Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về cơ cấu và số lượng đại biểu Quốc hội khóa XVI

Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội đã ký ban hành Nghị quyết dự kiến số lượng, cơ cấu, thành phần đại biểu Quốc hội (ĐBQH) khóa XVI.

Theo Nghị quyết, tổng số đại biểu Quốc hội khóa XVI dự kiến là 500 người. Trong đó, 217 đại biểu thuộc các cơ quan Trung ương (chiếm 43,4%) và 283 đại biểu thuộc các địa phương (chiếm 56,6%). Cơ cấu này được xây dựng trên cơ sở kế thừa kinh nghiệm từ các khóa trước, đồng thời bảo đảm sự cân đối giữa các nhóm đối tượng, lĩnh vực, vùng miền, giới tính và độ tuổi.

Tại khối Trung ương, các đại biểu được phân bổ cho từng cơ quan, tổ chức, đơn vị như sau: các cơ quan Đảng có 10 đại biểu (2%); cơ quan Chủ tịch nước có 3 đại biểu (0,6%); các cơ quan của Quốc hội, bao gồm đại biểu chuyên trách ở Trung ương, có 145 đại biểu (29%); Chính phủ và các cơ quan thuộc Chính phủ có 15 đại biểu (3%).

Ngoài ra, Bộ Quốc phòng có 13 đại biểu (2,6%), Bộ Công an có 3 đại biểu (0,6%), Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Kiểm toán Nhà nước mỗi cơ quan có 1 đại biểu (0,2%); Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên có 25 đại biểu (5%).

Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về cơ cấu và số lượng đại biểu Quốc hội khóa XVI. Ảnh: Quochoi.vn

Cơ cấu phân bổ này được đánh giá là bảo đảm sự tham gia của đầy đủ các cơ quan trong hệ thống chính trị, góp phần phản ánh toàn diện tiếng nói của các tầng lớp nhân dân trong hoạt động của Quốc hội khóa mới.

Đối với đại biểu ở địa phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định hai hình thức phân bổ chính, gồm cơ cấu định hướng và cơ cấu hướng dẫn.

Cơ cấu định hướng gồm 179 đại biểu (chiếm 35,8%), là cơ cấu khung để các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương làm căn cứ giới thiệu người ứng cử. Nhóm này bao gồm: lãnh đạo chủ chốt địa phương kiêm Trưởng đoàn ĐBQH; đại biểu hoạt động chuyên trách; đại diện Mặt trận Tổ quốc; các chức danh thuộc lĩnh vực tôn giáo, quốc phòng, an ninh, tư pháp; cùng các viện nghiên cứu, trường đại học, học viện, doanh nghiệp, hiệp hội nghề nghiệp và tổ chức sản xuất.

Cơ cấu hướng dẫn gồm 104 đại biểu (chiếm 20,8%), là cơ cấu linh hoạt, để các địa phương căn cứ vào tình hình thực tế giới thiệu người ứng cử phù hợp. Thành phần này gồm đại diện các ngành khoa học - công nghệ, tài chính, giáo dục, y tế, văn hóa - nghệ thuật, chính quyền cơ sở, nội chính, cùng các nhân sĩ, trí thức, người tiêu biểu trong cộng đồng dân cư.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh, trong quá trình giới thiệu, các địa phương cần chú trọng bảo đảm sự cân đối giữa các nhóm đối tượng, đặc biệt là phụ nữ, người dân tộc thiểu số, người ngoài Đảng, người trẻ tuổi và ứng viên tự ứng cử, nhằm phát huy tính đại diện đa dạng, phản ánh đúng cơ cấu xã hội của đất nước.

Theo Nghị quyết, cơ cấu kết hợp của đại biểu Quốc hội khóa XVI được thiết kế nhằm vừa kế thừa kinh nghiệm của các khóa trước, vừa mở rộng sự tham gia của các nhóm đối tượng mới. Một người ứng cử có thể đồng thời nằm trong nhiều cơ cấu kết hợp, thể hiện tính linh hoạt và bao quát trong cơ cấu nhân sự.

Cụ thể, dự kiến có khoảng 80 - 90 đại biểu là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng (chiếm 16 - 18%), trong đó 12 - 14 người là Ủy viên Bộ Chính trị hoặc Ban Bí thư. Đại biểu là người ngoài Đảng dự kiến từ 25 - 50 người (5 - 10%), đại biểu trẻ tuổi (dưới 40 tuổi) khoảng 50 người (10%), và đại biểu tái cử khoảng 160 người (32%).

Đối với đại biểu là người dân tộc thiểu số, Nghị quyết yêu cầu bảo đảm ít nhất 18% tổng số người trong danh sách chính thức ứng cử thuộc nhóm này, đồng thời quan tâm đại diện của các dân tộc rất ít người chưa có đại biểu trong Quốc hội.

Về tỷ lệ nữ đại biểu, các địa phương cần bảo đảm ít nhất 35% tổng số người ứng cử chính thức là phụ nữ, góp phần tăng cường vai trò đại diện giới và thúc đẩy bình đẳng giới trong cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.

Tùng Nguyễn