Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh
Mức giảm trừ gia cảnh được coi là cần thiết để phù hợp với tình hình kinh tế-xã hội và những biến động về giá cả, nhằm động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập tạo động lực cho người nộp thuế.
Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)
Sáng 17/10, tiếp tục Chương trình Phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, áp dụng từ thời kỳ tính thuế năm 2026 và thời điểm quyết toán thuế sẽ là vào quý I/2027. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên thảo luận.
Thay mặt Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, nêu rõ việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh được coi là cần thiết để phù hợp với tình hình kinh tế-xã hội và những biến động về giá cả, nhằm động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập và tạo động lực cho người nộp thuế tích lũy, tiêu dùng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội hai phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.
Phương án 1, là điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng CPI. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, theo số liệu của Cục Thống kê, trong giai đoạn từ năm 2020 đến hết năm 2025, chỉ số CPI lũy kế dự kiến biến động 21,24%, do đó, có thể xem xét để điều chỉnh tương ứng với mức tăng của chỉ số CPI. Cụ thể, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 21,24% so với mức hiện hành); mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 21,24% so với mức hiện hành).
Thực hiện phương án này, dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 12.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.
Với phương án 2, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người.
Theo số liệu của Cục Thống kê thì biến động về thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người từ năm 2020 đến nay khoảng 40-42%, do đó, căn cứ theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người năm 2025 so với năm 2020 nêu trên, mức giảm trừ gia cảnh có thể điều chỉnh như sau:
Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành); mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành).
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, theo phương án này, cá nhân là người nộp thuế (nếu không có người phụ thuộc) có mức thu nhập là 17 triệu đồng/tháng thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm là 10,5% (8% bảo hiểm xã hội + 1,5% bảo hiểm y tế + 1% bảo hiểm thất nghiệp) là 1,785 triệu đồng (17 triệu đồng x 10,5%) + 15,5 triệu đồng (giảm trừ cho bản thân người nộp thuế) = 17,285 triệu đồng, do đó, với mức thu nhập 17 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế. Phần thu nhập vượt trên 17,285 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, thực hiện phương án này, dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.
Qua tổng hợp, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết đa số ý kiến đồng tình theo Phương án 2, dựa trên tiêu chí tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người, với mức tăng khoảng 40% đến 42% kể từ năm 2020 đến nay.
Chính phủ đề nghị Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.
Báo cáo tóm tắt thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban nhất trí về sự cần thiết phải điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân đối với người nộp thuế và người phụ thuộc để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, biến động của giá cả, góp phần động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập, tạo động lực để người nộp thuế tích lũy, tiêu dùng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, ông Phan Văn Mãi cho biết, Chính phủ đã có Tờ trình số 844/TTr-CP ngày 29/9/2025 về Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), trong đó có nội dung đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế và người phụ thuộc. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp và cho ý kiến đối với hồ sơ dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) và đã kết luận theo hướng cần kết hợp dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) và dự án Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh để giải quyết đồng thời và quy định cụ thể trong Luật mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế, người phụ thuộc, giao Chính phủ thẩm quyền trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong các trường hợp cần thiết (tương tự như quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành).
Do đó, từ góc độ về thời điểm ban hành, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết riêng để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh vào thời điểm hiện nay - đồng thời với thời điểm Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) để sửa đổi Luật một cách tổng thể và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 10 - là không thật sự phù hợp, tạo ra sự phức tạp không cần thiết cho người nộp thuế trong thực hiện.
Về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban thống nhất với định hướng nâng mức giảm trừ gia cảnh theo tiêu chí tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người (Phương án 2) và cơ bản nhất trí với mức giảm trừ gia cảnh mà Chính phủ đề xuất.
Qua thảo luận của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của Kiểm toán Nhà nước và giải trình của đại diện Chính phủ, phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với các nội dung được đề xuất trong Tờ trình của Chính phủ.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ra nghị quyết về thời gian và mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân theo như đề xuất của Chính phủ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu các ý kiến đã được nêu ra tại phiên họp này, như xem xét những nội dung phù hợp cần thiết về mức giảm trừ gia cảnh, kỳ tính thuế và áp dụng, nhằm phục vụ cho việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân. Cũng tại phiên làm việc, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2026./.
