Ukraine tăng tốc tên lửa đạn đạo; NATO đẩy sản xuất Patriot

Ukraine đẩy nhanh phát triển tên lửa đạn đạo nội địa thông qua nền tảng Brave1; NATO tăng công suất cung ứng Patriot khi Boeing mở cơ sở mới để nâng sản lượng đầu dò PAC-3; Pháp mở rộng năng lực tấn công tầm xa với UAV cảm tử Rodeur 330 tầm 500km. Dưới đây là phân tích kỹ thuật và hàm ý tác chiến nổi bật.

Ukraine tăng tốc phát triển tên lửa đạn đạo nội địa

Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine Mykhailo Fedorov cho biết 18 nhóm nghiên cứu trong nước đã nộp hồ sơ tham gia chương trình tài trợ của nền tảng quốc phòng Brave1, bao gồm các đội phát triển tên lửa đạn đạo chiến thuật và tên lửa đánh chặn UAV. Theo ông Fedorov, có 18 dự án tập trung vào phát triển hệ thống tên lửa phòng không nhằm đánh chặn UAV giá rẻ, bên cạnh bốn dự án khác chuyên về tên lửa đạn đạo chiến thuật.

Brave1 là cơ chế hỗ trợ tài chính cho các dự án R&D công nghệ cao; các nhóm đáp ứng tiêu chí kỹ thuật sẽ được cấp kinh phí hoàn thiện sản phẩm. Trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky yêu cầu đẩy nhanh tối đa quá trình phát triển tên lửa đạn đạo nội địa. Bộ trưởng Công nghiệp Chiến lược Ukraine Herman Smetanin hồi tháng 4 cho biết nước này đã đạt mức sản xuất đủ để triển khai thường xuyên tên lửa đạn đạo nội địa, cùng phiên bản tầm xa của hệ thống tên lửa Neptune.

Về mặt kỹ thuật - tác chiến, việc ưu tiên đồng thời hai trục năng lực (đánh chặn UAV và tấn công đạn đạo tầm xa) phản ánh yêu cầu cấp thiết: chống lại mạng lưới UAV ngày càng dày đặc và duy trì đòn tấn công chính xác tầm xa. Trọng tâm công nghệ gồm dẫn đường, kháng gây nhiễu và chuỗi cung ứng linh kiện tên lửa.

Tên lửa đạn đạo Tochka-U - Ảnh: Lực lượng Vũ trang Ukraine

Patriot “khát hàng”: Boeing tăng gấp ba sản lượng đầu dò PAC-3

Boeing đưa vào vận hành cơ sở sản xuất mới khoảng 3.700m² để tăng gấp ba sản lượng đầu dò (seeker) cho tên lửa Patriot PAC-3. Đầu dò sử dụng công nghệ radar sóng milimet Ka-band, cho phép tên lửa dẫn bắn chủ động và đánh chặn theo cơ chế va chạm trực tiếp (hit-to-kill).

Ông Steve Parker, giám đốc Boeing Defense, Space & Security, công bố thông tin tại triển lãm Hàng không Dubai 2025. Boeing chủ động mở rộng công suất sớm nhằm giải quyết các nút thắt về sản xuất điện tử, gia công chính xác và lắp ráp cuối. Sản lượng đầu dò PAC-3 đã vượt 500 chiếc trong năm 2024 và dự kiến tiếp tục tăng trong 2025. Cơ sở mới ở Huntsville, kết hợp tự động hóa và thiết bị kiểm thử hiện đại, được kỳ vọng ổn định chuỗi cung ứng Patriot vốn chịu áp lực từ xung đột Ukraine.

Đầu dò PAC-3 là thành phần then chốt quyết định tốc độ cung cấp hệ thống. Tại châu Âu, việc mở rộng dây chuyền từng bị giới hạn do thiếu seeker, buộc các bên tăng công suất ngay tại Mỹ. Trong thực chiến, Patriot được cho là đã đánh chặn tên lửa siêu vượt âm Kinzhal và nhiều mục tiêu đạn đạo khác ở Ukraine. Hiện Patriot là trụ cột phòng thủ tên lửa của gần 20 quốc gia, khiến năng lực sản xuất đầu dò trở thành yếu tố chiến lược đối với kế hoạch tăng cường phòng thủ của NATO.

Tên lửa Patriot PAC-3 - Ảnh: Lockheed Martin

Pháp mở rộng tấn công tầm xa với UAV cảm tử Rodeur 330

Pháp đẩy nhanh chương trình UAV cảm tử Larinae với mẫu Rodeur 330 – đạn bay lảng vảng có tầm hoạt động lên tới 500km. Hệ thống được giới thiệu tại diễn đàn máy bay không người lái Pháp - Ukraine tổ chức ở Điện Elysee, hướng tới giải pháp tấn công sâu chi phí thấp trong bối cảnh phòng không dày đặc và chiến thuật UAV giá rẻ lan rộng.

Rodeur 330 phát triển từ Veloce 330: Veloce dùng động cơ turbine để đạt tốc độ lao mục tiêu hơn 400km/h, còn Rodeur chuyển sang động cơ piston để ưu tiên thời gian bay dài và tầm xa. Rodeur 330 có thể lảng vảng đến 5 giờ, mang đầu nổ 4kg và tấn công mục tiêu cách khoảng 500km. Trong khi đó, Veloce 330 mang đầu nổ 2,5kg, được thiết kế tấn công từ phía trên vào xe tăng, thiết giáp. Hệ dẫn đường do TRAAK phát triển giúp UAV hoạt động trong môi trường bị gây nhiễu GPS; lô đầu tiên gồm 17 chiếc Veloce 330 đã bàn giao cho ba quân chủng Pháp.

Rodeur 330 giữ thiết kế cánh cố định dài 3,3m, triển khai nhanh: hai người lắp ráp trong vài phút và phóng bằng bệ phóng nhẹ. Gói trang bị tiêu chuẩn gồm trạm điều khiển mặt đất, máy tính chuyên dụng, thiết bị liên lạc, ăng-ten và phụ kiện. Hệ thống hỗ trợ lập kế hoạch bay, tuần tra và dẫn đường tự động; kíp vận hành, bảo dưỡng cần khoảng hai tuần huấn luyện.

Rodeur 330 có hình dáng giống Veloce nhưng thay động cơ turbine bằng động cơ piston, ưu tiên thời gian bay và tầm hoạt động thay vì tốc độ tối đa - Ảnh: Eos Technologie

So sánh nhanh Veloce 330 và Rodeur 330 (theo dữ liệu công bố)

Hàm ý kỹ thuật - tác chiến

Ukraine: Tập trung đồng thời phòng không chống UAV và tên lửa đạn đạo chiến thuật cho thấy ưu tiên cân bằng giữa phòng thủ tầng thấp và năng lực răn đe tầm xa. Cơ chế tài trợ Brave1 giúp rút ngắn vòng đời R&D - thử nghiệm - hoàn thiện.
Patriot: Nút thắt seeker là yếu tố giới hạn nhịp cung ứng. Việc tăng công suất tại Mỹ (Huntsville) có thể làm ngắn thời gian bàn giao, củng cố mạng phòng thủ nhiều lớp của NATO.
UAV cảm tử Pháp: Cấu trúc tấn công theo lớp (Veloce ép kích hoạt radar, Rodeur đánh mục tiêu sâu) phù hợp môi trường bị gây nhiễu, phòng không dày đặc; nhấn mạnh tính cơ động, chi phí-vòng đời và tốc độ triển khai.

Bài viết chỉ sử dụng dữ liệu theo thông tin được công bố trong nguồn nêu trên, không bao gồm suy diễn ngoài phạm vi kỹ thuật - tác chiến.

CTVX