Ukraine cảnh báo tình hình nghiêm trọng tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, IAEA tuyên bố 'không bên nào có lợi từ một sự cố hạt nhân'
Tổng thống Ukraine ngày 30/9 cáo buộc, tình hình tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga kiểm soát đã trở nên nghiêm trọng, sau khi các cuộc pháo kích của Moscow ngăn cản việc khôi phục đường dây điện cần thiết để làm mát các lò phản ứng và ngăn chặn nguy cơ tan chảy lõi.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia hiện đang vận hành 8 máy phát điện diesel, với 9 máy khác ở chế độ dự phòng và 3 máy đang được bảo dưỡng. (Nguồn: Otago Daily Times)
Trong bài phát biểu video hàng đêm, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết, một trong các máy phát điện diesel cung cấp điện khẩn cấp đã ngừng hoạt động. Động thái này diễn ra sau bảy ngày kể từ khi các đường dây điện bên ngoài bị cắt.
“Đây là ngày thứ bảy. Trước đây chưa bao giờ có tình huống khẩn cấp như thế này tại nhà máy Zaporizhzhia. Tình hình rất nghiêm trọng. Pháo kích của Nga đã cắt nhà máy khỏi mạng lưới điện”, nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh.
Là cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu với sáu lò phản ứng, nhà máy Zaporizhzhia đã bị quân đội Nga kiểm soát trong những tuần đầu tiên của xung đột. Cả hai bên thường xuyên cáo buộc nhau về các cuộc tấn công gây nguy hiểm cho an toàn hạt nhân.
Hiện tại, nhà máy không sản xuất điện, song vẫn cần nguồn điện để đảm bảo nhiên liệu trong các lò phản ứng được làm mát và không xảy ra tan chảy lõi. Đây là lần thứ 10 kể từ khi xung đột bắt đầu, nhà máy bị ngắt kết nối khỏi lưới điện.
Trong một tuyên bố phát đi tối 30/9, Tổng Giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi tiết lộ, ông “đang liên lạc thường xuyên với cả hai bên nhằm cho phép nhà máy nhanh chóng tái kết nối với lưới điện”.
Theo ông Grossi, hiện chưa có nguy hiểm ngay lập tức chừng nào các máy phát điện diesel vẫn hoạt động, cung cấp điện khẩn cấp cho cơ sở này.
“Trong khi nhà máy hiện vẫn ứng phó được nhờ các máy phát điện diesel khẩn cấp – tuyến phòng thủ cuối cùng, thì rõ ràng đây không phải là tình huống bền vững về an toàn hạt nhân”, ông Grossi nhận định, đồng thời chỉ rõ, "không bên nào có lợi từ một sự cố hạt nhân".
Người đứng đầu IAEA cũng cho hay, cả Nga và Ukraine đều thừa nhận hoạt động quân sự đã cản trở việc tiến hành sửa chữa cần thiết. Nhà máy hiện đang vận hành 8 máy phát điện diesel, với 9 máy khác ở chế độ dự phòng và 3 máy đang được bảo dưỡng.
“Tôi kêu gọi cả hai bên hợp tác với chúng tôi và cho phép tiến hành những sửa chữa thiết yếu này”, ông Grossi lên tiếng.
