Ưu tiên nguồn lực tạo quỹ đất sạch để thu hút đầu tư
Để thúc đẩy công nghiệp phát triển, đóng vai trò động lực, tàu kéo nền kinh tế, những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo đầu tư phát triển các khu, cụm công nghiệp (K-CCN). Qua đó, bước đầu tạo ra môi trường về mặt bằng để thu hút các nhà đầu tư hạ tầng, doanh nghiệp đầu tư thứ cấp, góp phần tăng năng lực sản xuất, đẩy nhanh tốc độ phát triển KT-XH, thực hiện CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn.
Tỉnh ta có 8 khu công nghiệp (KCN) đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận điều chỉnh, bổ sung vào Quy hoạch phát triển các KCN Việt Nam đến năm 2015, định hướng đến năm 2020; được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết với tổng diện tích trên 1.500 ha, trong đó, diện tích đất công nghiệp theo quy hoạch gần 1.000 ha, diện tích đất công nghiệp đã cho nhà đầu tư thứ cấp thuê trên 236 ha. Bên cạnh đó, tỉnh quy hoạch 20 CCN với tổng diện tích đất trên 800 ha.
UBND tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo (BCĐ) đầu tư phát triển hạ tầng các K-CCN tỉnh. Ngoài ban hành kế hoạch triển khai nhiệm vụ cho cả giai đoạn, BCĐ đã ban hành kế hoạch cụ thể hàng năm, định kỳ tổ chức họp để bàn giải pháp nghiên cứu, đề xuất, bố trí, huy động nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng các K-CCN; chỉ đạo, tổ chức thực hiện, đánh giá hiệu quả, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện của các thành viên BCĐ, cơ quan có liên quan, doanh nghiệp trong các K-CCN của tỉnh.
Giai đoạn 2016-2020, chỉ tiêu phát triển các KCN đạt kết quả khả quan. Tỉnh đã ưu tiên đầu tư, hoàn thiện một số công trình thiết yếu tại 5 KCN, gồm: Bờ trái sông Đà, Yên Quang, Mông Hóa (TP Hòa Bình), Lương Sơn, Lạc Thịnh (Yên Thủy). Theo đó, KCN Lương Sơn và bờ trái sông Đà đã cơ bản đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật. Tỷ lệ lấp đầy diện tích tại KCN Lương Sơn đạt 100%, bờ trái sông Đà gần 71%. KCN Mông Hóa, Yên Quang đã, đang triển khai đầu tư một số hạng mục như: Đường trục chính, đường vào KCN. KCN Lạc Thịnh đã đầu tư trạm biến áp, đường nội bộ, hoàn thành chi trả diện tích giải phóng mặt bằng (GPMB) gần 114 ha. Các KCN: Nhuận Trạch, Nam Lương Sơn, Thanh Hà (Lạc Thủy) mới hoàn thành quy hoạch chi tiết, cắm mốc ranh giới quy hoạch, chưa triển khai đầu tư hạ tầng. Tổng vốn đầu tư thực hiện đến nay trên 1.000 tỷ đồng, trong đó, vốn ngân sách T.Ư hỗ trợ 174 tỷ đồng, vốn ngân sách tỉnh gần 311,900 tỷ đồng, vốn của doanh nghiệp đầu tư hạ tầng trên 527 tỷ đồng.
Tính đến hết năm 2020, các KCN của tỉnh đã có 99 dự án; trong đó, 26 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài, tổng vốn đăng ký trên 518 triệu USD và 73 dự án trong nước, tổng vốn đăng ký trên 10.749 tỷ đồng. Khoảng 60 dự án đang SX-KD trong các KCN, tạo việc làm cho khoảng 20.000 lao động.
Đối với CCN, theo Sở Công Thương, hiện có 15/20 CCN đã được UBND tỉnh quyết định thành lập với diện tích khoảng 626 ha. 9 cụm đã được UBND tỉnh giao chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật là doanh nghiệp. Tổng vốn đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật các CCN được phê duyệt hơn 4.100 tỷ đồng, trong đó, nguồn vốn đã đầu tư xây dựng khoảng 225,219 tỷ đồng. Các CCN đã, đang và chuẩn bị triển khai đầu tư hạ tầng gồm: CCN Khoang U (Lạc Sơn); Phú Thành II, Đồng Tâm (Lạc Thủy); Chiềng Châu (Mai Châu); Yên Mông, Chăm Mát - Dân Chủ, Tiên Tiến (TP Hòa Bình); Phong Phú (Tân Lạc); CCN xóm Rụt, xã Hòa Sơn (Lương Sơn). Tổng diện tích đất của các CCN trên 490 ha. Hiện có 5 CCN tại các huyện: Lạc Thủy, Tân Lạc, Mai Châu đã đi vào hoạt động, thu hút 13 dự án thứ cấp đầu tư SX-KD, với tổng diện tích đã cho thuê gần 46 ha; tổng vốn đăng ký trên 623 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 700 lao động địa phương.
Trao đổi về vấn đề phát triển các K-CCN, đồng chí Hoàng Thị Thu Hằng, Phó Chủ tịch UBND huyện Lạc Thủy cho biết: Trên địa bàn huyện, tính đến ngày 31/12/2020, UBND tỉnh đã đưa ra khỏi quy hoạch 2 CCN là An Bình và Phú Thành 1. Hiện tại, huyện có 3 CCN với tổng diện tích gần 160 ha, đã có 11 nhà đầu tư thứ cấp đầu tư vào các CCN và đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư, diện tích thuê đất gần 33 ha. Các CCN đóng vai trò quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng nguồn thu ngân sách và thu nhập của người lao động. Tuy nhiên, để phát triển các K-CCN trên địa bàn, huyện Lạc Thủy đề nghị UBND tỉnh tháo gỡ khó khăn trong việc: Ngành Điện khi đầu tư đường điện vào CCN bán cho doanh nghiệp, nhưng lại yêu cầu Trung tâm Phát triển quỹ đất và CCN ký hợp đồng mua điện, nộp quỹ 10% giá trị hợp đồng, với Trung tâm Phát triển quỹ đất và CCN không thể thực hiện việc này. Trong huyện có CCN đã quy hoạch từ lâu nhưng đến nay, so với các quy hoạch phát triển KT-XH cần được điều chỉnh. Vì vậy, đề nghị UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí điều chỉnh quy hoạch. Ngoài ra, trong các CCN quy hoạch trước đây có phân khu chức năng, về xu thế phát triển hiện nay không còn phù hợp. Do vậy, đề nghị tỉnh xem xét có cơ chế giúp các nhà đầu tư thứ cấp vào với các ngành nghề khác quy hoạch từ những năm trước và huyện sẽ có sự lựa chọn ngành nghề phù hợp, không gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời, mong muốn tỉnh nghiên cứu có nguồn ứng trước GPMB để tạo quỹ đất sạch thu hút đầu tư vào các K-CCN.
Thực tế cho thấy, phát triển các K-CCN đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng tăng nhanh tỷ trọng giá trị trong GDP của các ngành công nghiệp, dịch vụ. Các K-CCN là động lực quan trọng thúc đẩy sản xuất công nghiệp, dịch vụ, có tác động lan tỏa tới nhiều ngành, lĩnh vực. Cùng với đó, việc hình thành các K-CCN đã hỗ trợ giải quyết mặt bằng sản xuất, tách sản xuất ra khỏi khu dân cư, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường; tạo ra nhiều việc làm, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao đời sống người dân.
Dứt điểm tháo gỡ khó khăn đầu tư phát triển
Các khu, cụm công nghiệp Đầu tư phát triển hạ tầng cũng như thu hút đầu tư dự án trong các khu, cụm công nghiệp (K-CCN) của tỉnh bước đầu đã mang lại kết quả nhất định. Tuy vậy, từ thực tế triển khai ở các huyện, thành phố vẫn còn nhiều vướng mắc, kéo dài, đã tạo rào cản cho sự phát triển, cần được dứt điểm tháo gỡ.