Ủy quyền cho Thủ tướng phê chuẩn, ký kết điều ước quốc tế: tăng tính chủ động trong hoạt động đối ngoại

Cần quy định rõ hơn về phạm vi, đối tượng, điều kiện ủy quyền

Tham gia thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan (Đoàn TP Hà Nội) nhận định, dự thảo Luật có rất nhiều điểm tiến bộ như: rút ngắn quy trình, đơn giản hóa các thủ tục; cho phép hồ sơ điện tử, đăng tải trên công báo điện tử. "Đây là một bước cải cách hành chính lớn, đồng thời là bước chuyển đổi số rất mạnh mẽ".

Dự thảo cũng làm rõ phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng và các cơ quan có thẩm quyền, từ đó tăng tính chủ động, phát huy trách nhiệm, nhưng vẫn bảo đảm được việc kiểm soát quyền lực.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan (Đoàn TP Hà Nội) thảo luận tại tổ. Ảnh: Hồ Như Ý

Một điểm nổi bật nữa trong dự thảo Luật là việc ủy quyền cho Thủ tướng trong đàm phán, ký kết, sửa đổi điều ước quốc tế. Đây cũng là một điểm hoàn thiện mạnh trong việc sửa đổi luật lần này.

Góp ý vào nội dung cụ thể, đại biểu Nguyễn Thị Lan quan tâm đến khoản 16 của điều 1 (sửa đổi điều 60 của luật hiện hành) đã quy định thời hạn xử lý là 15 ngày và cho phép một lần gia hạn.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, để quy định này đi vào thực tế, cần phải bổ sung rõ trách nhiệm của cơ quan chủ trì, người đứng đầu; đồng thời, cần có biện pháp, chế tài xử lý khi chậm trễ trong xử lý hồ sơ vì thực tế hiện nay, vẫn có nhiều hồ sơ bị chậm. Bên cạnh đó, cũng cần làm rõ thời điểm bắt đầu tính thời hạn, cơ chế phối hợp giữa các đơn vị để bảo đảm tính thực thi.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan bày tỏ đồng tình với nội dung quy định tại khoản 23 của điều 1 (bổ sung điều 72a) về Chủ tịch nước ủy quyền cho Thủ tướng quyết định đàm phán, ký kết, sửa đổi điều ước quốc tế trong những trường hợp cấp bách. Điều này giúp linh hoạt, kịp thời trong xử lý công việc và công tác đối ngoại.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần quy định rõ hơn về phạm vi, đối tượng, thời hạn và điều kiện ủy quyền; đồng thời, phải có nghĩa vụ báo cáo lại kết quả cho Chủ tịch nước, nhằm đảm bảo tính hợp hiến, minh bạch, trách nhiệm cao và chủ động được trong công tác đối ngoại.

Đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi (Đoàn TP Hà Nội). Ảnh: Hồ Như Ý

Đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi (Đoàn TP Hà Nội) giá cao hồ sơ dự thảo Luật đã cắt giảm thủ tục, phân cấp, phân quyền rõ ràng và mạnh mẽ hơn. Đại biểu cho rằng, Việc bổ sung điều 72a về ủy quyền trong trường hợp đặc biệt là một quy định rất cần thiết, tạo cơ chế linh hoạt, cho phép Chủ tịch nước ủy quyền cho Thủ tướng Chính phủ trong một số trường hợp cấp bách, đột xuất về đối ngoại. "Cơ chế này vừa bảo đảm tính nghiêm túc của pháp luật, vừa giải quyết được các tình huống thực tế phát sinh, giúp chúng ta chủ động hơn trên trường quốc tế" - đại biểu Tạ Đình Thi nêu.

Đại biểu cho biết, với quy định rút ngắn thời gian xử lý xuống còn 10 ngày, 5 ngày làm việc là áp lực rất lớn lên các cơ quan như Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp và các cơ quan được lấy ý kiến. Nếu không được tăng cường nguồn lực (về con người, kinh phí, công nghệ), các cơ quan này có thể không đáp ứng được khối lượng công việc.

Từ thực tiễn đó, đại biểu đề nghị cần có đánh giá tác động về nguồn lực đối với các cơ quan thực thi chính. Trên cơ sở đó, có kế hoạch bố trí, tăng cường nguồn lực tương xứng với khối lượng và yêu cầu công việc mới.

Ngoài ra, đẩy mạnh ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số. Xây dựng hệ thống quản lý điều ước quốc tế trực tuyến tích hợp, cho phép các cơ quan tiếp nhận, xử lý, trả lời ý kiến một cách đồng bộ, nhanh chóng, minh bạch.

Quang cảnh thảo luận của đại biểu Quốc hội Đoàn TP Hà Nội. Ảnh: Hồ Như Ý

Tạo lập môi trường phát triển công nghiệp an ninh

Thảo luận về Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành (Đoàn TP Hà Nội) bày tỏ nhất trí cao về sự cần thiết ban hành Luật nhằm kịp thời quán triệt và thể chế hóa Kết luận số 158-KL/TW, ngày 26/5/2025 của Bộ Chính trị; hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách, tạo lập môi trường phát triển công nghiệp an ninh, đáp ứng yêu cầu cấp bách của tình hình thực tiễn.

Góp ý về nội dung cụ thể, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu thêm khái niệm "Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh" tại khoản 1a Điều 22 cho rõ ràng hơn, bao quát nhu cầu thực tiễn, bám sát tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị nhằm xây dựng công nghiệp an ninh; đồng thời, nghiên cứu chỉnh sửa khái niệm Quỹ công nghiệp quốc phòng tại khoản 1 điều 22 cho thống nhất.

Đại biểu Lê Nhật Thành cũng nhất trí bổ sung khoản 7 điều 79 quy định trách nhiệm của Bộ Công an thành lập Hội đồng quản lý phát triển công nghiệp an ninh để dẫn dắt, định hướng, điều phối toàn diện hoạt động của tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia, quản lý Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh và giúp Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo các nhiệm vụ xây dựng, phát triển công nghiệp an ninh.

Đồng thời, đại biểu đề nghị nghiên cứu làm rõ vị trí, chức năng, nhiệm vụ của “Hội đồng quản lý phát triển công nghiệp an ninh” hoặc giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định; đề nghị phân định rõ trách nhiệm của “Cơ quan chuyên trách về công nghiệp an ninh” (tại khoản 6 điều 79 Luật hiện hành) và “Hội đồng quản lý phát triển công nghiệp an ninh” (tại khoản 7 điều 79 mới bổ sung).

Đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành (Đoàn TP Hà Nội). Ảnh: Hồ Như Ý

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn TP Hải Phòng) cho rằng, việc phân tách hai Quỹ Công nghiệp Quốc phòng (giao Quốc phòng quản lý) và Quỹ đầu tư, phát triển công nghiệp an ninh (giao Bộ Công an quản lý) là hợp lý và cần được thể chế rõ trong luật.

Vì vậy, đại biểu đề nghị chỉnh lý tên gọi, chức năng và cơ chế vận hành của từng Quỹ theo hướng sau: Quỹ công nghiệp Quốc phòng là quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách, được thành lập ở Trung ương, do Chính phủ và Bộ Quốc phòng quản lý để đầu tư, hỗ trợ các nhiệm vụ cấp bách, có tính mới, rủi ro cao, chấp nhận đầu tư mạo hiểm, nghiên cứu thiết kế, chế tạo vũ khí, trang bị kỹ thuật có ý nghĩa chiến lược.

Chính phủ chỉ quy định chi tiết việc thành lập, quản lý, sử dụng hai Quỹ, không thực hiện phân bổ trực tiếp, vì việc này thuộc thẩm quyền của từng Bộ chủ quản.

"Đây chính là nội dung cần được ghi nhận rõ tại điều 22 của dự thảo, để thể chế hóa đầy đủ tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW về khuyến khích đổi mới sáng tạo, chấp nhận rủi ro và đầu tư mạo hiểm trong các lĩnh vực công nghiệp nền tảng" - đại biểu Việt Nga phân tích.

Thịnh An