Vấn nạn buôn thuốc lá lậu còn diễn biến rất phức tạp
Ngày 13/04/2022, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam (VTA) tổ chức hội thảo 'Phòng chống thuốc lá lậu: Thực trạng và giải pháp' tại TPHCM, nhằm cập nhật những thông tin mới về tình hình chống buôn lậu thuốc lá và đề xuất các giải pháp ngăn chặn hiệu quả.
Tại hội thảo, ông Hồ Lê Nghĩa, Chủ tịch VTA, cho biết trong các năm qua, công tác chống buôn lậu thuốc lá đã đạt nhiều kết quả tích cực, tiến triển đáng kể, dù vậy vẫn còn rất nhiều thử thách đặt ra cho các lực lượng chức năng trong công tác chống thuốc lá lậu.
Theo các diễn giả tại Hội thảo, thực trạng này là do nhiều yếu tố tạo nên, trong đó phải kể đến đầu tiên là lợi thế cạnh tranh và lợi nhuận của các sản phẩm thuốc lá lậu.
Đơn cử, lợi nhuận thu được từ một bao thuốc lá Jet nhập lậu từ biên giới khoảng 7.000 - 8.000 đồng, cao gấp 3 lần so với các sản phẩm thuốc lá hợp pháp cùng phân khúc.
Bên cạnh đó, các yếu tố khách quan như đường biên giới phức tạp với nhiều đường mòn lối mở, phương thức vận chuyển của các đối tượng ngày càng đa dạng, tinh vi, hay việc lợi dụng cư dân sống ở vùng biên giới trung chuyển… cũng gây ra rất nhiều khó khăn cho lực lượng biên phòng chức năng trong việc kiểm soát tình hình.
Ngoài ra, những năm gần đây xuất hiện tình trạng vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu từ Campuchia về Việt Nam nhưng trên bao bì dán tem thuốc lá Việt Nam để qua mặt các cơ quan chức năng…
Báo cáo của các đại biểu tại Hội thảo cũng chỉ ra, buôn bán thuốc lá lậu thường tập trung ở hai nhãn hiệu phổ biến nhất là Jet và Hero, chiếm hơn 80% thị phần thuốc lá lậu, và tập trung nhiều ở các tỉnh phía Nam giáp biên giới Campuchia, chiếm hơn 84% tổng lượng nhập khẩu bất hợp pháp qua các ngả khác trên toàn quốc.
Tại Hội thảo, VTA và các đại biểu đề xuất triển khai giải pháp để tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng chống thuốc lá lậu, như: Tăng cường tuyên truyền giáo dục người tiêu dùng, tiểu thương, nhà phân phối không tham gia tiếp tay cho các đường dây buôn lậu; cần có nhiều nguồn lực hơn để thắt chặt kiểm tra ở vùng biên giới và giám sát thị trường; trích một phần kinh phí trong Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá cho công tác phòng chống thuốc lá lậu...
Hội thảo cũng dành thời gian thảo luận về việc cần áp dụng chặt chẽ các hình phạt đối với hành vi sản xuất, buôn bán, vận chuyển và tàng trữ thuốc lá lậu đã được quy định trong các văn bản pháp luật hiện hành. Nghị định 98/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15/10/2020 quy định người có hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ dưới 50 bao, sẽ bị phạt tiền đến 3 triệu đồng.
Theo quy định này, chế tài xử phạt hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận dù chỉ 1 bao thuốc lá nhập lậu có thể bị phạt tiền tới 3 triệu đồng. Mức phạt cao cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong công tác chống nạn thuốc lá nhập lậu, bởi trước đó, quy định tại điều 25, Nghị định 124/2015/NĐ-CP, với số lượng dưới 10 bao, người buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu chỉ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 - 1.000.000 đồng.