Ukraine khốn đốn trước lực lượng UAV Rubicon của Nga

Với khả năng tấn công chính xác và liên tục, lực lượng UAV Rubicon đã khiến hậu cần của Ukraine gặp nhiều khó khăn, sức chiến đấu bị suy yếu nghiêm trọng.

Binh lính Ukraine vận hành UAV Poseydon gần biên giới Nga

Một minh chứng rõ ràng cho mối đe dọa từ Rubicon là câu chuyện của binh sĩ Ukraine có biệt danh Andrii "Murphy", thuộc Tiểu đoàn UAV 419. Anh kể lại rằng đội của mình đã thoát chết trong gang tấc, khi một UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) của Nga lao thẳng vào xe.

Họ chỉ kịp bỏ chạy ngay trước khi va chạm, để rồi chứng kiến toàn bộ phương tiện cùng thiết bị bị phá hủy hoàn toàn. Sau đó, họ còn phát hiện hệ thống cáp quang của đối phương trong khu vực – dấu hiệu cho thấy Rubicon đã bố trí sẵn trận địa để nhắm thẳng vào tuyến hậu cần của Ukraine.

Những vụ tấn công như vậy diễn ra thường xuyên, khiến quân đội Ukraine ngày càng thiếu xe tải, xe bán tải và xe bọc thép, vốn bị phá hủy trong các chuyến tiếp tế và sơ tán. Để đối phó, nhiều đơn vị phải tự chế các phương tiện, hàn thêm lồng kim loại lên xe để tăng khả năng sống sót trước các cuộc tập kích UAV cảm tử.

Hiệu quả của Rubicon từng được chứng minh rõ rệt trong cuộc phản công thất bại của Ukraine ở Kursk vào tháng 8/2024. Tại đây, các đội UAV Nga liên tục tấn công vào sườn đối phương và gây áp lực nặng nề lên các tuyến tiếp tế, buộc Kiev phải rút lui sau nhiều tháng giao tranh ác liệt.

Nhà phân tích Andrew Perpetua khi đó đã cảnh báo rằng, nếu không có biện pháp đối phó, chiến thuật của Nga tại Kursk hoàn toàn có thể được lặp lại ở những mặt trận khác. Thực tế, điều này đã trở thành hiện thực tại Kostiantynivka, nơi Rubicon buộc quân đội Ukraine phải thay đổi toàn bộ hệ thống tiếp tế, gây áp lực khổng lồ lên phòng thủ của họ.

Theo tờ New York Times, nhiều binh sĩ Ukraine thừa nhận Rubicon chính là bước ngoặt trong chiến dịch UAV của Nga, vốn ngày càng hiệu quả hơn.

Thành công của Rubicon phản ánh sự thay đổi lớn trong cách Nga tiến hành chiến sự. Sau cuộc xung đột bùng nổ vào năm 2022, Moscow đã nhanh chóng rút kinh nghiệm và điều chỉnh chiến lược.

Đến năm 2024, UAV sợi quang trở thành vũ khí then chốt, đặc biệt tại Kursk. Tổng tư lệnh Các lực lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi thừa nhận rằng, hiện Nga đã vượt trội cả về số lượng lẫn phạm vi ứng dụng UAV. Sự vượt trội này đến từ việc Nga tập trung sản xuất hàng loạt và chuẩn hóa các mẫu UAV đã được chứng minh hiệu quả.

Tập đoàn Kalashnikov (Nga) đã hợp tác với Ushkuynik, một tổ chức công nghệ tình nguyện từng chế tạo UAV sợi quang đầu tiên, để đẩy mạnh sản xuất. Đây là minh chứng cho sự thay đổi trong ngành công nghiệp quốc phòng Nga, kết hợp chặt chẽ giữa sáng kiến dân sự và sản xuất quân sự, nhằm rút ngắn thời gian từ thử nghiệm thực địa đến triển khai đại trà.

Trung tâm Rubicon, được thành lập nửa cuối năm 2024, hiện là lực lượng UAV tinh nhuệ trực thuộc Bộ Quốc phòng Nga. Đơn vị này bao gồm 12 phân đội với đủ các loại UAV: từ FPV, UAV trinh sát, UAV Lancet, UAV cánh cố định cho tới cả đơn vị tàu không người lái (USV), cùng các bộ phận chuyên trách hậu cần và sơ tán.

Các chuyên gia quốc tế nhận định Rubicon đặc biệt nguy hiểm bởi họ quy tụ nhiều phi công FPV sợi quang giàu kinh nghiệm nhất. Việc Rubicon phối hợp chặt chẽ với bộ binh trong các cuộc tấn công đã cho thấy cách tiếp cận ngày càng bài bản và chuyên nghiệp hơn của quân đội Nga trong việc tích hợp UAV vào tác chiến tổng thể.

Trước sự phát triển này, giới chuyên gia Ukraine không giấu nổi lo ngại. Nhà hoạt động Mariia Berlinska cảnh báo, Rubicon đang mở rộng quy mô với tốc độ chóng mặt: từ vài trăm người ban đầu, họ có thể phát triển thành lực lượng 5.000–6.000 chuyên gia UAV được trang bị và phối hợp tốt chỉ trong vòng vài tháng. Theo bà, bất kỳ ai hiểu rõ về Rubicon đều phải thừa nhận rằng đơn vị này cực kỳ hiệu quả, Ukraine cần khẩn trương triển khai các biện pháp "chống Rubicon" chuyên biệt để vô hiệu hóa mối đe dọa.

Trong khi đó, Ukraine cũng đã chứng tỏ khả năng thích nghi. Tháng 8/2024, Quân đoàn UAV Ukraine triển khai hệ thống thưởng điểm cho phi công, được Bộ trưởng Chuyển đổi số Mykhailo Fedorov gọi là "toán học chiến sự".

Theo đó, mỗi cuộc tấn công đều được ghi hình và xác minh, với các mục tiêu giá trị cao như xe tăng T-90M của Nga sẽ mang lại nhiều điểm hơn. Các đơn vị đạt điểm cao sẽ được cung cấp thêm UAV và vũ khí. Đến giữa năm 2025, chương trình này được nâng cấp, tập trung vào việc phá hủy các đội UAV của Nga, đặc biệt là những người điều khiển UAV sợi quang.

Xuân Minh