Vẫn nhức nhối chuyện xăng dầu giả kém chất lượng

Theo tìm hiểu của VnBusiness, tình trạng vi phạm sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng đang có xu hướng gia tăng với nhiều thủ đoạn tinh vi và đa dạng. Trong đó, không chỉ với các nhóm mặt hàng “thường xuyên” bị làm giả, vi phạm sở hữu trí tuệ như thực phẩm chức năng, quần áo, đồ thời trang, điện gia dụng, hàng tiêu dùng… mà ngay đến nhóm mặt hàng đặc thù như xăng, dầu thì tình trạng gian lận thương mại cũng diễn ra tràn lan, mất kiểm soát.

Gian lận chất lượng xăng dầu vẫn diễn biến phức tạp

Vừa qua, ngày 14/07, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết, Công ty TNHH MTV Xăng dầu Đại Minh (Công ty Đại Minh) bị xử phạt do nhập và bán xăng kém chất lượng gây ra hiện tượng chết máy phương tiện giao thông, gây bức xúc và nhận được nhiều phản ánh của người dân, với tổng số tiền hơn 63,8 triệu đồng và buộc thu hồi và thay đổi mục đích sử dụng 76 lít xăng E5 RON 92-II còn tồn.

Hay trong tháng 6, theo đề nghị của Cục trưởng Cục QLTT tỉnh Sóc Trăng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính một Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng với mức phạt 93.000.000 đồng về hành vi bán 2.000 lít Dầu Do 0,05S-II có chất lượng không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng và vi phạm quy định về biển hiệu trong kinh doanh xăng dầu. Sau khi kiểm tra chất lượng hàng hóa và ghi nhận hành vi vi phạm của doanh nghiệp về việc ghi không đúng tên thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối xăng dầu cung cấp xăng dầu trên biển hiệu của cửa hàng bán lẻ xăng dầu.

Năm 2024 chứng kiến sự bùng nổ của nạn buôn lậu và tiêu thụ xăng dầu giả, với nhiều thủ đoạn và quy mô ngày càng lớn. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế mà còn tiềm ẩn nguy cơ lớn về an toàn cho người dân và môi trường. Những biện pháp ngăn chặn và xử lý của cơ quan chức năng liệu đã đủ mạnh mẽ và hiệu quả?

Sử dụng xăng dầu giả không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an toàn cho người dùng và môi trường.

Thiếu úy Vũ Hùng Tráng (Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an Hà Nội) cho biết, các đối tượng thường sử dụng các phương thức tinh vi như pha trộn xăng dầu, sử dụng hóa chất rẻ tiền hoặc nhập lậu xăng dầu kém chất lượng từ nước ngoài. Cơ quan chức năng đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và phối hợp với các cơ quan liên quan để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Tuy nhiên, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự ủng hộ của người dân là yếu tố quyết định để đẩy lùi vấn nạn này.

Điều này, gây hậu quả kinh tế rất lớn. Các doanh nghiệp xăng dầu hợp pháp phải đối mặt với sự cạnh tranh không lành mạnh, doanh thu giảm sút, dẫn đến thất thu thuế cho nhà nước. Theo ước tính của các chuyên gia kinh tế, thiệt hại từ nạn buôn lậu và tiêu thụ xăng dầu giả có thể lên đến hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm.

Sử dụng xăng dầu giả không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an toàn và môi trường. Xăng dầu pha trộn không đạt tiêu chuẩn có thể làm hư hỏng động cơ xe, gây cháy nổ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng và tài sản của người dân. Nhiều vụ tai nạn giao thông liên quan đến cháy nổ xe do xăng dầu giả đã được ghi nhận trong năm 2024, gây ra nỗi lo sợ và hoang mang trong cộng đồng.

Bên cạnh đó, các hóa chất độc hại trong xăng dầu giả còn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Khí thải từ việc sử dụng xăng dầu giả chứa nhiều chất độc hại, ảnh hưởng đến chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng. Việc xử lý các vụ cháy nổ do xăng dầu giả cũng gây ra nhiều khó khăn và tốn kém cho lực lượng cứu hỏa và các cơ quan chức năng.

Cần mạnh tay xử lý

Luật sư Lê Thu Thùy nhận xét: "Hành vi buôn lậu và tiêu thụ xăng dầu giả không chỉ vi phạm pháp luật kinh tế mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo quy định của pháp luật hiện hành, những cá nhân, tổ chức liên quan đến hoạt động này có thể bị xử lý với mức án phạt nghiêm khắc, bao gồm cả án tù và phạt tiền. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác thực thi pháp luật còn gặp nhiều khó khăn do thủ đoạn của các đối tượng ngày càng tinh vi. Việc tăng cường năng lực cho các cơ quan chức năng và hoàn thiện hệ thống pháp lý là vô cùng cần thiết".

Ngoài ra, việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng cũng được chú trọng và đẩy mạnh. Các chương trình tuyên truyền, giáo dục về nguy cơ của xăng dầu giả và cách phân biệt xăng dầu thật – giả đã được triển khai rộng rãi. Người tiêu dùng cũng được khuyến cáo chỉ nên mua xăng dầu tại các cửa hàng uy tín, có chứng nhận chất lượng.

T.S Đoàn Thị Yến Oanh (chuyên ngành Hóa học tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội) cho biết, nạn buôn lậu và tiêu thụ xăng dầu giả không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho các doanh nghiệp hợp pháp mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế quốc gia. Thiệt hại từ thuế thất thu, chi phí xử lý và khắc phục hậu quả do xăng dầu giả gây ra là rất lớn. Để giải quyết triệt để vấn đề này, cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn trong việc kiểm tra, giám sát thị trường, cũng như nâng cao nhận thức của người tiêu dùng.

Trước tình trạng buôn lậu và tiêu thụ xăng dầu giả ngày càng phức tạp, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn và xử lý. Bộ Công Thương đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và phối hợp với các lực lượng chức năng như công an, hải quan để phát hiện và xử lý các vụ buôn lậu xăng dầu giả.

Theo các chuyên gia xăng dầu, việc đấu tranh với xăng dầu giả hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Lý do là hệ thống bán lẻ xăng dầu của Việt Nam qua quá nhiều tầng, nấc khác nhau: thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối, thương nhân nhận quyền, tổng đại lý, đại lý bán lẻ, ... Tầng, nấc càng nhiều thì kẽ hở cho việc gian lận càng lớn. Nếu xăng dầu được phân phối trực tiếp qua hệ thống trạm xăng của các thương nhân đầu mối, tức xăng dầu đến tay người dùng từ đầu mối thì sẽ giảm thiểu được tình trạng này.

Theo đó, để giải quyết triệt để vấn nạn này, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của toàn xã hội. Các cơ quan chức năng cần nâng cao năng lực kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Người tiêu dùng cũng cần nâng cao ý thức, không tiếp tay cho các hành vi buôn lậu và tiêu thụ xăng dầu giả.

Lê Hồng