Ukraine nối lại đàm phán khoáng sản với Mỹ sau nhiều tháng bế tắc
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 15/4 cho biết các cuộc đàm phán về thỏa thuận khai khoáng quan trọng với Mỹ đang diễn tiến tích cực, sau vòng tham vấn kỹ thuật được tổ chức tại Washington vào ngày 11/4 vừa qua.
Phát biểu trong chuyến thăm thành phố cảng Odessa cùng Tổng Thư ký NATO Mark Rutte ngày 15/4, Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết các cuộc họp cấp chuyên viên sẽ được tiếp tục cho đến cuối tuần.
“Khi các nhóm hoàn tất công việc chuẩn bị, họ sẽ trình bày những nội dung đã thống nhất. Cho đến thời điểm này, cả hai phía đều kết thúc các phiên làm việc trong tinh thần tích cực", ông Zelensky nói.
Các cuộc đàm phán lần này diễn ra sau nhiều tháng bế tắc xung quanh một thỏa thuận then chốt, vốn sẽ cho phép Mỹ tiếp cận nguồn dự trữ khoáng sản dồi dào của Ukraine. Theo hãng tin Reuters, vòng thảo luận ngày 11/4 diễn ra trong bầu không khí căng thẳng tột độ.
Tổng Thư ký NATO Mark Rutte (trái) gặp Tổng thống Ukraine Zelensky. Ảnh: Reuters
Đề xuất hiện tại từ phía Washington, được cho là có phạm vi rộng hơn so với các phiên bản trước, bao gồm việc thiết lập một quỹ đầu tư chung do Mỹ kiểm soát. Quỹ này sẽ có quyền tiếp cận và điều phối các hoạt động khai thác nguồn tài nguyên chiến lược tại Ukraine.
Tuy nhiên, một số ý kiến phê bình cảnh báo rằng cách tiếp cận mang tính "tối đa hóa lợi ích" này có thể khiến Ukraine rơi vào thế bất lợi, đồng thời làm suy yếu một thỏa thuận hợp tác khai khoáng mà Kiev đã ký với Liên minh châu Âu (EU) từ năm 2021. Việc làm mất lòng EU có thể làm trầm trọng thêm những rào cản trên con đường gia nhập EU của Ukraine.
Ban đầu, một thỏa thuận khung đã được lên kế hoạch ký kết trong chuyến thăm Washington của Tổng thống Zelensky vào ngày 28/2. Tuy nhiên, kế hoạch này nhanh chóng sụp đổ sau cuộc tranh luận gay gắt tại Phòng Bầu dục giữa ông Zelensky với những người đứng đầu Nhà Trắng. Ông Zelensky đã rời khỏi Mỹ mà không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào.
Kể từ đó, Ukraine đã mời hãng luật quốc tế Hogan Lovells tham gia tư vấn chiến lược cho các vòng đàm phán tiếp theo.
Phát biểu ngày 14/4, Phó Thủ tướng phụ trách hội nhập châu Âu và Euro-Đại Tây Dương, bà Olha Stefanishyna, xác nhận rằng Kiev đã chính thức đệ trình một loạt đề xuất sửa đổi, song từ chối bình luận về phản ứng của phía Mỹ.
Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Andrii Sybiha cũng từng khẳng định rõ lập trường: bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải đảm bảo phục vụ lợi ích quốc gia dài hạn của Ukraine, đồng thời không cản trở tiến trình hội nhập Liên minh châu Âu của nước này. Kiev nhấn mạnh rằng thỏa thuận cần đảm bảo sự cân bằng ở hai phía và không được gây tổn hại đến mục tiêu chiến lược chung.
