Vai trò của báo chí trong định hướng, giáo dục thế hệ trẻ, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Là người người sáng lập báo chí cách mạng Việt Nam, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: Báo chí không chỉ là người tuyên truyền tập thể, cổ động tập thể, tổ chức tập thể; mà còn là vũ khí sắc bén chống lại mọi biểu hiện phản động, tiêu cực đi ngược lại quyền lợi của nhân dân, của đất nước; báo chí là công cụ đấu tranh xã hội, đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp. Người nêu rõ: “Báo chí của ta thì cần phải phục vụ Nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội, phục vụ cho đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà, cho hòa bình thế giới”. Để thực hiện được sứ mệnh lớn lao đó, Người yêu cầu những người làm báo phải có ngòi bút sắc bén, nhiệt huyết, có trách nhiệm với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Nghị quyết 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”, khẳng định: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là trách nhiệm của mỗi đơn vị, tổ chức, cán bộ, đảng viên và các cơ quan truyền thông, báo chí. Đây chính là sự định hướng quan trọng nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ quan báo chí trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng này.

Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta xác định thanh niên là đội dự bị tin cậy của Đảng, là “chủ nhân tương lai của đất nước”, “là rường cột của nước nhà”, là đội ngũ trực tiếp tham gia thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong Di chúc, Người dành một phần nói về thanh niên và căn dặn Đảng cần phải quan tâm đến việc giáo dục, bồi dưỡng thanh niên - thế hệ cách mạng cho đời sau. Người căn dặn: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”.

Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng khẳng định, cần: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học – công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Với vai trò là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của tuổi trẻ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực hiện nhiều chương trình hành động thiết thực nhằm giáo dục lý tưởng cách mạng trong các cấp bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên trong và ngoài nước; qua đó khơi dậy tinh thần dân tộc, niềm tự hào và ý thức, trách nhiệm lớn lao trong việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nhiều chương trình được các cấp bộ Đoàn triển khai bài bản, thống nhất, đồng bộ, toàn diện, thực chất, quyết liệt, đi vào chiều sâu. Nhiều hoạt động tuyên truyền do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phát động và tổ chức đã tạo ra những tiếng vang lớn, thu hút đông đảo mọi tầng lớp trong xã hội tham gia, như: Cuộc thi Tìm hiểu Lịch sử vẻ vang của Đảng; Hội thi Olympic toàn quốc các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó là các phong trào hành động được các cấp Đoàn - Đội - Hội tổ chức thường niên, như: Tôi yêu Tổ quốc tôi; Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc; Tháng Thanh niên; Thanh niên Tình nguyện hè; Hành trình đến với các địa chỉ đỏ; Thắp nến tri ân các Anh hùng liệt sĩ v.v... từ đó vun đắp thêm cho thế hệ trẻ những lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa; nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường.

Vai trò của báo chí trong định hướng, giáo dục thế hệ trẻ

Trong bối cảnh công cuộc chuyển đổi số đang diễn ra sâu rộng trên toàn thế giới, các thế lực thù địch, phản động thông qua mạng xã hội, như: Facebook, YouTube, X, TikTok, Telegram v.v... tung thông tin giả, xuyên tạc bản chất của sự vật, hiện tượng, cản trở thế hệ trẻ tiếp cận thông tin chính thống, sự thật chân chính... để gây nhiễu loạn dư luận xã hội, tác động trực tiếp đến nhận thức, lập trường của thế hệ trẻ. Thậm chí, với công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng hoàn thiện, các thế lực thù địch đóng giả người nổi tiếng để cài cắm những thông tin giả, tiêu cực, xuyên tạc, phản động trong các video, bài viết, sách, báo làm cho ngay cả những người có nhận thức, bản lĩnh chính trị tốt cũng khó nhận ra. Trong “ma trận” thông tin đúng - sai, thật - giả, tốt - xấu lẫn lộn, không ít đoàn viên, thanh niên hoang mang, mất định hướng, không thể kiểm soát được nhận thức, cảm xúc và hành vi của mình, bị thao túng, dẫn dắt bởi “hội chứng đám đông”, dẫn đến lệch lạc trong nhận thức, sai trái trong một số hành động, việc làm.

Với sứ mệnh trong định hướng, giáo dục thế hệ trẻ, bảo vệ nền nền tảng tư tưởng của Đảng, hơn lúc nào hết, các cơ quan báo chí và những người làm báo hôm nay cần phải giữ vững và nêu cao ý chí tiến công, kiên quyết, chủ động đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị, quyết tâm làm thất bại chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, các cơ quan báo chí và đội ngũ những người làm báo phải tự nâng cao nhận thức chính trị của bản thân; xác định rõ trách nhiệm về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của những tác phẩm báo chí đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; kiên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Cần phải ý thức được rằng, mỗi người cầm bút là một tấm gương sáng về đạo đức cách mạng, về lối sống trong sáng, lành mạnh.

Thứ hai, các cơ quan báo chí và đội ngũ những người làm báo thường xuyên nghiên cứu, học hỏi kho tàng kiến thức mới, khoa học công nghệ,... để đổi mới nội dung, cách thức tuyên truyền những giá trị to lớn, mang tầm thời đại của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; khẳng định đây là nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, là hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; khẳng định bản chất ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa.

Thứ ba, các cơ quan báo chí tăng cường số lượng, chất lượng các tuyến đề tài, các bài viết chuyên sâu về nền tảng tư tưởng của Đảng. Mỗi tuyến đề tài, mỗi bài viết phải có cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn chắc chắn, khách quan mà gần gũi; luận điểm, luận cứ xác đáng, mang tính thời sự và có giá trị định hướng về nhận thức, tư tưởng đối với người đọc, sao cho mỗi tác phẩm báo chí thực sự là một công cụ tăng cường nhận thức, củng cố niềm tin của bạn đọc đối với Đảng, với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thứ tư, các cơ quan báo chí nên có cơ chế phù hợp nhằm động viên, khuyến khích và bảo vệ những cây bút tiên phong trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Tăng cường bài viết về những điển hình tiên tiến trong thanh niên, lan tỏa các thông tin tích cực theo phương châm “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” đạt chất lượng, hiệu quả cao.

Thứ năm, các cơ quan báo chí cần nghiêm túc thực hiện việc đánh giá kết quả thực hiện công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng theo từng giai đoạn; cập nhật xu hướng thông tin và thủ đoạn hoạt động của các lực lượng chống phá, để qua đó chỉ rõ những thiếu sót, bất cập và nguyên nhân làm giảm hiệu lực, hiệu quả công tác tuyên truyền trên báo chí một cách nhanh chóng nhất; kịp thời biểu dương, nhân rộng những kinh nghiệm hay, mô hình tốt trong công tác tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên báo chí.

Thứ sáu, các cơ quan báo chí xác định việc tổ chức những diễn đàn chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục; chú trọng phổ biến, tuyên truyền trên các mạng xã hội và các kênh truyền thông khác những nội dung liên quan đến công tác đấu tranh nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhận diện kịp thời âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch.

Thứ bảy, các cơ quan báo chí định kỳ tổ chức việc mời các nhà lý luận, chuyên gia, học giả, nhà nghiên cứu tham gia những buổi nói chuyện với cán bộ, phóng viên, nhân viên,... nhằm chia sẻ kinh nghiệm trong công tác đấu tranh với các luận điểm sai trái, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Tùng Dương