Tiết lộ nội dung chính của hội nghị thượng đỉnh 'liên minh tự nguyện' về đảm bảo an ninh cho Ukraine

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (thứ 2, trái) và Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte (thứ 2, phải) trong cuộc họp báo tại Hội nghị thượng đỉnh NATO ở La Hay, Hà Lan ngày 24/6/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Theo hãng tin Reuters, hội nghị thượng đỉnh của "liên minh tự nguyện" diễn ra dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến quy tụ các nhà lãnh đạo chủ yếu từ châu Âu, nhưng cũng có cả Thổ Nhĩ Kỳ, Australia và Canada.

Trong nhiều tháng qua, các nước này đã thảo luận ở nhiều cấp độ khác nhau để xác định các đóng góp quân sự của họ cho Ukraine nhằm giúp ngăn chặn Nga tấn công lại sau khi có lệnh ngừng bắn cuối cùng.

Nhưng những nỗ lực đó đã bị đình trệ gần đây khi các chính phủ cho biết bất kỳ vai trò quân sự nào của châu Âu cũng sẽ cần có sự đảm bảo an ninh của riêng Mỹ làm phương án dự phòng. Tuy nhiên, cho đến nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa đưa ra cam kết rõ ràng nào về việc cung cấp những đảm bảo đó.

Tại thủ đô Paris ngày 3/9, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu cùng với người đồng cấp Zelensky rằng các nhà lãnh đạo liên minh sẽ tán thành các kế hoạch về việc quân đội của họ sẽ hoàn thành các đảm bảo an ninh trong cuộc họp một ngày sau đó.

Hai quan chức châu Âu cho biết các kế hoạch "kỹ thuật" đã được hoàn thiện song hai quan chức không tiết lộ sâu thêm về chi tiết.

"Chúng tôi, những người châu Âu, sẵn sàng cung cấp các đảm bảo an ninh cho Ukraine. Điều này cho phép chúng tôi khẳng định chắc chắn rằng chúng tôi sẵn sàng cho một nền hòa bình vững chắc cho Ukraine và châu Âu, nhưng vấn đề bây giờ là phải xem xét sự chân thành của Nga", Tổng thống Macron phát biểu.

Hai quan chức châu Âu cho biết mục đích của cuộc họp lần này là gửi một tín hiệu chính trị tới Tổng thống Trump. Điều này sẽ làm nổi bật sự thiếu tiến triển trong các cuộc đàm phán hòa bình trực tiếp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Zelensky kể từ hội nghị thượng đỉnh Trump-Putin hồi tháng 8 và thúc đẩy ông Trump gia tăng áp lực lên Moskva ngay bây giờ.

Cũng theo thông tin mà Reuters thu thập, các tư lệnh quân đội Anh và Pháp, những người đã tổ chức các cuộc họp chi tiết vào tuần trước với các đối tác liên minh, dự kiến có cuộc họp ngắn với các nhà lãnh đạo vào ngày 4/9.

Tổng Thư ký NATO Mark Rutte ngày 3/9 cho biết ông mong đợi sự rõ ràng về những gì có thể được thực hiện sớm.

"Điều đó có nghĩa là chúng tôi có thể hợp tác chặt chẽ hơn nữa, cũng với phía Mỹ, để xem họ muốn thực hiện những gì về việc tham gia vào các đảm bảo an ninh", Tổng Thư ký Rutte nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo.

Về phần mình, trong ngày 3/9, Tổng thống Nga Putin nói rằng có cơ hội chấm dứt chiến tranh ở Ukraine thông qua đàm phán "nếu lý lẽ thông thường thắng thế". Tuy nhiên, nhà lãnh đạo cũng khẳng định ông sẵn sàng chấm dứt bằng vũ lực nếu đó là cách duy nhất.

Các quan chức phương Tây cho biết yếu tố quan trọng nhất của các đảm bảo an ninh sẽ là tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ cho lực lượng vũ trang Ukraine. Tuy nhiên, họ dự kiến bao gồm một lực lượng quốc tế để hỗ trợ và trấn an Kiev ở Ukraine và các nước láng giềng. Cho đến nay, danh sách các nước đóng góp vào lực lượng quốc tế vẫn chưa được tiết lộ.

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã nói rõ rằng một lực lượng như vậy sẽ chỉ khả thi với sự hậu thuẫn của Mỹ. Tuy nhiên, Washington vẫn chưa nêu rõ họ sẵn sàng đóng góp những gì.

Hai nguồn tin ngoại giao cho hay đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff dự kiến có mặt tại Paris vào ngày 4/9. Một số nhà lãnh đạo sẽ gọi điện cho Tổng thống Trump sau hội nghị thượng đỉnh.

John Foreman, cựu Tùy viên Quốc phòng Anh tại Kiev và Moskva, cho biết điều quan trọng là các nhà lãnh đạo phải hiểu chính xác những gì được đề nghị, đặc biệt là đối với Tổng thống Zelensky, khi ông cân nhắc lập trường của đất nước mình trước bất kỳ cuộc đàm phán trực tiếp nào với Nga.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc