Ủy ban Tài chính, Ngân sách: Nghị quyết đặc thù có ý nghĩa không chỉ với TP.HCM

Sáng 26-5, Quốc hội nghe Chính phủ báo cáo về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM. Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày báo cáo.

Thí điểm thành công sẽ tạo tiền đề cho bước phát triển mới

Sau khi Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh đã trình bày báo cáo thẩm tra về dự thảo nghị quyết này.

“Ủy ban Tài chính, Ngân sách tán thành về sự cần thiết ban hành Nghị quyết” - Chủ nhiệm Lê Quang Mạnh báo cáo và làm rõ các căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh trình bày báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết đặc thù cho TP.HCM. Ảnh: QH

“Qua tổng kết Nghị quyết 54/2017 cho thấy, phạm vi, quy mô, tính chất của các chính sách hiện hành còn chừng mực, chưa tạo sức nặng đột phá; nhiều vướng mắc về thể chế đang cản trở phát triển.

Trong khi đó, TP là trung tâm kinh tế, thương mại, tài chính lớn nhất cả nước, có vai trò quan trọng trong điều tiết về ngân sách trung ương, hiện đang đóng góp khoảng 27%. Việc có chính sách vượt trội là cần thiết không chỉ đối với TP mà cả Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả đất nước” - Chủ nhiệm Lê Quang Mạnh trình bày.

Trong năm quan điểm ban hành Nghị quyết, đáng chú ý có quan điểm cho rằng Nghị quyết phải “thực sự mang tính lan tỏa, tác động sâu rộng không chỉ đối với TP mà cần mang lại hiệu ứng tích cực đối với vùng miền và đất nước, giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực đến vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương”.

Theo Ủy ban Tài chính, Ngân sách, phạm vi chính sách trong dự thảo nghị quyết phù hợp với định hướng trong các Nghị quyết của Đảng và Quốc hội; các chính sách khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực, bảo đảm tính kế thừa Nghị quyết 54, tích hợp một số chính sách tương đồng với các địa phương có cơ chế đặc thù.

“Nếu thực hiện thành công thí điểm các chính sách trong dự thảo sẽ tạo tiền đề quan trọng cho bước phát triển mới” - ông Lê Quang Mạnh nói.

Sau khi lưu ý chín vấn đề đối với các quy định trong Dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Lê Quang Mạnh cho hay Ủy ban Tài chính, Ngân sách “nhất trí với những chính sách được đánh giá là hiệu quả, cần tiếp tục kế thừa” của Nghị quyết 54/2017.

Tuy nhiên, theo ông Mạnh, qua tổng kết năm năm thực hiện Nghị quyết 54 cho thấy, không phải tất cả các chính sách đều đi vào cuộc sống. Vì vậy, cần rà soát từng chính sách, làm rõ đã phát huy tác dụng ở mức độ nào, tính cần thiết tiếp tục áp dụng.

Còn về các chính sách kế thừa Nghị quyết 54, các chính sách tương tự các địa phương có cơ chế đặc thù và các chính sách đang dự kiến tại các dự thảo luật trình Quốc hội, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cũng khuyến nghị cần thận trọng, bảo đảm tính đồng bộ, tương quan và lưu ý khâu tổ chức thực hiện.

Cơ chế, chính sách đặc thù cho TP phải có trọng tâm, trọng điểm

Trình bày Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết Nghị quyết hướng đến xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo cơ sở pháp lý để phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo đột phá, giải quyết các điểm nghẽn về phát triển kinh tế - xã hội của TP, góp phần xây dựng và phát triển TP.HCM như mục tiêu đã đặt ra tại các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Quốc hội nêu trên.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trình bày tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các chính sách, cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM. Ảnh: QH

Việc xây dựng dự thảo Nghị quyết dựa trên quan điểm bảo đảm tuân thủ các quy định của Hiến pháp 2013, phù hợp với định hướng phát triển tại Nghị quyết số 24 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế xã hội vùng Đông Nam bộ, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế xã hội TP.HCM và Nghị quyết 81 của Quốc hội về Quy hoạch tổng thể quốc gia.

Bộ trưởng cũng cho biết, Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển TP thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Việc xây dựng cơ chế, chính sách không phải chỉ riêng cho TP mà còn tạo điều kiện cho TP phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của cả nước. Cho phép tiếp tục áp dụng các cơ chế, chính sách thực hiện đạt kết quả tại Nghị quyết 54/2017.

Nghị quyết cũng bổ sung các cơ chế chính sách phù hợp đang được thí điểm tại một số địa phương và một số cơ chế chính sách có trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, Luật Nhà ở sửa đổi, dự kiến trình Quốc hội thời gian tới.

Quy định cơ chế, chính sách đặc thù cho TP phải có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính khả thi và thực hiện tăng cường phân cấp, ủy quyền cho TP, gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát minh bạch, hiệu quả.

Nội dung chính của dự thảo Nghị quyết có bảy nhóm cơ chế, chính sách từ Điều 4 đến Điều 10. Xét về tính mới và kế thừa, dự thảo Nghị quyết gồm 4 nhóm cơ chế, chính sách (CCCS).

Cụ thể, (1) nhóm cơ chế chính sách được kế thừa từ Nghị quyết 54; (2) nhóm cơ chế, chính sách được quy định tại các Nghị quyết đặc thù của các địa phương khác; (3) nhóm các cơ chế, chính sách được quy định tại các dự thảo Luật đang trình Quốc hội cho ý kiến; (4) nhóm các cơ chế, chính sách mới, đột phá, có tác động lan tỏa.

NHÓM PHÓNG VIÊN