Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Báo cáo nghiên cứu khả thi về dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phát biểu kết luận

* Dự kiến hơn 111 ngàn tỷ đồng cho giai đoạn 1 Cảng HKQT Long Thành

Các đại biểu đánh giá cao tinh thần khẩn trương, tích cực, các bước làm chắc chắn của Chính phủ trong việc triển khai dự án. Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu cho rằng đây là sự nỗ lực rất lớn của Bộ Giao thông - vận tải và các cơ quan lãnh đạo của tỉnh Đồng Nai.

Theo Tờ trình về Báo cáo nghiên cứu khả thi về dự án Cảng HKQT Long Thành giai đoạn 1, tổng mức đầu tư dự kiến 111.689 tỷ đồng, tương đương 4,779 tỷ USD. Như vậy, tổng mức đầu tư Dự án thấp hơn tổng mức đầu tư đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 là 4,782 tỷ USD. Đây là Dự án có tổng mức đầu tư, quy mô lớn, Hội đồng Thẩm định nhà nước sẽ có ý kiến thẩm định cụ thể sau khi có kết quả thẩm tra cuối cùng của Tư vấn thẩm tra trong bước trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định đầu tư dự án.

Trình bày ý kiến thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế tán thành quy mô giai đoạn 1 đã được nghiên cứu theo Nghị quyết 94/2015/QH13 nhưng đề nghị Chính phủ cần sớm nghiên cứu và đầu tư giai đoạn 2, giai đoạn 3 của dự án để vừa bảo đảm tính cạnh tranh với các cảng hàng không trong khu vực vừa có thêm đường băng dự phòng cho đường băng thứ nhất nếu xảy ra sự cố để quá trình khai thác được liên tục. Đối với giai đoạn 2, nghiên cứu ưu tiên xây dựng đường băng số 2 bên cạnh đường băng đã xây dựng tại giai đoạn 1 để bảo đảm tính tối ưu.

Về kiến nghị điều chỉnh nhu cầu sử dụng đất, Ủy ban Kinh tế đề nghị đưa diện tích đất thu hồi để thực hiện 2 tuyến giao thông kết nối vào giai đoạn 1 của dự án; kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư lấy từ vốn đầu tư của dự án. UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo khung chính sách được Chính phủ phê duyệt khi thực hiện Nghị quyết 53.

Liên quan đến việc điều chỉnh đất sử dụng cho quốc phòng, Ủy ban Kinh tế tán thành với việc sử dụng diện tích đất dùng chung (480 hécta), vừa bảo đảm sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, vừa bảo đảm thực hiện kết hợp giữa kinh tế với quốc phòng. Việc quản lý, sử dụng diện tích đất dùng chung thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về hàng không dân dụng. Có ý kiến đề nghị có cơ chế để quân đội cùng sử dụng cảng ngay khi hoàn thành giai đoạn 1 chứ không phải chờ đến khi hoàn thành đường cất hạ cánh số 4 ở giai đoạn 3 của dự án.

Về điều chỉnh diện tích đất giai đoạn 1, Ủy ban Kinh tế tán thành với kiến nghị của Chính phủ vì đây chỉ là việc điều chỉnh nhu cầu sử dụng giữa các giai đoạn, để phù hợp với dự án, tổng diện tích của dự án không thay đổi (5 ngàn hécta), Nghị quyết 94/2015/QH13 cũng không quy định việc sử dụng bao nhiêu diện tích đất cho mỗi giai đoạn cụ thể.

Khẩn trương hoàn thiện các tuyến giao thông

Về kiến nghị bổ sung 2 tuyến đường bộ kết nối vào dự án đầu tư xây dựng, tuyến số 1 (3,8km) nối cảng với quốc lộ 51, tuyến số 2 (3,5km) nối cảng với đường cao tốc TP.Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, Ủy ban Kinh tế tán thành bổ sung 2 tuyến giao thông kết nối. Việc bổ sung 2 tuyến giao thông này vào giai đoạn 1 của dự án và để nhà đầu tư thực hiện bằng vốn doanh nghiệp cũng sẽ bảo đảm đáp ứng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ do không phải chờ phân bổ vốn theo thủ tục đầu tư công. Đồng thời cũng tạo điều kiện để tỉnh Đồng Nai chỉ đạo UBND huyện Long Thành bổ sung dự án giao thông kết nối vào quy hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2020 làm căn cứ thu hồi đất phục vụ triển khai dự án.

Có ý kiến cho rằng, việc chỉ đầu tư 2 tuyến kết nối tại giai đoạn 1, 3 tuyến còn lại sẽ đầu tư giai đoạn sau có thể dẫn đến những khó khăn, vướng mắc do hiện tượng lấn chiếm, đầu cơ tăng giá gây khó khăn cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Do vậy, đề nghị cân nhắc triển khai đầu tư ngay cả 5 tuyến đường kết nối bổ sung tại giai đoạn 1.

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ hết sức lưu ý khẩn trương chỉ đạo hoàn thiện các tuyến giao thông theo quy hoạch, nâng cấp, mở rộng các tuyến giao thông hiện hữu để đáp ứng yêu cầu kết nối với cảng; đề nghị quan tâm đến việc thiết kế, xây dựng hệ thống giao thông kết nối giữa các nhà ga, phương tiện kết nối giữa tàu bay với nhà ga tiện nghi, hiện đại giúp hành khách di chuyển thuận tiện, nhanh chóng đáp ứng mục tiêu trở thành trung tâm trung chuyển cạnh tranh quốc tế.

Chỉ đạo quyết liệt để dự án hoàn thành đúng tiến độ

Hiện còn có những khó khăn, vướng mắc trong công tác đo đạc, kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất; xác định giá bồi thường cây cao su và bồi thường về đất; hồ sơ phê duyệt các dự án thành phần có cấu phần xây dựng. Do vậy, nhiều ý kiến băn khoăn cho rằng tiến độ thu hồi đất khó bảo đảm. Nếu điều này xảy ra cũng ảnh hưởng lớn đến tiến độ giai đoạn 1 của dự án. Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ có các giải pháp, chỉ đạo quyết liệt để dự án hoàn thành đúng tiến độ khi đã được Quốc hội thông qua.

Đối với kiến nghị về việc bổ sung 2 tuyến đường bộ kết nối vào dự án đầu tư xây dựng, các đại biểu cơ bản đồng tình với chủ trương mà Chính phủ đề xuất. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị tách và lập thành 1 dự án riêng để không phải điều chỉnh quy mô và tổng mức đầu tư của dự án ban đầu. Sau đó, Quốc hội sẽ xem xét trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, bố trí nguồn lực song song để thực hiện với dự án Cảng HKQT Long Thành. Đề nghị Chính phủ rút kinh nghiệm, cần chủ động chuẩn bị sớm báo cáo khả thi của dự án cho giai đoạn 2 và giai đoạn 3, không để gấp thời gian như giai đoạn 1.

Về việc chọn nhà thầu, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, theo Luật Đấu thầu, đây là nội dung không thuộc phạm vị thẩm quyền phê duyệt của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội, mà thẩm quyền này được giao cho Thủ tướng Chính phủ.

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng những vấn đề mà Chính phủ đặt ra là thiết yếu, nằm trong khuôn khổ Nghị quyết 94/2015/QH13 ngày 25-6-2015 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án Cảng HKQT Long Thành. Về tổng mức đầu tư, đề nghị Chính phủ xác định tổng mức đầu tư của giai đoạn 1 nằm trong tổng mức đầu tư của cả 3 giai đoạn đã được Quốc hội quy định. Bên cạnh đó, những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ phải quyết định và chịu trách nhiệm theo đúng quy định của pháp luật. Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ tiếp thu đầy đủ ý kiến tại phiên họp để hoàn chỉnh hồ sơ báo cáo; Ủy ban Kinh tế hoàn thiện báo cáo thẩm tra để trình ra Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8.

L.V (tổng hợp)