Vạn Ninh: Gỡ khó để trùng tu đình Tân Mỹ
UBND huyện Vạn Ninh và ngành chức năng đang tích cực phối hợp để sớm trùng tu đình Tân Mỹ (thị trấn Vạn Giã) đã bị xuống cấp nhiều năm nay.
Xuống cấp trầm trọng
Đình Tân Mỹ là một công trình kiến trúc cổ, được hình thành cùng với quá trình khai khẩn đất đai, dựng làng lập ấp của những người dân làng Tân Mỹ. Đến năm 2013, đình Tân Mỹ được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Ông Đinh Văn Tư - Trưởng Ban Quản lý đình Tân Mỹ cho biết, đình Tân Mỹ là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của người dân nơi đây từ bao đời nay. Mỗi người dân đều có những kỷ niệm gắn bó nhất định với ngôi đình này. Vậy nhưng hiện nay, đình đã bị xuống cấp rất nghiêm trọng. Nhiều năm nay, cử tri của thị trấn đã kiến nghị các cấp có thẩm quyền sớm đầu tư trùng tu di tích này nhưng vẫn chưa được triển khai.
Đình Tân Mỹ bị xuống cấp trầm trọng.
Theo ghi nhận của phóng viên, các vách tường của ngôi đình này đã bị xé toạc, nước thấm làm loang lổ từng mảng tường, nắng chiếu xuyên qua vách, một số trụ bằng bê tông bị hư hỏng nặng, chỉ cần tác động nhẹ là gãy; phần mái đình cũng bị hư hỏng, nhiều viên ngói bị vỡ, làm nước mưa dột xuống nền nhà.
Tìm hiểu được biết, năm 2021, HĐND tỉnh có nghị quyết thực hiện dự án trùng tu đình Tân Mỹ với tổng mức đầu tư 2,57 tỷ đồng. Nghị quyết được thông qua nhận được sự ủng hộ của dư luận và các chuyên gia bảo tồn văn hóa. Tuy nhiên, từ đó đến nay, dự án này vẫn chưa thể thực hiện. Ông Nguyễn Văn Nhuận - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao cho biết, nguyên nhân chưa thể trùng tu đình Tân Mỹ là do còn vướng mắc một số vấn đề về quy hoạch đất đai. Cụ thể, theo quyết định của UBND tỉnh về việc phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất huyện Vạn Ninh năm 2024, khu vực đất di tích có 189m2 là đất thuộc quy hoạch sử dụng đất giao thông, 1.450m2 thuộc đất tôn giáo, tín ngưỡng. Sở đang tích cực phối hợp với UBND huyện Vạn Ninh để tháo gỡ vướng mắc này, sớm phê duyệt phương án trùng tu di tích, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.
Tháo gỡ vướng mắc
Theo tìm hiểu của phóng viên, đình Tân Mỹ nằm phía sau tuyến đường Lý Thường Kiệt. Năm 2009, UBND huyện Vạn Ninh có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết điều chỉnh lộ giới và bổ sung một số tuyến giao thông thị trấn Vạn Giã đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 và Quyết định số 1034 ngày 30-9-2016 về việc phê duyệt Đồ án Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu trung tâm đô thị Vạn Giã (khu Tây Bắc và Đông Bắc Quốc lộ 1), huyện Vạn Ninh. Theo đó, tuyến đường Lý Thường Kiệt được quy hoạch với lộ giới 13m (lòng đường 7m, vỉa hè mỗi bên 3m).
Đình Tân Mỹ được công nhận di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào năm 2013.
Hiện nay, theo hiện trạng di tích lịch sử - văn hóa đình Tân Mỹ và hiện trạng đường Lý Thường Kiệt thì đình Tân Mỹ có một phần nằm trong quy hoạch đường Lý Thường Kiệt (nằm trên phần chiều rộng vỉa hè từ 1 - 1,7m). Ông Nguyễn Thanh Sơn - Phó Chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh cho biết, để tháo gỡ vướng mắc này, UBND huyện thống nhất sẽ cập nhật, điều chỉnh cục bộ quy hoạch giao thông đường Lý Thường Kiệt (điều chỉnh phần chiều rộng vỉa hè đoạn phía sau đình Tân Mỹ cho phù hợp với ranh giới hiện trạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh đã được các cơ quan thẩm quyền xác nhận) để thực hiện công trình tu bổ di tích lịch sử - văn hóa đình Tân Mỹ theo đề nghị của Sở Văn hóa và Thể thao. Đồng thời, trong quá trình lấy ý kiến lập Đồ án phân khu xây dựng (tỷ lệ 1/2000) Khu đô thị Vạn Giã và vùng phụ cận (phân khu 11), huyện Vạn Ninh do Ban Quản lý Khu Kinh tế Vân Phong thực hiện, UBND huyện sẽ có ý kiến đề nghị cập nhật, điều chỉnh cục bộ đường Lý Thường Kiệt cho phù hợp.
Theo thông tin từ Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh, đình Tân Mỹ là ngôi đình cổ của Khánh Hòa, được xây dựng vào năm 1851 (năm Tân Hợi). Trong 2 cuộc kháng chiến, ngôi đình là cơ sở cách mạng lớn của địa phương. Ngày 14-8-1945, tại ngôi đình này, đông đảo quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của mặt trận Việt Minh đã kéo lên huyện đường lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp, thành lập chính quyền cách mạng huyện Vạn Ninh. Đình Tân Mỹ chứa đựng nhiều giá trị về kiến trúc, nghệ thuật. Đây là một công trình tín ngưỡng cổ, mặc dù đã qua nhiều lần tu bổ song vẫn giữ được những nét cổ kính và mang đậm phong cách kiến trúc đình làng ở vùng Khánh Hòa thời kỳ đầu triều Nguyễn.
