Úng ngập ở Hà Nội: Cần đào 700ha ao hồ còn thiếu trong quy hoạch

TP Hà Nội đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng xây dựng hệ thống thoát nước, trạm bơm, cải tạo ao hồ chứa nước, nhưng tình hình ngập úng vẫn rất nghiêm trọng. Đã có những ý kiến băn khoăn về hiệu quả đầu tư cho hệ thống thoát nước, ý ông sao?

Vấn đề ngập úng trên địa bàn Hà Nội vừa qua có nhiều nguyên nhân khác nhau. Cụ thể, đó là do lượng mưa quá lớn so với dự báo trong quy hoạch thoát nước. Trong quy hoạch, Hà Nội dự kiến mưa nhiều nhất là 310mm, trong 2 ngày. Nhưng trận mưa do ảnh hưởng của cơn bão số 2 vừa qua, chỉ trong 2 giờ, có khu vực lên đến 160-180mm. Nếu tính trong 2 ngày có khu vực hứng lượng mưa lên đến 400mm.

Nhiều khu vực trên địa bàn TP Hà Nội bị ngập úng vừa quá cũng có phần do hệ thống thoát nước chưa hoàn thiện. Điển hình như khu vực phía Tây Hà Nội, có trạm bơm Yên Nghĩa nhưng kênh dẫn nước chưa hoàn thiện. Còn khu vực Từ Liêm, có hệ thống thoát nước nhưng với công suất rất thấp, không như quy hoạch.

Đặc biệt, diện tích hồ điều hòa còn quá nhỏ so với quy hoạch. Hà Nội cần khoảng 3-5% diện tích tự nhiên làm ao hồ để điều tiết nước mặt khi có mưa lớn. Thế nhưng, với 150 ao hồ hiện nay, chỉ đảm bảo hơn 1% so với yêu cầu. Như vậy, thời gian tới, Hà Nội cần phải mở rộng thêm khoảng 700ha diện tích mặt nước nước nữa mới đảm bảo quy hoạch.

Ngoài ra, hệ thống cống, rãnh thoát nước cũng không được thau rửa một cách nghiêm túc. Điều đó khiến cho dòng chảy bị cản trở mỗi khi mưa lớn. Thêm vào đó, tính kết nối của một số kênh, mương chưa hoàn thiện, ảnh hưởng đến việc thoát nước.

Nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội Đào Ngọc Nghiêm.

Có ý kiến cho rằng Hà Nội bê tông hóa nhanh, nhà cao tầng, khu đô thị mọc lên cũng nhanh, trong khi ao hồ, đồng ruộng bị lấp nhiều. Đây có phải là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ngập úng nghiêm trọng như hiện nay, thưa ông?

Một số khu vực như Nam Trung Yên, Lê Văn Lương hay bị ngập là do hệ thống thoát nước trong đô thị thiếu tính kết nối với đường thoát nước chính của TP. Còn chuyện ao hồ ở Hà Nội hiện nay, ngoài việc không bảo đảm diện tích mặt nước còn không đủ cả khối lượng nước. Bởi rất nhiều ao hồ trên địa bàn TP không được nạo vét, rất nông, không chứa được nước mỗi khi mưa to.

Nhưng đầu tư làm hồ, làm hệ thống thoát nước thì không sinh lời, các chủ đầu tư không mặn mà, chỉ quan tâm đến xây nhà để bán?

Chính vì thế, TP Hà Nội cần phải phân cấp, phân quyền quản lý cho rõ ràng, đặc biệt là khâu giám sát việc xây dựng các khu đô thị, nhà cao tầng. Ví dụ, trong các khu đô thị, phải yêu cầu chủ đầu tư hoàn thành hạ tầng kỹ thuật mới cho dân vào ở. Thế nhưng, đôi khi với sự “cơ động”, chủ đầu tư cho dân vào ở kín các căn hộ, sau đó không chịu làm các ao hồ như quy hoạch. Có tình trạng đó là do công tác giám sát, xử lý vi phạm chưa được triệt để.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có quy định xử phạt hành chính khi vi phạm hoạt động xây dựng. Còn HĐND TP Hà Nội đã cho xử phạt nặng gấp đôi quy định của nhà nước nếu chủ đầu tư vi phạm. Thế nhưng ai là người thực hiện và họ có quyết liệt với những vi phạm trật tự xây dựng hay không, đây mới là vấn đề.

Theo ông Đào Ngọc Nghiêm, nhiều khu đô thị hiện nay bị úng ngập là do chưa hoàn thiện hệ thống thoát nước (Ảnh: Anh Nguyễn).

Để giải quyết triệt để vấn đề úng ngập hiện nay, theo ông, TP Hà Nội cần thực hiện những giải pháp gì?

Với thực tế ngày càng xuất hiện những trận mưa quá lớn như vừa qua, theo tôi, đã đến lúc TP Hà Nội phải điều chỉnh quy hoạch thoát nước cho phù hợp với sự biến đổi của khí hậu. Cụ thể, ngoài việc xây dựng mới, Hà Nội cần phải điều chỉnh công suất của các trạm bơm hiện có. Cùng với đó là việc mở rộng hệ thống cống rãnh, kênh mương thoát nước cho phù hợp với công suất của các trạm bơm. Ngoài ra, diện tích ao hồ hiện nay mới chỉ đáp ứng được 1% so với quy hoạch. Để đảm bảo đủ 3-5% như quy hoạch, thời gian tới Hà Nội cần phải làm thêm 700ha ao hồ.

TP Hà Nội đang lập quy hoạch giai đoạn 2021-2030, là điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh quy hoạch thoát nước. Quy hoạch này không chỉ tích hợp không gian xây dựng, mà còn cả hạ tầng kỹ thuật, tức là có đủ cả cấp nước, thoát nước và năng lượng.

Quang Phong