Ưu thế vượt trội của JAB M1A1 Abrams - Phương tiện công binh bắc cầu tấn công của Mỹ

Cùng với chiến tranh cơ giới hóa, sự cần thiết và nhu cầu các đơn vị bắc cầu chuyên biệt cho xe tăng và các phương tiện chiến đấu bộ binh khác đang ngày càng tăng lên.

JAB được kỳ vọng sẽ sớm có trong trang bị cho Lục quân Mỹ. (Nguồn: Army Mil)

Những thiết giáp bắc cầu lỗi thời

Các thiết bị bọc thép nặng hơn đáng kể so với xe dân sự và nhiều cầu giao thông trên thế giới không được thiết kế để xe tăng chiến đấu chủ lực nặng hơn 50 tấn đi qua. Trong nhiều trường hợp, các đơn vị thiết giáp hạng nặng cần phải vượt qua sông và các chướng ngại nước sâu khác hoặc các mương chống tăng do đối phương tạo ra để hạn chế khả năng cơ động.

Xe thiết giáp bắc cầu hiện tại của Lục quân Mỹ - M60A1 (AVLB) được thiết kế từ những năm 60 của thế kỷ trước, sử dụng khung gầm xe tăng M60 Patton để phóng cầu thép dài 18.3m (60 feet), đã lỗi thời. M60 bị loại biên cách đây gần 30 năm, di chuyển chậm hơn các loại xe bọc thép khác mà trong chiến đấu nó cần di chuyển cùng đội hình tấn công hoặc phòng ngự.

Mặt khác, M60 có khả năng chịu tải chỉ 70 tấn, vì vậy, chỉ có khả năng hỗ trợ xe tăng M1A2 Abrams hiện đại nặng 68 tấn.

Một phương tiện khác nữa của Lục quân Mỹ là xe thiết giáp Wolverine phóng cầu tấn công dựa trên khung gầm M1, có thể triển khai một cây cầu dài 26m (85 feet). Tuy nhiên, Wolverine khó vận hành và bảo trì, đồng thời không đủ điều kiện và khả năng để tham chiến trong các cuộc chiến tranh kép ở Afghanistan và Iraq.

Lục quân Mỹ chỉ mua 44 chiếc Wolverines để thay thế hàng trăm AVLB và hiện họ đang sử dụng cả hai phương tiện công binh này.

JAB từng tham gia thực chiến tại Iraq. (Nguồn: Army Times)

Sức mạnh của JAB M1A1 Abrams

JAB M1A1 Abrams mới là một xe thiết giáp bánh xích được chế tạo trên khung gầm xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT), tích hợp hệ thống thủy lực phóng cầu tấn công.

Trong thành phần các đại đội tăng cường cơ động hỗ trợ các đội chiến đấu của lữ đoàn thiết giáp, JAB bắc cầu tấn công hạng nặng để xe tăng và xe chiến đấu bộ binh vượt sông, mương máng và các chướng ngại vật chiến trường khác, cải thiện khả năng sẵn sàng, khả năng sống sót, tính cơ động và theo kịp các lực lượng thiết giáp.

JAB sử dụng thân xe tăng M1A1 Abrams, hệ thống treo cứng hơn của tăng M1A2 và được nâng cấp với hệ thống hồi sinh động cơ tổng hợp (TIGER). Thiết giáp này cũng sở hữu bộ công cụ giúp nâng cao khả năng sống sót trong đô thị cho xe tăng (TUSK), bao gồm ngói giáp phản ứng Abrams (ARAT1) và hệ thống cảm biến quan sát phía sau (RVSS), thiết bị liên lạc xe tăng-bộ binh (TIP) và hệ thống chẩn đoán tích hợp (ED).

Đồng thời, JAB cũng thay thế tháp pháo (và pháo chính) bằng hệ thống phóng cầu gấp bằng thủy lực.

Cầu gấp của JAB dài 18,3m, có khả năng chịu tải trọng 85 tấn. Việc sử dụng thân xe tăng hiện đại giúp JAB có thể sống sót tốt hơn trước hỏa lực của đối phương, bao gồm cả sức sát thương do mìn nổ dưới đất và hỏa lực của pháo binh. JAB đã có một lịch sử phát triển khó khăn sau khi được sản xuất từ năm 2016 bởi Leonardo DRS, được sử dụng rộng rãi trong chiến tranh Iraq năm 2003.

Năm 2019, Bộ phận Kiểm tra & đánh giá hoạt động của Lầu Năm Góc đã kết luận rằng hệ thống JAB mới bị thiếu sót và “độ tin cậy của hệ thống kém”. Tuy vậy, kết quả thử nghiệm mới nhất năm nay cho thấy, sau 1.600 km hoạt động và hơn 200 lần triển khai và thu cầu, hệ thống của JAB không gặp phải trục trặc nào.

Cả Lục quân và Thủy quân lục chiến sẽ sử dụng hệ thống này để thay thế các nền tảng cầu nối cũ. Theo Lục quân Mỹ, lực lượng này sẽ mua khoảng 337 JAB, đủ để thay thế AVLB theo tỷ lệ 1:1.

So với AVLB và xe bắc cầu Wolverine, các hệ thống cũ hơn không thể làm cầu cho xe tăng M1 Abrams và xe Bradley hạng nặng, cây cầu dài JAB - với thời gian thi công ước tính 3 phút - được kỳ vọng sẽ cải thiện thời gian triển khai trong khi AVLB mất 6 phút, Wolverine mất từ 3-5 phút. Vì sử dụng khung gầm M-1, các tính năng khác của JAB tương đương với MBT M-1 Abrams.

Xe thiết giáp bắc cầu AVLB được phát triển từ những năm 1960. (Nguồn: Wkipedia)

Ưu thế công nghệ thủy lực và video

Theo các chuyên gia quân sự, vị trí trung tâm trọng lực JAB cải thiện tính di động tổng thể của hệ thống, duy trì độ tin cậy của khung gầm và nói chung giảm thiểu tác động bất lợi đến khung gầm của các cơ chế phóng cầu tấn công trước đó. Hệ thống thủy lực hoàn thiện, được ra đời từ kinh nghiệm của Leonardo DRS với các hệ thống dẫn động thủy lực như máy xúc Tunner 60K và được chính phủ Mỹ kiểm tra kỹ lưỡng.

Hệ thống thủy lực kết hợp các thiết kế và phần cứng công nghiệp để cải thiện độ an toàn, hiệu quả, độ tin cậy, khả năng hỗ trợ và chi phí đã được chứng minh. Phương tiện mới có thời gian triển khai/thu hồi nhanh hơn đáng kể so với AVLB, giảm thiểu khả năng tiếp xúc của kíp xe JAB với hỏa lực đối phương và cải thiện khả năng nhanh chóng vượt qua chướng ngại vật của phần tử cơ động.

Công nghệ video Leonardo DRS đã được chứng minh trên chiến trường giúp cải thiện hơn nữa nhận thức về tình huống của người lái xe và người chỉ huy, cung cấp tầm nhìn tuyệt vời vào cả ban ngày, ban đêm và các điều kiện tầm nhìn hạn chế. Công nghệ chẩn đoán Leonardo DRS cho phép ê-kíp lái JAB và những người bảo trì đảm bảo tốt hơn trạng thái sẵn sàng cao của hệ thống JAB cả trong và ngoài chiến trường.

Được thiết kế để đảm bảo độ tin cậy và đủ tiêu chuẩn thông qua thử nghiệm nghiêm ngặt của chính phủ Mỹ, đáp ứng các yêu cầu khắt khe trong chiến đấu, các thiết bị bổ trợ tiên tiến cho phép kíp xe hoàn thành nhiệm vụ kịp thời, JAB M1A1 Abrams được kỳ vọng sẽ sớm hiện diện trong Lục quân Mỹ, cải thiện khả năng cơ động của lực lượng này.

(theo Army Times, Defense News...)