Vaccine là lá chắn vững chắc ngăn chặn bệnh viêm não mô cầu
Năm 2025, Việt Nam ghi nhận gia tăng bệnh viêm não mô cầu; bệnh nguy hiểm, nguy cơ tử vong cao; tuy nhiên có thể phòng hữu hiệu bằng tiêm vaccine.
Các chuyên gia thảo luận, trao đổi về bệnh do não mô cầu hiện nay.
Trước tình hình bệnh viêm não mô cầu được ghi nhận gia tăng trong năm 2025, tại hội thảo khoa học với chủ đề “Hành trình vì một Việt Nam không còn bệnh do não mô cầu nhóm B” do Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế Công cộng phối hợp với GSK Việt Nam tổ chức, GS.TS Nguyễn Văn Kính, Phó Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam nhấn mạnh: “Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đánh bại được viêm màng não với chiến lược loại trừ các vụ dịch từ bệnh viêm màng não do vi khuẩn, giảm số ca mắc viêm màng não do những vi khuẩn có thể phòng ngừa bằng vaccine, giảm số ca tử vong do bệnh, đồng thời giảm tỷ lệ khuyết tật và cải thiện chất lượng sống sau viêm màng não do bất kỳ nguyên nhân nào. Theo WHO, tiêm chủng là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa một số loại viêm màng não do vi khuẩn phổ biến, trong đó có viêm màng não do não mô cầu”.
Theo đó, tại Việt Nam, số ca mắc bệnh não mô cầu đang có xu hướng gia tăng. Dựa trên số liệu từ phần mềm giám sát bệnh truyền nhiễm của Bộ Y tế, tính từ đầu năm đến giữa tháng 9/2025, cả nước đã ghi nhận 38 ca nhiễm não mô cầu, trong đó miền Bắc ghi nhận tăng 45% và khu vực phía Nam ghi nhận tăng 83% so với cả năm 2024.
Theo các chuyên gia, bệnh do não mô cầu là bệnh nhiễm trùng cấp tính nghiêm trọng do vi khuẩn não mô cầu gây ra viêm màng não và nhiễm trùng máu. Vi khuẩn này được chia thành 12 nhóm huyết thanh khác nhau, trong đó các nhóm A, B, C, X, Y và W là phổ biến nhất và nguy hiểm nhất. Nhóm huyết thanh vi khuẩn não mô cầu đa dạng, phân bố khác nhau và có thể thay đổi theo vùng địa lý và theo thời gian. Vi khuẩn gây bệnh thường lưu hành chủ yếu ở người lành mang trùng không triệu chứng, có thể lây truyền từ người này sang người khác và khiến người nhiễm có thể phát triển bệnh viêm màng não.
Ths.Bs Nguyễn Ngọc Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm xét nghiệm y sinh học lâm sàng và dịch vụ khoa học kỹ thuật, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh cho biết: “Sự tiến bộ trong công nghệ vaccine mở ra những khả năng mới trong việc phòng ngừa bệnh do vi khuẩn não mô cầu. Hướng tiếp cận mới tập trung vào việc xác định các kháng nguyên ít biến đổi, biểu hiện trên nhiều chủng vi khuẩn não mô cầu nhóm B nhằm mở rộng khả năng bảo vệ”.
Bên cạnh công nghệ tiên tiến, tính an toàn của vaccine luôn được đặt lên hàng đầu. Các phản ứng thường gặp ở các loại vaccine thông thường có thể kể đến như: Đau, ban đỏ tại vị trí tiêm hoặc sốt.
“Dù các phản ứng sau tiêm này thường nhẹ và thoáng qua ở đa số các vaccine nhưng việc nhận biết sớm dấu hiệu bất thường và được tư vấn kỹ trước – sau tiêm là rất quan trọng, giúp đảm bảo an toàn tiêm chủngvà tăng niềm tin vào chương trình tiêm chủng phòng bệnh não mô cầu”, Ths. Bs Nguyễn Ngọc Anh Tuấn cho biết.
Trước mức độ nguy hiểm của bệnh viêm não mô cầu, các chuyên gia cũng kêu gọi phụ huynh, nhà trường và các cơ quan truyền thông cùng chung tay lan tỏa thông tin, khuyến khích tiêm chủng đúng lịch, đúng bệnh, tạo lá chắn vững chắc phòng bệnh viêm não mô cầu.
