Ưu tiên cao nhất ứng cứu người, sơ tán người dân ra khỏi khu vực bị sự cố chất thải
Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Thông tư hướng dẫn kỹ thuật về phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải và phục hồi môi trường sau sự cố chất thải.
Dự thảo nêu rõ nguyên tắc ứng phó sự cố chất thải là ưu tiên cao nhất việc ứng cứu người, sơ tán người dân, di dời tài sản ra khỏi khu vực bị sự cố chất thải. Thực hiện các biện pháp cô lập, giới hạn phạm vi, đối tượng và mức độ tác động; thực hiện khẩn cấp các biện pháp bảo đảm an toàn cho con người, tài sản, sinh vật và môi trường.
Ứng phó sự cố do chất thải đối với cấp cơ sở
Việc ứng phó sự cố chất thải tại cơ sở được thực hiện theo quy định tại Quy chế ứng phó sự cố chất thải, chi tiết một số kỹ thuật ứng phó sự cố như sau:
1. Xác định nguyên nhân sự cố chất thải: Xác định nguyên nhân, đánh giá tình hình, xác định phương án huy động lực lượng, phương tiện, thiết bị để ứng phó.
2. Báo cáo về sự cố chất thải: Khi sự cố chất thải xảy ra tại cơ sở, chủ cơ sở có trách nhiệm báo cáo kịp thời, chính xác lên cấp trên và các cơ quan tiếp nhận thông tin về sự cố chất thải, bao gồm: Ban chỉ huy phòng thủ dân sự cấp xã; Ủy ban nhân dân cấp xã nơi xảy ra sự cố; Ban chỉ huy phòng thủ dân sự cấp huyện; Ủy ban nhân dân cấp huyện.
3. Ứng phó sự cố chất thải:
a) Tổ chức kịp thời cứu người, sơ tán tài sản, phương tiện và người dân;
b) Phối hợp với Ban chỉ huy phòng thủ dân sự cấp xã chỉ đạo lực lượng tại chỗ nhanh chóng sơ tán người, phương tiện và tài sản ra khỏi khu vực xảy ra sự cố, phong tỏa hiện trường, kịp thời thông tin. Ngăn chặn nguồn chất thải phát tán ra môi trường, cụ thể:
- Sử dụng lực lượng, phương tiện tại chỗ để hạn chế, không cho chất thải phát tán ra ngoài môi trường, kịp thời triển khai đắp bờ, đào rãnh ngăn, bể chứa không cho đất, đá thải phát tán ra môi trường;
- Có biện pháp ngăn chặn phát tán chất thải, kịp thời triển khai bịt lấp thân đập bị vỡ bằng các vật liệu tại chỗ (bao đất, bao cát hoặc vật liệu sẵn có tại hiện trường), sử dụng hệ thống bơm để hút toàn bộ nước thải thu về bể chứa, hồ chứa;
- Sử dụng các chất hấp thụ phù hợp với đặc tính của chất ô nhiễm để khống chế sự phát tán, lan truyền chất ô nhiễm ra môi trường không khí.
- Sử dụng chất hấp phụ phù hợp với đặc tính của chất ô nhiễm để thu hồi các chất ô nhiễm đã đổ tràn, phát tán ra môi trường đất, nước.
- Ghi chép hiện trường: Xác định rõ vị trí, ước lượng lượng chất thải đổ tràn từng vị trí, phạm vi đổ tràn, đặc điểm nhận dạng vị trí đổ tràn; các tác động ảnh hưởng đến con người và môi trường xung quanh (đất, nước, cây cối, hoa màu, nuôi trồng thủy sản...); các đặc điểm nhận dạng, củng cố thông tin để xác định nguồn gốc chất thải.
4. Thu hồi, xử lý, loại bỏ chất ô nhiễm độc hại hoặc nguyên nhân gây ô nhiễm:
a) Tổ chức lực lượng, phương tiện thu gom, lưu giữ, vận chuyển, xử lý chất thải đúng quy định;
b) Đánh giá mức độ ô nhiễm và triển khai các biện pháp khắc phục ô nhiễm, phục hồi môi trường, bồi thường thiệt hại (nếu có);
c) Làm sạch nguồn nước bằng chất Oxy hóa khử, như: Clo, Kali pemangnat, Clorat canxi, Bicromat kali, Dioxit clo, Hypoclorit canxi hoặc sử dụng vi sinh để xử lý nước thải (phương pháp sinh học), sử dụng các loại vi sinh vật để khử các chất hữu cơ độc hại.
5. Thông báo, cung cấp thông tin về sự cố chất thải.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định về ứng phó sự cố do chất thải đối với cấp huyện, cấp tỉnh, cấp quốc gia.
Phục hồi môi trường sau sự cố chất thải
Dự thảo nêu rõ, chất thải phát sinh từ quá trình phục hồi sau sự cố chất thải phải được phân định, phân loại, thu gom, xử lý theo đúng quy định.
Môi trường tại khu vực xảy ra sự cố chất thải phải được phục hồi bảo đảm đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật môi trường về chất lượng môi trường xung quanh hoặc tương đương chất lượng môi trường xung quanh trước thời điểm xảy ra sự cố chất thải.
Ưu tiên phục hồi các thành phần môi trường bằng cách sử dụng phương pháp, kỹ thuật không sử dụng hóa chất hoặc hạn chế tối đa việc sử dụng hóa chất.
Việc phục hồi môi trường có thể được thực hiện theo các phương pháp, kỹ thuật sau: Phương pháp sinh học (hiếu khí, kỵ khí); phương pháp hóa học; phương pháp vật lý; phương pháp nhiệt; phương pháp, kỹ thuật kết hợp từ hai hoặc nhiều phương pháp, kỹ thuật nêu trên và các phương pháp, kỹ thuật khác.
Căn cứ hướng dẫn trên, chủ dự án đầu tư, cơ sở gây ra sự cố chất thải và các cơ quan liên quan lựa chọn, xác định các giải pháp tốt nhất để cải tạo, phục hồi môi trường trong kế hoạch phục hồi môi trường.
Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.