Uranium cạn kiệt, đe dọa tương lai năng lượng hạt nhân

Các viên nhiên liệu hạt nhân tại nhà máy chế biến kim loại màu Ulba của công ty Kazatomprom ở Ust-Kamenogorsk, Kazakhstan. Ảnh: TASS

Theo báo cáo của WNA hôm 5-9, nhu cầu uranium toàn cầu cho các lò phản ứng hạt nhân trên toàn cầu dự kiến sẽ tăng thêm 1/3 để đạt 86.000 tấn vào năm 2030 và cán mốc 150.000 tấn vào năm 2040.

Tuy nhiên, sản lượng từ các mỏ hiện nay được dự báo sẽ giảm phân nửa trong giai đoạn 2030-2040 khi trữ lượng cạn kiệt. Khoảng trống nguồn cung khổng lồ này đe dọa các kế hoạch đưa năng lượng hạt nhân trở lại thời hoàng kim.

WNA kêu gọi ngành công nghiệp khai thác uranium khẩn cấp tăng cường đầu tư để tìm kiếm thêm uranium, khai thác từ các mỏ hiện tại cũng như các mỏ mới và mỏ đang tạm ngừng hoạt động nhằm tránh một cuộc khủng hoảng nguồn cung.

“Khi các mỏ hiện tại cạn kiệt trong thập niên tới, nhu cầu về nguồn cung uranium mới trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Cần các nỗ lực thăm dò sâu rộng, kỹ thuật khai thác đột phá, quy trình cấp phép hiệu quả và đầu tư kịp thời”, báo cáo của WNA nhấn mạnh.

Năng lượng hạt nhân đang thu hút sự quan tâm mạnh mẽ khi nhiều chính phủ tìm cách đảm bảo nguồn cung điện trong nước.

Cuộc khủng hoảng năng lượng sau khi chiến tranh Ukraine bùng nổ và nguồn dầu khí bị chặn từ Nga đã thúc đẩy một số quốc gia châu Âu khôi phục lĩnh vực điện hạt nhân.

Các tập đoàn công nghệ cũng đang nhắm đến năng lượng hạt nhân như một giải pháp bền vững để cung cấp điện cho những trung tâm dữ liệu khổng lồ, phục vụ các công nghệ trí tuệ nhân tạo đang phát triển bùng nổ.

Tuy nhiên, khi các nhà sản xuất uranium lớn như Kazatomprom (Kazakhstan) và Cameco (Canada) gần đây thông báo cắt giảm sản lượng uranium, các nhà phân tích của ngân hàng Berenberg cảnh báo rủi ro đang tăng đáng kể đối với nguồn cung, có thể khiến giá uranium tăng mạnh.

Tại hội nghị thường niên của WNA tuần này, các lãnh đạo trong ngành cho biết việc khỏa lấp khoảng trống nguồn cung sắp tới là bài toán khó.

Mark Chalmers, CEO công ty uranium Energy Fuels (Mỹ) dự đoán sẽ có thêm nhiều nhà sản xuất cắt giảm chỉ tiêu sản lượng một phần do các mỏ già cỗi ngày càng kém năng suất.

“Toàn bộ hệ sinh thái ngành công nghiệp uranium cần đạt trạng thái cân bằng, nhưng hiện tại thì không”, ông chia sẻ.

Công suất điện hạt nhân toàn cầu được dự báo tăng gần gấp đôi, đạt 746 GW vào năm 2040, với phần lớn tăng trưởng đến từ các lò phản ứng mới ở Trung Quốc và Ấn Độ.

Tuy nhiên, việc phát triển các mỏ uranium mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng là quá trình phức tạp và kéo dài. Có thể mất 10-20 năm kể từ khi phát hiện uranium đến khi một mỏ bắt đầu sản xuất.

WNA kêu gọi ngành công nghiệp uranium đầu tư vào các quy trình chuyển đổi và làm giàu phức tạp, bước then chốt để biến uranium thô thành nhiên liệu cho lò phản ứng.

Nga hiện đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp uranium làm giàu. Nhưng kể từ chiến tranh Ukraine, sự phụ thuộc vào Nga đã trở thành một thách thức lớn cho các quốc gia cần uranium để sản xuất năng lượng hạt nhân.

Jacques Peythieu, Phó Chủ tịch cấp cao của công ty uranium Orano Pháp) lạc quan rằng, phương Tây có thể chấm dứt sự phụ thuộc này vào đầu thập niên 2030. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng phần lớn công suất làm giàu mới từ năm 2028 đã được phân bổ cho khách hàng.

Theo Financial Times

Khánh Lan