Ukraine trước sự lựa chọn sinh tử tại Pokrovsk

Các nhà quan sát quốc tế đều ghi nhận Ukraine đang đứng trước nguy cơ ngày càng lớn là đánh mất thị trấn hậu cần chiến lược Pokrovsk ở miền Đông nước này vào tay Nga. Lực lượng phòng thủ Ukraine tại đây đã giữ chân quân Nga trong suốt một năm rưỡi qua.

Xe tăng Ukraine nã pháo ở mặt trận Donetsk. Ảnh: Global Images Ukraine.

Mục tiêu của Nga là chiếm bằng được Pokrovsk để hoàn tất mục tiêu chiếm toàn bộ tỉnh Donetsk thuộc vùng Donbass.

Một khi Pokrovsk thất thủ, đây sẽ là một trong những thất bại nghiêm trọng nhất mà Kiev phải hứng chịu kể từ tháng 3/2025, khi lực lượng Ukraine buộc phải rút lui khỏi tỉnh Kursk của Nga.

Trong nhiều tháng, lực lượng của Moscow đã nỗ lực bao vây Pokrovsk và khu vực Myrnohrad lân cận từ phía Bắc và phía Nam. Quân đội Nga hiện tiến sát mục tiêu cắt đứt các tuyến đường chính dẫn vào Pokrovsk. Hiện 2 tuyến tiếp tế chính của thị trấn này đã bị UAV Nga tập kích thường xuyên, khiến việc vận chuyển trên những tuyến này trở nên khó khăn và vô cùng nguy hiểm, còn lực lượng cố thủ đứng trước nguy cơ khó cầm cự lâu hơn.

Trong những tuần gần đây binh sĩ Nga tập kết về khu vực Pokrovsk ngày càng nhiều. Họ cũng tổ chức những nhóm nhỏ tiềm nhập vào trung tâm thị trấn này, theo giới phân tích quân sự Ukraine và Nga.

Bị áp đảo về quân số và hỏa lực, Kiev tiến thoái lưỡng nan

Trong những ngày gần đây, Ukraine mở những đợt phản kích nhằm đẩy lui quân Nga khỏi gờ phía Bắc của Pokrovsk và giữ thông một con đường dẫn tới Myrnohrad. Họ cùng sử dụng cả lực lượng biệt kích tình báo quốc phòng để giải tỏa áp lực lên lực lượng phòng ngự. Dù vậy, cục diện vẫn nghiêng hẳn sang phía Nga.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, vẫn có những nhà quan sát tỏ ra lạc quan về tình hình Ukraine tại đây.

Pasi Paroinen thuộc tổ chức phân tích tình báo nguồn mở Black Bird (trụ sở ở Phần Lan) nhận định: “Ukraine vẫn có khả năng dễ dàng lui về phòng thủ quanh Pokrovsk và Myrnohrad”.

Paroinen phân tích: Nếu Ukraine tiến hành rút lui, điều đó có thể cải thiện triển vọng của Kiev. Ông cho rằng các tuyến phòng ngự mới đã được chuẩn bị ở phía Tây của Pokrovsk.

Viện Nghiên cứu chiến ranh (ISW) gợi ý rằng Nga ít khả năng có đủ lực lượng dự bị để khai thác lợi thế nếu kiểm soát được hoàn toàn Pokrovsk nhằm tiến lên nhanh chóng chiếm toàn bộ vùng Donbass. ISW đánh giá, lực lượng Moscow với không ít tổn thất sẽ phải tiến chậm.

Dẫu vậy, tình hình tổng thể của Ukraine ở Pokrovsk vẫn nguy cấp. Mối đe dọa thường trực từ UAV Nga có thể làm phức tạp hóa bất cứ nỗ lực rút lui nào của Ukraine. Khi ấy, có khả năng quân Ukraine sẽ phải phá vây trong tình trạng khó khăn, bị oanh tạc trên đường rút lui về khu phía Tây.

Nếu không rút lui được, lượng lớn quân nhân Ukraine sẽ rơi vào thế bị chia cắt và bắt làm tù binh.

Trên mặt trận Donetsk, Nga đã tập trung khoảng 170.000 quân, với trọng điểm là Pokrovsk, theo Tổng thống Ukraine Zelensky. Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết, tỷ lệ quân số giữa hai bên là 8:1, nghiêng về phía Nga.

Trong khi đó, Moscow chưa công bố số quân họ triển khai tới khu vực này.

Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine ước tính rằng kể từ đầu năm 2025, phía Nga đã hứng chịu 200.000 thương vong ở Donetsk, chủ yếu là trên hướng trên hướng Pokrovsk và Kupyansk. Ước tính của Ukraine là khá gần với thống kê của tình báo Mỹ và châu Âu kể từ năm 2022. Trong khi đó, Nga không công bố số thương vong của mình để giới quan sát có thể đối chiếu với con số do Ukraine đưa ra.

Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, Valery Gerasimov, báo cáo với Tổng thống Putin rằng có tới 10.000 quân Ukraine bị bao vây ở những khu vực như Pokrovsk.

Lựa chọn sinh tử cho Kiev: Đánh hay lui?

Tình hình hiện nay ở Pokrovsk khá giống với những gì đã diễn ra ở các đô thị khác tại Donbass như thành phố Bakhmut vào năm 2023 và thị trấn Avdiivaka vào năm 2024. Tại cả ba mặt trận này, Nga đều áp dụng kịch bản tiến từng bước trong vài tháng liền, gặm nhấm dần thế trận của đối phương, Kết cục, tại Bakhmut và Avdiivka, quân Ukraine đã phải rút lui sau nhiều trận giao chiến đẫm máu.

Hiện nay, Tổng thống Ukraine Zelensky và giới tướng lĩnh của ông đang vấp phải chỉ trích từ một số nhà phân tích và blogger quân sự trong nước và ở nước ngoài khi những người này cho rằng Ukraine phản ứng chậm chạp trong việc rút lui khỏi những nơi bế tắc ở Donbass.

Chuyên gia Paroinen nói tiếp: “Người Ukraine kiên quyết bảo vệ những thị trấn này quá lâu. Nga đã thâm nhập sâu, với số lượng lớn áp đảo bên trong Pokrovsk, tới mức Ukraine khó lòng đẩy họ ra được”.

Giới quan chức chính trị và quân sự Ukraine cho rằng việc phòng thủ những nơi này là nhằm gây chảy máu thêm cho các đơn vị tấn công của Nga. Số khác thì cho rằng cần phải “phòng thủ chiều sâu” để bảo toàn lực lượng và nguồn lực của Ukraine.

Oleksandr V. Danylyuk - nghiên cứu viên tại Viện Liên quân chủng Hoàng gia (Anh) nhận xét với ABC News rằng “phòng thủ chiều sâu” không phải là điều mà ban lãnh đạo chính trị của Ukraine đánh giá cao. Do vậy, ông cho rằng chính quyền Kiev sẽ tiếp tục cố thủ tại Pokrovsk càng lâu càng tốt.

Chuyên gia Danylyuk cho rằng Ukraine có thể giữ thế trận ở Pokrovsk tương tự như ở thị trấn Chasov Yar - pháo đài nằm về phía Tây Bắc, nơi quân Ukraine bị đẩy lui nhưng vẫn giữ được một chỗ đứng sau chiến dịch tiến công kéo dài cả năm của Nga.

Ông Danylyuk cho rằng về mặt quân sự, không có lý do nào để Ukraine phải cố giữ Pokrovsk bằng mọi giá. Theo ông, những lý do chính trị chỉ mang tính biểu tượng.

Về phần mình, Oleksandr Merezhko - nghị sĩ trong quốc hội Ukraine, chủ tịch Ủy ban đối ngoại của cơ quan này, đã hạ thấp những chỉ trích nhằm vào quyết định cố thủ tại Pokrovsk.

Ông Merezhko nói với ABC News: “Tôi nghĩ rằng triết lý quân sự của chúng tôi là bảo vệ một nơi nào đó đến cơ hội cuối cùng, nhưng cũng đồng thời tiết kiệm thời gian để bảo vệ xương máu người lính Ukraine trong khi gây thêm tổn thất cho binh lính Nga”.

Trong khi đó, những nhân vật quân sự có tầm ảnh hưởng khác, như Vitalii Deineha (sáng lập viên của Quỹ Trở về sống sót) đang kêu gọi chính phủ Ukraine hãy từ bỏ Pokrovsk. Ông viết trong đăng tải trên Facebook rằng “trên thực tế, chúng ta đã mất Pokrovsk nên việc cố giữ Myrnohrad cũng không còn ý nghĩa. Năm tới rồi vẫn sẽ chưa có bầu cử mà chỉ có chiến tranh suốt”.

Trung Hiếu/VOV.VN biên dịch Nguồn: ABC News