Vài dòng bộc bạch khiêm tốn nhân ngày doanh nhân

Thật sự từ nhỏ tôi đã rất yêu thích khoa học nhất là toán học. Tôi mơ ước sau này lớn lên sẽ thành nhà khoa học. Nhưng rất lạ và dường như là do cơ duyên, tôi có ít thành công trong thực hiện được phần rất nhỏ ước mơ đó.

Tác giả (phải) và tỷ phú Hoàng Kiều

Sau khi tốt nghiệp Đại học lâm nghiệp Việt Nam năm 1975 tại Đông Triều, Quảng Ninh, tôi vào Đak Lak và được điều xuống Đak Nông xây dựng lâm trường đầu tiên của tỉnh. Lâm trường khi ấy rất lớn với gần 800 cán bộ công nhân viên. Cuộc đời rẽ sang hướng khác với mong muốn. Tôi bắt đầu gắn bó và có duyên với doanh nghiệp từ đây. Tôi được bổ nhiệm làm giám đốc lâm trường Đak Nông ngay sau khi quyền giám đốc là anh Cầm Bá Hồng và 4 anh em bị bọn Fulro phục kích bắn chết trên xe hôm 1.7.1979 tại dốc đầu thị trấn Thuận An, huyện Daksong ngày nay. Thật may mắn vì hôm ấy tôi đã lên xe với anh em đi họp thay anh Hồng rồi, mà anh Hồng chạy theo bảo tôi ở nhà thay anh xử lý công việc để anh đi họp Ty Lâm nghiệp. Một tiếng đồng hồ sau xe anh bị bọn fulro bắn. Ai cũng tin tôi đã hy sinh. Còn anh và mọi người trên xe ấy hiện vẫn nằm tại nghĩa trang liệt sĩ Đak Nông. Mỗi lần qua vị trí xe bị bắn, tôi vẫn niệm Phật và thường thắp hương cho anh. Lâm trường rất khó khăn ở một trong những huyện khó khổ nhất của Đak Lak. Rất ít ai khi ấy trụ lại ở đây lâu được vì sốt rét ác tính, vì bọn fulro hoành hành, bọn Pôn Pôt cũng xâm lấn tấn công. Ở nơi đó rất hoang vu khi cách Buôn Ma Thuột 125 km đường rừng núi, đường đất, mưa lầy nắng bụi đỏ, còn thị trấn Gia Nghĩa lúc đó bé lắm, chỉ khoảng 1000 dân.

Rồi từ nền tảng lâm trường lớn nhất tỉnh lúc đó chính phủ thành lập Liên hiệp lâm nông công nghiệp Gia Nghĩa thuộc bộ Lâm Nghiệp. Tôi lại sang công tác tại liên hiệp… rồi xây dựng xí nghiệp chế biến lâm sản với vai trò giám đốc. Tới 14.7.1988 sau khi tu nghiệp 3 năm tại Nga về, tôi được bổ nhiệm Phó tổng giám đốc và 2 năm sau là Tổng giám đốc Liên hiệp lâm nông công nghiệp Gia Nghĩa. Liên hiệp vào loại lớn nhất của ngành lâm nghiệp lúc đó với 26 lâm nông trường, xí nghiệp và các đơn vị trực thuộc, gần 9.000 cán bộ công nhân viên.

Năm 1994, tôi chuẩn bị có quyết định của trung ương ra làm thứ trưởng Bộ Lâm nghiệp nhưng tỉnh Đak Lak làm văn bản xin tôi về làm lãnh đạo tỉnh. Việc đó tưởng sẽ chấm dứt cuộc đời doanh nghiệp vì lúc đó tôi là Tỉnh ủy viên. Nhưng không, Hội doanh nghiệp trẻ Đak Lak ra đời với các doanh nghiệp năng động trẻ trung thành công như: Trần Minh Thụy, Đặng Lê Nguyên Vũ, Phan Tuệ, Đại Hùng… mời tôi tham gia hội, đồng hành với hội với tư cách Chủ tịch danh dự cho tới khi rời Cao nguyên Trung phần đầu năm 2006. Tôi đã cùng với Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội doanh nghiệp trẻ Việt Nam, báo Thanh Niên… tổ chức gặp mặt các doanh nghiệp trẻ Việt Nam tại thành phố Buôn Ma Thuột. Có lẽ không có cuộc đại hội hội nghị lớn nào của Hội doanh nghiệp trên Việt Nam tôi không tham gia. Các bạn doanh nhân trẻ khi đó như Trương Gia Bình, Phạm Tiến Công, Nguyễn Công Khế, Hồ Huy, Võ Quốc Thắng, Phương Hữu Việt, Vũ Văn Tiền… đều rất thân thiết quý trọng tôi tới tận bây giờ. Nhà văn lớn Lê Lựu mời tôi tham gia ngay từ đầu thành lập Trung Tâm văn hóa doanh nhân… Biết bao hoạt động cộng đồng doanh nghiệp: Sao Đỏ, Sao Khuê đều tham gia tích cực vì tôi là người cũng ham vui.

Khi về làm thứ trưởng Bộ Khoa học công nghệ và xây dựng khu công nghệ cao Hòa Lạc, tôi đã nghĩ là sẽ không đồng hành nhiều với doanh nghiệp nữa. Không, tôi lại nhầm vì lại có nhiều hơn các kết nối hợp tác với nhiều doanh nghiệp lớn hơn nữa… Đặc biệt là sau khi đi thăm học hỏi nhiều khu công nghệ cao thế giới về, tôi xây dựng Trung Tâm ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao cho khu CNC Hòa Lạc và giúp cho khu Nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM đưa ra ý tưởng công nghệ tổ chức mời các tổ chức, cá nhân trong ngoài nước đỡ đầu hướng dẫn ươm tạo thành công hàng chục doanh nghiệp công nghệ cao cho đất nước… tạo mọi điều kiện tốt nhất với slogan: “hãy đặt mình vào vị trí các nhà đầu tư” để nhiều doanh nghiệp đầu tư thành công tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc.

Tháng 3.2013 tôi nhận quyết định nghỉ hưu của Thủ tướng Chính phủ. Lại một lần nữa chắc chắn nghỉ và không làm gì với các doanh nghiệp nữa. Không tôi lại sai và nhầm nữa rồi. Mấy chục anh em chủ các doanh nghiệp chế biến sắn tìm tới mời tham gia thành lập Hiệp Hội sắn Việt Nam. Từ chối, từ chối mãi cuối cùng lại nghe nguyên Bộ trưởng Nông nghiệp phát triển nông thôn là anh Lê Huy Ngọ khuyên nên tôi nhận lời. Thế là gần 10 năm nay, tôi lại đồng hành với trên 130 doanh nghiệp sắn trong đó có 115 nhà máy tinh bột sắn… Lại gắn bó, trăn trở ngày qua, tháng lại với doanh nghiệp.

Cũng 10 năm qua từ 2011 tới nay, tham gia xây dựng và làm chủ tịch suốt Hội hữu nghị hợp tác Việt Nam - Brazil. Nhân cuộc họp BCH hội tại Hải Phòng 4 năm trước, tôi lại đưa ra ý tưởng kết nối hai nhóm doanh nghiệp Việt Nam và Brazil và bắt đầu triển khai ý tưởng xây dựng “Câu lạc bộ doanh nghiệp Việt Nam - Brazil”. Và thực tế, hội đã ra đời hoạt động thành công và đang là hình mẫu cho các hội khác tham khảo.

Rồi nhiều bạn trẻ Đak Lak, Đak Nông, Hà Nội, TP.HCM, Ninh Bình… mời gọi nhờ tư vấn, cố vấn cho họ tạo dựng sản phẩm, hàng hóa, lập nghiệp… Xây dựng tổ chức các viện nghiên cứu trong một số doanh nghiệp... Giúp các bạn từ ý tưởng công nghệ, quản trị, maketing… phát triển thương hiệu và kinh doanh. Bận rộn với doanh nghiệp, vui lo với họ nhưng cũng may là có công nghệ 4.0 và thực trạng thế giới phẳng.

Dù vợ con đồng tình chia sẻ khuyến khích làm ít dần đi để nghỉ nhưng đúng là duyên số với doanh nghiệp, doanh nhân của tôi nó nặng quá. Tôi đã dự định vài năm nữa không tham gia với các bạn nữa. Nghỉ để dành thời gian cho mình đi chơi. Nói thế nhưng bây giờ tôi cũng ít làm với các bạn vì họ đã thành công rồi không cần mình nhiều nữa. Tư vấn qua mạng, họp online, chữ ký điện tử… kết nối tháo gỡ vướng mắc.

Hôm nay nhân ngày Doanh nhân mới bộc bạch vài dòng như vậy ! Không có ý gì khác để mọi người chia sẻ và ủng hộ. Tôi vẫn xem mình còn là doanh nhân. Cám ơn hàng trăm doanh nghiệp đã đồng hành hợp tác trên 40 năm qua! Tôi có gì chưa đúng mong các bạn lượng thứ. Chúc các doanh nghiệp vượt qua thách thức vươn lên! Thành công, thành đạt, thành danh!

TS Nguyễn Văn Lạng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Dak Lak, nguyên Thứ trưởng Bộ KHCN Việt Nam