Ukraine đồng ý ngừng bắn 30 ngày

Các cuộc đàm phán tại thành phố ven biển Jeddah, Ả Rập Xê-út đang mang lại động lực mới sau cuộc đối đầu công khai tại Nhà Trắng giữa Tổng thống Ukraine và Tổng thống Mỹ, khiến chính quyền ông Trump đình chỉ mọi hoạt động viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Kiev.

Hôm 11/3, Ukraine đồng ý ngừng bắn trong 30 ngày và Mỹ tuyên bố sẽ tiếp tục viện trợ quân sự. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết hiện quyết định về một thỏa thuận nằm trong tay Nga.

Phái đoàn Mỹ-Ukraine gặp tại Ả Rập Xê-út. (Ảnh: Getty)

Tuyên bố chung của cuộc họp Mỹ - Ukraine đưa ra vài giờ sau khi các quan chức Nga cho biết máy bay không người lái của Kiev tấn công thủ đô Moskva với quy mô lớn nhất từ trước đến nay. Trong tuyên bố, Mỹ và Ukraine thừa nhận rằng các điều khoản của bất kỳ lệnh ngừng bắn nào sẽ phải tuân theo sự chấp thuận của Nga. Moskva không có quan chức nào tham dự các cuộc đàm phán và chưa bình luận.

Tuyên bố nêu: “Ukraine bày tỏ sẵn sàng chấp nhận đề xuất của Mỹ về việc ban hành lệnh ngừng bắn tạm thời trong 30 ngày ngay lập tức”, nếu Nga cũng làm như vậy. Tuyên bố nói thêm, “Mỹ sẽ thông báo với Nga rằng phản hồi của Nga là chìa khóa để đạt được hòa bình”.

Khi kết thúc các cuộc họp, Ngoại trưởng Marco Rubio nói: “Chúng tôi sẽ đưa lời đề nghị này đến người Nga ngay bây giờ và hy vọng rằng họ sẽ đồng ý với hòa bình. Bây giờ bóng đang trong sân nhà họ”.

Mỹ đang theo đuổi các cuộc đàm phán riêng rẽ với Nga và Ukraine. Chưa dấu hiệu công khai nào cho thấy Nga sẽ chấp nhận lệnh ngừng bắn vô điều kiện trong một tháng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin của Nga từng hàm ý rằng ông sẽ yêu cầu nhượng bộ, như loại trừ tư cách thành viên NATO của Ukraine, trước khi đồng ý dừng cuộc chiến. Ông nói: "Chúng tôi không cần lệnh ngừng bắn. Chúng tôi cần hòa bình, một nền hòa bình lâu dài và bền vững". Tổng thống Nga cho rằng lệnh ngừng bắn chỉ tạo cơ hội cho lực lượng Ukraine bổ sung và huấn luyện nhân sự.

Vào chiều 11/3, ông Trump nói với các phóng viên rằng ông có thể nói chuyện với ông Putin trong tuần này và hy vọng sẽ đàm phán được lệnh ngừng bắn lâu dài trong những ngày tới.

Tuyên bố chung Mỹ-Ukraine cũng cho thấy hai bên nhất trí ký kết “sớm nhất có thể” thỏa thuận phát triển dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và tài nguyên khoáng sản của Ukraine. Thỏa thuận bị hoãn sau cuộc đụng độ tại Phòng Bầu dục. Mỹ và Ukraine cũng thảo luận về các nỗ lực cứu trợ nhân đạo và trao đổi tù binh chiến tranh sẽ diễn ra trong thời gian ngừng bắn.

Trước các cuộc đàm phán, Ukraine từng nhấn mạnh bất kỳ lệnh ngừng bắn nào cũng phải bao gồm các đảm bảo an ninh, nhưng tuyên bố hôm 11/3 chưa cho thấy họ có thể có bất kỳ đảm bảo nào như vậy trước khi thỏa thuận ngừng bắn tạm thời.

Tuy nhiên, quan chức tham dự cuộc họp nói họ đã thảo luận về các đảm bảo an ninh ở Jeddah.

Trong bài phát biểu qua video hàng đêm gửi tới người dân Ukraine, ông Zelensky cho biết phái đoàn Ukraine tham gia các cuộc đàm phán hôm 11/3 với lời đề nghị ngừng bắn một phần, chỉ bao gồm dừng ném bom trên không và giao tranh trên biển Đen.

Còn phái đoàn Mỹ đề xuất lệnh ngừng bắn toàn diện. Nhưng "yếu tố quan trọng" trong các cuộc đàm phán là cam kết của Mỹ về việc nối lại hỗ trợ quân sự và tình báo. Ông không trực tiếp liên hệ đây là lý do chấp nhận lệnh ngừng bắn.

Thủ tướng Anh Keir Starmer gọi tuyên bố hôm thứ Ba là "thời điểm quan trọng cho hòa bình ở Ukraine" và cho biết ông sẽ triệu tập các nhà lãnh đạo vào cuối tuần này để thảo luận về các bước tiếp theo.

Phương Anh (Nguồn: New York Times )