thể hiện lập trường cứng rắn, quyết tâm và khả năng chống Nga đến cùng; lôi kéo Mỹ và phương Tây tiếp tục ủng hộ, bảo đảm an ninh, sẵn sàng can dự mạnh, sâu hơn, gây sức ép lớn hơn với Điện Kremlin… Lời cảnh báo buộc Nga phải phân tán đối phó, bộc lộ sơ hở để Ukraine lợi dụng tấn công gây thiệt hại cho đối phương về quân sự, chính trị, ngoại giao, kinh tế.

Có ý kiến cho rằng Kiev tận dụng việc Mỹ có dấu hiệu “quay xe”, ký thỏa thuận khoáng sản, nối lại viện trợ quân sự và gia tăng sức ép với Nga, để xoay chuyển tình thế. Động thái đó hòa chung với truyền thông phương Tây muốn hạ thấp vai trò của Nga trong Thế chiến II, tranh thủ sự ủng hộ của Mỹ, NATO.

Chính quyền Kiev cho rằng Ukraine trong tình trạng chiến tranh, nên có quyền tự vệ, phản công vào lãnh thổ đối phương. Toan tính là vậy, nhưng Kiev chưa lường hết phản ứng của Nga, của dư luận quốc tế và hậu quả vô cùng thảm khốc nếu họ hành động như lời cảnh báo.

Nga có thể làm gì

Tuyên bố ngừng bắn 3 ngày (từ nửa đêm ngày 8/5 đến nửa đêm ngày 11/5) là để Nga tập trung cho sự kiện trọng đại. Moscow không bao giờ vì lời đe dọa mà từ bỏ lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng. Bởi đó là niềm tự hào, lòng tự trọng và uy tín quốc tế của xứ bạch dương. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev tuyên bố cứng rắn, nếu Ukraine tấn công Moscow, “không ai có thể bảo đảm rằng thủ đô Kiev sẽ còn tồn tại đến ngày 10/5”.

Điện Kremlin chuẩn bị các phương án bảo vệ, ngăn chặn, đối phó, duy trì lực lượng sẵn sàng đáp trả với mức độ khác nhau, tùy theo hành động của Kiev. Nga đủ khả năng đối phó, nhưng vì lãnh thổ rộng, có nhiều mục tiêu cần bảo vệ, nên một số khu vực của Nga vẫn có thể bị tấn công. Tùy theo quy mô, phương thức hành động quân sự của Ukraine, Nga có thể đáp trả theo các phương án sau:

Một, nếu Kiev tấn công vào một số mục tiêu trên lãnh thổ Nga và ở 4 tỉnh Nga tuyên bố sáp nhập, Moscow sẽ đáp trả ngay hoặc sau ngày lễ. Hai, nếu đòn tấn công của Kiev vào trung tâm Moscow bị đánh chặn, không gây hậu quả, Nga có thể đáp trả mức độ trung bình, tập trung bảo vệ lễ kỷ niệm và tăng cường độ, quy mô tấn công sau khi lễ kết thúc.

Ba, nếu Kiev tấn công trực tiếp vào khu vực tổ chức lễ kỷ niệm gây thiệt hại, hoặc tấn công cùng lúc vào các mục tiêu ở trung tâm Moscow và ở khu vực khác, Nga sẽ đáp trả ngay và kéo dài, bằng đòn tổng lực, với nhiều loại vũ khí hiện đại, đồng thời vào các mục tiêu quan trọng ở Kiev và trên các thành phố của Ukraine.

Bốn, nếu có sự can dự trực tiếp của một số quốc gia phương Tây, không loại trừ Nga sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật, nhằm vào các khu vực xuất phát tấn công, tập trung sinh lực, phương tiện quân sự của đối phương.

***

Lãnh đạo nhiều nước không ủng hộ hành động khiêu khích, châm ngòi khiến chiến tranh bùng phát. Tổng thống Mỹ Donald Trump, khi trả lời câu hỏi của phóng viên tại Nhà Trắng về giải pháp ở Ukraine ngày 5/5, đánh giá cao quyết định tuyên bố ngừng bắn của Moscow ở Ukraine vào dịp kỷ niệm sắp tới và cho rằng tất cả các bên hiện đang ở vị thế có lợi để giải quyết xung đột.

Hành động quân sự như cảnh báo sẽ là đòn giáng vào nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình, đẩy xung đột lên mức cao, vượt tầm kiểm soát. Hy vọng các đầu nóng tính toán thận trọng, hành động kiềm chế để không xảy ra điều tồi tệ không mong muốn với hậu quả vô cùng thảm khốc cho cả hai bên.

TS. Vũ Đăng Minh