Vai trò khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Quang cảnh buổi tọa đàm.

Năm 2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phê duyệt Đề án thí điểm nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông trên cơ sở kiện toàn mô hình tổ khuyến nông cộng đồng (Đề án). Đến 1/7/2025, cả nước thành lập được 5.187 tổ khuyến nông cộng đồng với 47.493 thành viên tham gia.

Đến nay, Đề án đã có những tín hiệu tích cực, nhận được sự quan tâm ủng hộ của các cấp, các ngành và sự tham gia rất tích cực của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, các doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân. Qua đó, góp phần khẳng định vai trò, nhiệm vụ của hệ thống khuyến nông, khuyến nông cộng đồng trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.

Đồng thời, góp phần tổ chức lại lực lượng khuyến nông cơ sở gắn với địa bàn xã để thực hiện tốt công tác khuyến nông; đổi mới và đa dạng hóa chức năng, hoạt động của khuyến nông cơ sở từ chuyển giao khoa học kỹ thuật phục vụ sản xuất là chính sang cung cấp thông tin, hướng dẫn kỹ năng quản lý, kinh doanh, phát triển thị trường, bảo vệ môi trường, hướng tới khuyến nông theo nhu cầu và khuyến nông dịch vụ.

Bên cạnh đó giúp thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp, tri thức hóa nông dân, nhất là ở các vùng nguyên liệu; nông dân đã được tổ chức lại sản xuất theo mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã; được tham gia liên kết với các doanh nghiệp để sản xuất theo quy trình, tiêu chuẩn, chất lượng đáp ứng yêu cầu thị trường; thu hút sự vào cuộc tham gia của các doanh nghiệp, hợp tác xã, thúc đẩy xã hội hóa khuyến nông.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác khuyến nông đang gặp những khó khăn, thách thức và thiếu tính bền vững do còn nặng về nặng về chuyển giao kỹ thuật, chưa chú trọng đến phát triển thị trường, liên kết theo chuỗi giá trị, quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc…Hơn nữa, năng lực của đội ngũ cán bộ khuyến nông các cấp còn hạn chế, đặc biệt thiếu các kiến thức, kỹ năng mềm như: Quản lý, quản trị, kinh tế, chuyển đổi số, marketing…

Tại tọa đàm, các đại biểu cho rằng, thời gian tới Ủy ban nhân dân cấp xã cần kiện toàn tổ khuyến nông cộng đồng và tạo điều kiện thuận lợi để tổ hoạt động hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Xác định tổ khuyến nông cộng đồng là tổ chức khuyến nông tự nguyện có vai trò nòng cốt, trực tiếp bám sát cơ sở, cầu nối giữa nông dân với chính quyền, doanh nghiệp, hợp tác xã… Bởi đây là lực lượng hỗ trợ quan trọng giúp nông dân tiếp cận tiến bộ kỹ thuật, tổ chức sản xuất an toàn, bền vững, đáp ứng yêu cầu thị trường.

Tiếp tục nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ khuyến nông cộng đồng bằng việc tổ chức tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng chuyên môn, quản lý, ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số; tăng cường kết nối các viện, trường, chuyên gia và doanh nghiệp nhằm bổ sung nguồn lực, tri thức và giải pháp mới cho khuyến nông cộng đồng.

Các tổ khuyến nông cộng đồng cần bám sát thực tiễn, kịp thời hỗ trợ nông dân giải quyết khó khăn trong sản xuất, tiêu thụ nông sản, tổ chức liên kết chuỗi giá trị, bảo đảm hiệu quả và bền vững; đổi mới phương thức hoạt động khuyến nông cộng đồng theo hướng đa giá trị, đa chức năng; xây dựng cơ chế chính sách để duy trì lực lượng khuyến nông cộng đồng, phát huy vai trò là “cánh tay nối dài” của ngành nông nghiệp tại cơ sở…

Bảo Hân