Ưu tiên nguồn lực hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em

Khu vui chơi cho trẻ em ở thôn Nguyễn Phú, xã Thanh Hương, Thanh Liêm được xây dựng từ nguồn xã hội hóa. Ảnh: Đỗ Hồng

P.V: Xin bà cho biết kết quả công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em trên địa bàn tỉnh thời gian qua?

Bà Tạ Thị Hoa: Thời gian qua, công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em của tỉnh luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp, các ban, ngành, đoàn thể và xã hội, gia đình quan tâm; trong đó có sự ưu tiên đặc biệt đối với nhóm trẻ em nghèo, trẻ có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt... tạo cơ hội cho mọi trẻ em phát triển bình đẳng.

Theo đó, các cấp, ngành chức năng đã tăng cường các biện pháp phòng, chống tai nạn thương tích (TNTT) trẻ em; thực hiện các can thiệp sớm nhằm xác định, loại bỏ nguy cơ trẻ em rơi vào hoàn cảnh đặc biệt; triển khai các biện pháp tăng cường công tác bảo vệ trẻ em và xử lý hành vi hành hạ, xâm hại trẻ em. Các hoạt động hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được chú trọng. Chỉ riêng năm 2024, đã có hàng nghìn suất quà, xe đạp, học bổng,… với tổng trị giá hàng trăm triệu đồng của các cấp, ngành, các cá nhân, tổ chức xã hội, doanh nghiệp được trao cho hàng trăm lượt trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh. Với nhiều hình thức, biện pháp phù hợp, các gia đình ngày càng có sự quan tâm nhiều hơn đến việc thực hiện các quyền trẻ em, nhất là quyền được học tập của con em. Với sự đồng hành của các tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm, đại đa số trẻ em mồ côi, không nơi nương tựa được đỡ đầu, tiếp tục học tập; hỗ trợ kịp thời cho học sinh thuộc gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Bằng những việc làm hiệu quả, thiết thực, Quỹ Bảo trợ trẻ em các cấp đã thực sự trở thành cầu nối giữa cộng đồng tới trẻ em, là một trong những điểm tựa vật chất và tinh thần của trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn.

Năm 2024, ngành chức năng cũng tập huấn Chương trình "Làm cha mẹ chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời" cho cán bộ làm công tác trẻ em cấp huyện và cộng tác viên trẻ em các thôn, tổ phố; tổ chức tập huấn trực tuyến chương trình “Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng”. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về trẻ em và phòng, chống xâm hại trẻ em; kiểm tra, giám sát hoạt động các cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em…

P.V: Tuy đã đạt được nhiều kết quả tích cực song trên thực tế vẫn còn có những trẻ em chưa được quan tâm đúng mức, trẻ em tử vong do TNTT, trẻ em bị bỏ rơi,… Các điều kiện phục vụ trẻ em phát triển toàn diện còn hạn chế. Theo bà, đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này?

Bà Tạ Thị Hoa: Đúng vậy. Hiện nay, tỷ lệ trẻ em bị tử vong do TNTT vẫn diễn biến phức tạp, nhất là trẻ em bị đuối nước. Tình trạng trẻ em bị bỏ rơi, bị tai nạn, bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS vẫn là những vấn đề xã hội bức xúc và khó kiểm soát. Các điểm vui chơi và các hình thức giải trí phù hợp với trẻ em còn thiếu. Điều kiện sống và cơ hội phát triển của trẻ em ở nông thôn so với trẻ em ở vùng thành thị còn có khoảng cách khá xa. Công tác vận động xây dựng Quỹ Bảo trợ trẻ em các cấp còn gặp nhiều khó khăn. Việc huy động cộng đồng chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em, nhất là ở nông thôn còn yếu...

Tỉnh đoàn - Hội đồng Đội tỉnh tặng xe đạp cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại Lễ khai mạc hè và hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em năm 2025. Ảnh: Hải Yến

Theo tôi, có một số nguyên nhân dẫn tới thực trạng này. Trong đó, một số cấp ủy, chính quyền chưa dành sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đúng mức cho công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; sự tham gia của các đoàn thể ở nhiều nơi còn mang tính hình thức; sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường, các đoàn thể và xã hội còn thiếu chặt chẽ. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật về chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em còn nhiều hạn chế. Nhận thức và trách nhiệm của các bậc phụ huynh, gia đình và người chăm sóc trẻ về công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em, đặc biệt là công tác phòng, chống TNTT cho trẻ em còn hạn chế. Điều kiện kinh tế, hoàn cảnh gia đình có nhiều khó khăn cũng ảnh hưởng đến việc quan tâm chăm sóc trẻ. Môi trường sống của trẻ em hiện nay còn thiếu sự an toàn chưa đáp ứng được nhu cầu của trẻ, sân chơi của trẻ em chưa có hoặc có nhưng vật chất cơ sở hạ tầng còn thiếu... Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em từ cấp huyện đến cấp xã còn kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ nên còn gặp rất nhiều khó khăn trong việc điều hành triển khai nhiệm vụ chuyên môn và cập nhật tình hình trẻ em tại cơ sở.

P.V: Được biết, chủ đề Tháng hành động vì trẻ em năm 2025 là “Ưu tiên nguồn lực hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em”. Các hoạt động của Tháng hành động vì trẻ em năm nay sẽ được tập trung vào những nội dung cụ thể nào, thưa bà?

Bà Tạ Thị Hoa: Bám sát vào chủ đề năm 2025, Chi cục Dân số tỉnh đã tham mưu Sở Y tế xây dựng Kế hoạch triển khai “Tháng hành động vì trẻ em” năm 2025 trình UBND tỉnh ban hành. Trong Tháng hành động vì trẻ em năm 2025, các cấp, ngành sẽ tập trung tuyên truyền về chủ đề và các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của gia đình, nhà trường, cộng đồng và toàn xã hội trong việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; nâng cao kiến thức và kỹ năng phòng, chống xâm hại, bạo lực và TNTT ở trẻ em; cung cấp thông tin về các dịch vụ hỗ trợ trẻ em bị xâm hại và truyền thông; cung cấp các địa chỉ tiếp nhận thông tin, tố giác hành vi xâm hại trẻ em và địa chỉ cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, an sinh xã hội tại địa phương để các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên hệ khi cần thiết...

Cùng với đó, đẩy mạnh truyền thông nội dung hướng dẫn cha mẹ, người chăm sóc và trẻ em các kỹ năng bảo vệ bản thân, chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần; tuyên truyền về an toàn phòng, chống đuối nước, tai nạn giao thông, cháy nổ, điện giật; nhấn mạnh trách nhiệm của các cấp, ngành, tổ chức, cá nhân trong công tác bảo vệ trẻ em và biểu dương các mô hình, điển hình tiêu biểu.

Ở các địa phương, tổ chức các sự kiện cộng đồng như: lễ phát động Tháng hành động vì trẻ em năm 2025, ngày hội thiếu nhi, các hoạt động văn hóa, thể thao, hội thi, triển lãm, tặng quà, khám sức khỏe và tư vấn tâm lý miễn phí cho trẻ em... tạo sức lan tỏa và huy động sự tham gia tích cực của các cấp, ngành và toàn thể nhân dân.

Theo số liệu tháng 1/2025, toàn tỉnh có tổng số 216.717 trẻ em, chiếm 24,6 % dân số. Trong đó, ước có khoảng 2.992 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, chiếm 1,38 % so với tổng số trẻ em; có 8.013 trẻ em có hoàn cảnh khó khăn khác như: trẻ em trong các gia đình đơn thân nuôi con, trẻ em bị ngược đãi, bị bạo lực, trẻ em sống trong các gia đình nghèo, gia đình có vấn đề xã hội, trẻ em bị TNTT, trẻ em mồ côi, trẻ bị bỏ rơi không nơi nương tựa, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khác được nuôi dưỡng, chăm sóc tại các cơ sở bảo trợ xã hội công lập và tại các nơi thờ tự...

Việc tổ chức các hoạt động thúc đẩy sự tham gia của trẻ em tiếp tục được đẩy mạnh, tạo cơ hội để trẻ em bày tỏ ý kiến, nguyện vọng của mình trong gia đình, nhà trường và cộng đồng; khuyến khích trẻ em tham gia vào các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông...; hình thành môi trường sống lành mạnh, thân thiện để trẻ em được phát huy năng lực, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm đối với cộng đồng.

Mặt khác, tập trung tuyên truyền, vận động, huy động nguồn lực hỗ trợ cho trẻ em; vận động các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhà hảo tâm tài trợ học bổng, xe đạp, quần áo, sách vở, dụng cụ học tập, lương thực, thực phẩm, sữa, thuốc, đồ dùng thiết yếu… cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; huy động nguồn lực xã hội để xây dựng, sửa chữa điểm vui chơi, sinh hoạt cộng đồng cho trẻ em; hỗ trợ kinh phí sửa chữa nhà ở cho trẻ em mồ côi, trẻ em bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh; thăm, tặng quà, trao học bổng, trợ giúp trẻ em bị bạo lực, trẻ có hoàn cảnh đặc biệt và trẻ em thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo...

Đồng thời, tiếp tục thực hiện hiệu quả các chính sách, chương trình chăm sóc sức khỏe cho trẻ em như: hỗ trợ phẫu thuật tim cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh; khám, chữa bệnh, hỗ trợ phẫu thuật, chỉnh hình, phục hồi chức năng cho trẻ em khuyết tật, trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh phải điều trị dài ngày...; tăng cường tổ chức kiểm tra việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với trẻ em; kịp thời phát hiện, xử lý các yếu tố, hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em; kiểm tra, rà soát những nơi không an toàn, có nguy cơ xảy ra tai nạn thương tích nhất là các khu vực thường xảy ra tai nạn đuối nước và có biện pháp khắc phục kịp thời, bảo đảm trẻ em được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh. Chi cục Dân số cũng sẽ tổ chức tập huấn cho cán bộ làm công tác dân số toàn tỉnh về bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em.

Với sự vào cuộc từ nhiều phía, với các biện pháp đã và đang được nỗ lực thực hiện, năm 2025, tỉnh ta phấn đấu giảm tỷ lệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt xuống còn 1,37%; tỷ lệ trẻ em bị xâm hại, lạm dụng được phát hiện đạt 100%; không có trẻ em nghiện ma túy, tử vong do TNTT; có 85% xã, phường đạt tiêu chí xã, phường phù hợp với trẻ em...

P.V: Xin trân trọng cảm ơn bà!

Đỗ Hồng (Thực hiện)