Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn

Ảnh: Hồ Long

Kiến nghị giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu, mỡ nhờn về mức sàn

Theo Tờ trình của Chính phủ, do Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày, năm 2023, giá các mặt hàng xăng dầu thành phẩm được dự báo sẽ giảm so với ước giá bình quân năm 2022, nhưng vẫn còn ở mức cao, điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế. Trong khi đó, theo Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, thì từ ngày 1.1.2023, mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với các mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn tăng từ mức sàn lên mức trần trong Biểu khung thuế, trừ dầu hỏa (theo quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14), nên giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ tăng lên tương ứng.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Việc mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tăng từ mức sàn về mức trần từ ngày 1.1.2023 (giai đoạn cận kề Tết Nguyên Đán) sẽ gây ảnh hưởng nhất định đến tâm lý, đời sống sinh hoạt của người dân cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó ảnh hưởng đến lạm phát và sẽ tác động trực tiếp đến ổn định kinh tế vĩ mô. Do vậy, Chính phủ nhận thấy, cần phải có giải pháp để góp phần ổn định giá xăng dầu, ổn định kinh tế vĩ mô trong năm 2023.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2023 nhằm góp phần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và bình ổn thị trường xăng dầu trước bối cảnh giá dầu thô biến động phức tạp. Đồng thời, góp phần hỗ trợ phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và giảm bớt khó khăn cho người dân và doanh nghiệp khi giá xăng dầu vẫn ở mức cao.

Để thực hiện mục đích, quan điểm nêu trên, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2023 như quy định tại Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15, tức là áp dụng mức sàn thuế trong Biểu khung thuế. Theo đó, thuế BVMT với xăng giảm từ 4.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít; nhiên liệu bay giảm từ 3.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít; dầu diesel giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 500 đồng/lít; dầu mazut, dầu nhờn giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít; mỡ nhờn giảm từ 2.000 đồng/kg xuống mức sàn 300 đồng/kg; dầu hỏa giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Để bảo đảm tính kịp thời, Chính phủ đề nghị Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2023. Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu thế giới và trong trường hợp giá xăng dầu thế giới biến động giảm, Chính phủ sẽ chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phương án điều chỉnh mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn cho phù hợp với tình hình thực tế.

Cân nhắc mức thuế suất phù hợp hơn

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nêu rõ, việc tăng thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ mức sàn được quy định tại Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15 lên mức trần theo quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 từ ngày 1.1.2023 có thể sẽ tác động không thuận lợi đến tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống Nhân dân. Do vậy, để góp phần ổn định giá xăng dầu, ổn định kinh tế vĩ mô, việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn so với quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 để áp dụng trong năm 2023 là cần thiết.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Trên cơ sở nhu cầu thực tiễn và để tạo điều kiện hỗ trợ sản xuất kinh doanh trong năm 2023, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhất trí với đề xuất của Chính phủ về thời hạn có hiệu lực của Nghị quyết (ngày 1.1.2023). Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cần khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn để triển khai thực hiện đúng thời điểm Nghị quyết có hiệu lực, bảo đảm không ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân và doanh nghiệp.

Về mức thuế suất cụ thể, nhiều ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị, Chính phủ tính toán, cân nhắc đề xuất mức thuế phù hợp với diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới, thể hiện chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với người dân, doanh nghiệp, không làm ảnh hưởng quá lớn đến nguồn thu ngân sách Nhà nước; để lại dư địa để có thể tiếp tục điều chỉnh trong trường hợp cần thiết sau này.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Riêng mức thuế đối với nhiên liệu bay, do các hãng hàng không hiện vẫn đang còn gặp nhiều khó khăn do tác động tiêu cực của dịch Covid-19, nhiều ý kiến đề nghị, áp dụng mức sàn trong Biểu khung thuế đối với nhiên liệu bay (1.000 đồng/lít).

Cân nhắc trên nhiều yếu tố, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết về mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, với những mức thuế suất mới, có một số điều chỉnh so với đề xuất của Chính phủ. Cụ thể, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2023 gồm: xăng (trừ ethanol) có mức thuế 2.000 đồng/lít; nhiên liệu bay có mức thuế 1.000 đồng/lít; dầu diesel có mức thuế 1.000 đồng/lít; dầu hỏa có mức thuế 600 đồng/lít; dầu mazut có mức thuế 1.000 đồng/lít; dầu nhờn có mức thuế 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn có mức thuế 1.000 đồng/kg.

Phát biểu tại phiên họp, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với về sự cần thiết tiếp tục giảm thuế BVMT với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2023, để góp phần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống, sinh hoạt của người dân. Đồng thời, tán thành với ý kiến của Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách về mức thuế suất cụ thể.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí về sự cần thiết phải giảm thuế BVMT với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2023. Tuy nhiên, đề nghị, Chính phủ, các bộ, ngành liên quan nghiêm túc rút kinh nghiệm với việc trình hồ sơ quá muộn với dự án Nghị quyết này, bảo đảm tiến độ gửi hồ sơ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định.

Về mức giảm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí điều chỉnh mức thuế với xăng, dầu, mỡ nhờn theo phương án được Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị. Mức thuế này được áp dụng từ ngày 1.1.2023 đến hết ngày 31.12.2023. Từ ngày 1.1.2024, mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tiếp tục thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (xăng là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 2.000 đồng/kg).

Để bảo đảm không tăng giá xăng dầu trong dịp Tết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Bộ Tài chính rà soát, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, lấy ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trình Chủ tịch Quốc hội ký chứng thực trong ngày 31.12.2022.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2023, với tỷ lệ 100% các ủy viên tán thành. Ảnh: Hồ Long

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các quy định về quản lý, điều hành giá xăng dầu, cũng như bám sát diễn biến giá thế giới; có đủ giải pháp để bảo đảm giá bán xăng dầu hợp lý, phục vụ sản xuất, kinh doanh, đời sống của Nhân dân và góp phần kiểm soát lạm phát; rà soát điều chỉnh phù hợp các khoản thuế, phí, các yếu tố cấu thành giá cơ sở; các định mức chi phí, hao hụt, lợi nhuận; nâng cao năng lực dự trữ quốc gia; sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu để bình ổn thị trường; chú ý các giải pháp phải bảo đảm nguồn lực, tiếp tục thực hiện các mục tiêu liên quan đến môi trường và phát triển bền vững; có giải pháp khi tình hình diễn biến phức tạp, đòi hỏi cần có sự điều chỉnh hợp lý các vấn đề về thuế, phí đối với xăng, dầu.

Các Ủy viên Ủy ban Thương vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2023, với tỷ lệ 100% các ủy viên tán thành.

Phương Thủy