Vấn đề thủy điện làm nóng Hội trường Diên Hồng

Trước đó, tranh luận với Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh trong chiều qua, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) đồng tình, thủy điện đúng là có tính 2 mặt. Tuy nhiên, theo ông, đến bây giờ chưa có thước đo nào để khẳng định rằng, thủy điện mặt tốt là ưu việt và mặt xấu chỉ là tạm thời.

Hơn nữa với ông, trải qua vấn đề vừa qua, những thiệt hại nhìn thấy là vô cùng to lớn, nhãn tiền, xót xa mà không thể tính toán được. “Đồng chí cũng nói đến đoạn không phá rừng tự nhiên, rồi có rừng nghèo, rừng kiệt và đặc biệt là đã có chỉ đạo. Tuy nhiên, chúng ta biết rồi, đôi khi Trung ương, thậm chí kể cả địa phương chỉ đạo nhưng mà các đơn vị cũng không thực hiện. Chúng ta không kiểm tra, không xử lý, chỗ này cũng chưa rõ.” Ông nói, phản bác lại ý kiến của Bộ trưởng rằng đã bỏ gần 500 dự án có nguy cơ. Ông cho rằng dự án điện nói chung và dự án thủy điện đều có tiềm ẩn về nguy cơ.

Đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai)

Còn đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai), cho rằng những thủy điện nhỏ thì khoảng 40, 50 năm nữa khi đã hết khấu hao, khi đã không còn hiệu quả kinh tế thì tất cả các công trình xây ở nơi rừng sâu, núi thẳm này sẽ là một quả bom nổ chậm.

“Vì vậy, tôi thấy ngay từ bây giờ, khi chúng ta xây dựng, chúng ta phải thấy kết cục của nó như thế nào, chắc chắn nó sẽ là một di sản sau này thế hệ con cháu chúng ta phải lo, cũng như một số điện ta gọi là sạch hiện nay, tái tạo hiện nay. Nếu chúng ta thấy hàng vạn m2 của điện mặt trời khi không sử dụng nữa, nó sẽ là một nguồn gây ô nhiễm như thế nào. Tôi nghĩ ngay bây giờ Bộ Công Thương, ngành tài nguyên và môi trường cũng phải quan tâm đến, có chế tài để bảo đảm chúng ta có nguồn lực để giải quyết những vấn đề hậu họa như thế.” Ông phát biểu.

Không đồng tình với phần giải trình của Bộ trưởng Bộ Công thương, Đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) khẳng khái: “Phát biểu như Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thì mọi thứ chúng ta đều đúng cả, chỉ có trời sai vì mưa nhiều quá”, ông Hồng bắt đầu phần tranh luận.

Theo ông, khi Bộ trưởng nói do chính quyền địa phương, do quy hoạch và do tổ chức thực hiện, nhận định như vậy là “chưa ổn”. Đưa ra nhận xét cá nhân, ông Hồng cho rằng ở đâu có nhiều nhà máy thủy điện thì ở đó gắn liền với lũ quét, lũ ống, sạt lở, ngập lụt. “Chúng ta thường nói gió lũ mưa ngàn, tức nước vỡ bờ, làm nhiều đập thủy điện sẽ khiến nước dâng cao, phải tìm đường thoát, khi ấy sẽ gây ra hậu quả”, ông Hồng nêu quan điểm.

Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh

Giải đáp ý kiến đại biểu về thủy điện nhỏ ảnh hưởng đến môi trường và xử lý như thế nào khi hết khấu hao, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh khẳng định rằng có những quy trình pháp lý rất bài bản để quản lý.

Ông Tuấn Anh cũng nói báo cáo đánh giá tác động có vai trò quan trọng, là căn cứ để cơ quan quản lý đánh giá tính khả thi của dự án. Báo cáo này đều được đăng công khai trên cổng thông tin điện tử các cơ quan chức năng.

Đối với thủy điện nhỏ đã hết khấu hao, hết vòng đời của dự án, căn cứ theo Luật Xây dựng, Luật Điện lực, các dự án này phải báo cáo về chất lượng hồ, đập, hướng sử dụng hoặc phải tháo dỡ.

Về việc xử lý các tấm pin quang điện sau khi thủy điện này hết giá trị sử dụng, Thủ tướng đã giao Bộ Khoa học và Công nghệ lập quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng hệ thống xử lý các tấm pin này.

Ông cũng nói chỉ khoảng 3% hóa chất của các tấm pin này là có tác động đến môi trường. Các chủ đầu tư có trách nhiệm thu hồi, xử lý.

Vẫn tiếp tục tranh luận, đại biểu Dương Trung Quốc cho rằng khi nói về vấn đề thủy điện, không nên tùy tiện so sánh với Biển Đông. Ông cảnh báo nếu chúng ta không nhìn nhận đúng về câu chuyện thủy điện thì sẽ để lại hậu quả nặng nề trong vài chục năm nữa.

Bên cạnh đó, ông đồng tình với nhiều ý kiến của đại biểu về việc doanh nghiệp làm thủy điện sẽ phải đóng trước một khoản phí gọi là phí môi trường: “Việc xây dự án thủy điện phải có chế tài, Nhà nước phải nắm đằng chuôi. Còn nhiều doanh nghiệp tìm cách thoái thác, bỏ đi. Yếu tố lợi ích nhóm sẽ để lại nhiều tổn hại cho sau này”, ông Quốc nói.

Minh Dương