'Vàng tặc' vẫn ngang nhiên lộng hành tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu (Kỳ cuối: Khẩn trương truy quét 'vàng tặc' để hoàn thổ, đóng cửa mỏ)
Việc Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu phá sản nên công tác hoàn thổ, đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu không được thực hiện theo như quy định của Luật Khoáng sản. Sau nhiều lần tỉnh Quảng Nam kiến nghị, đến tháng 3-2022, Bộ TN&MT phê duyệt Dự án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu với kinh phí 19,5 tỷ đồng, giao cho địa phương thực hiện. Kinh phí từ nguồn của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu đã ký và nguồn bổ sung từ ngân sách tỉnh. Thế nhưng hiện nay, khi dự án được triển khai thì đơn vị thi công gặp nhiều khó khăn do 'vàng tặc' lộng hành.
Địa phương và đơn vị chức năng nói gì?
Trước việc “vàng tặc” hoạt động tràn lan, không kiểm soát được, ông Nguyễn Văn Sự - Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh cho rằng, do các điểm khai thác vàng trái phép rất rộng, địa hình núi hiểm trở đi lại rất khó khăn, trong khi lực lượng Công an xã và cán bộ địa phương ít nên công tác tổ chức TTKS ở bãi vàng này gặp nhiều khó khăn. “Ngoài khai thác tại chỗ, nhiều người đào bới rồi dùng xe máy chở quặng về nhà. Trước tình trạng này, chính quyền xã thường xuyên kiến nghị UBND huyện Phú Ninh, Công an huyện tăng cường tuần tra, lập các chốt ở các đường dẫn vào mỏ vàng để ngăn chặn”, ông Sự nói.
Lãnh đạo UBND xã Tam Lãnh cũng cho biết, thời gian qua, chính quyền xã đã tổ chức 27 đợt kiểm tra, truy quét tại các khu vực Thác Trắng, hố Ba Liên, Sủng Mùn, đồi Sim… thuộc khu vực Bồng Miêu. Qua đó, lực lượng chức năng địa phương lập biên bản 2 trường hợp làm vàng trái pháp luật đề nghị cấp trên xử phạt hành chính và tiến hành hủy, làm mất tác dụng nhiều phương tiện, thiết bị, dụng cụ để khai thác vàng trái phép. Ngoài ra, địa phương cũng đã làm việc và yêu cầu một hộ dân ở xã không được khai thác vàng trái phép trên đất rừng sản xuất của gia đình; buộc khôi phục lại hiện trạng ban đầu.
Liên quan đến Dự án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu, sau thời gian hoàn tất các thủ tục pháp lý, ngày 27-7 vừa qua, dự án trên đã được triển khai.Theo kế hoạch, từ 27-7 đến 10-8,nhà thầu hoàn thiện các thủ tục pháp lý, xây dựng kho tàng, lán trại. Từ ngày 11-8, cơ quan chức năng cùng nhà thầu cắm mốc lộ giới, đưa thiết bị đến công trường đào đắp, san gạt tạo mặt bằng. Ngày 16-8 tiến hành bịt cửa lò, đường lò bằng bê-tông; ngày 19-9 triển khai thành hàng rào, biển báo và đầu tháng 11-2023 trồng cây sao đen, keo tai tượng. Sau đó, nhà thầu sẽ xây tường chắn cửa lò chính, nổ mìn đánh sập cửa lò khai thác trái phép, tháo dỡ công trình trên bề mặt, san lấp mặt bằng, thu gom xử lý chất thải, trồng cây và giám sát môi trường sau khi đóng cửa mỏ. Dự kiến cuối năm 2024 dự án sẽ hoàn thành. Kế hoạch là vậy, tuy nhiên đến nay, dự án mới hoàn thành hạng mục đo đạc đất trong diện tích đóng cửa mỏ để cắm mốc. Đồng thời hiện nay đơn vị thi công cũng đã tập kết phương tiện, cơ giới lên để tiến hành thi công khi có mặt bằng.
Nói về tiến độ thực hiện dự án, ông Trần Duy Phúc- Phó Giám đốc BQL Dự án Đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam (chủ đầu tư) cho hay, hiện nay khó khăn nhất là khâu giải quyết mặt bằng để bàn giao cho đơn vị thi công. “Ngoài việc các đối tượng làm vàng trái phép thì khu vực này đã bị người dân trồng cây keo. Do đó, hiện đơn vị đang phối hợp với chính quyền địa phương họp dân, thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân nắm bắt được thông tin. Khi cây cối được di dời, người dân không còn làm vàng ở khu vực này nữa, đảm bảo an toàn thì mình mới triển khai đóng cửa mỏ được”, ông Phúc thông tin.
Khẩn trương truy quét, đẩy đuổi
Trước tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn xã Tam Lãnh đang diễn ra hết sức phức tạp, gây thất thoát tài nguyên khoáng sản, ô nhiễm môi trường và mất ANTT, ngày 18-8, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Công văn số 5551/UBND-KTN gửi UBND huyện Phú Ninh cùng các ngành chức năng. Theo đó, UBND tỉnh giao Công an tỉnh và Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh khẩn trương chỉ đạo các lực lượng chức năng tiếp tục tổ chức kiểm tra, truy quét các tụ điểm khai thác vàng trái phép trên địa bàn xã Tam Lãnh, không để tái diễn tình trạng khai thác vàng trái phép tại các khu vực đã tổ chức truy quét. UBND tỉnh yêu cầu xử lý nghiêm, kiên quyết đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm, đặc biệt là người đứng đầu tổ chức việc khai thác vàng trái phép ở các tụ điểm nêu trên; trường hợp đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định để răn đe.
UBND tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh chỉ đạo UBND xã Tam Lãnh phối hợp với lực lượng Công an duy trì hoạt động tại các Chốt kiểm soát đã được thành lập, thường xuyên tổ chức TTKS không để các đối tượng vận chuyển dụng cụ, máy móc, phương tiện vào các khu vực khai thác, chế biến khoáng sản vàng trái phép và xử lý kiên quyết đối với các hành vi vi phạm... Bên cạnh đó, địa phương cần phối hợp với BQL Dự án Đầu tư xây dựng tỉnh và các đơn vị liên quan tổ chức tuyên truyền, thông báo rộng rãi phạm vi khu vực và kế hoạch thực hiện dự án đóng cửa mỏ, yêu cầu người dân khẩn trương rời khỏi phạm vi thực hiện thi công để đảm bảo an toàn, nhất là khu vực hầm lò Núi Kẽm.
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam và chính quyền địa phương, những ngày qua Công an xã Tam Lãnh đã tiến hành nhiều đợt truy quét tình trạng khai thác vàng trái phép tại các khu vực: Núi Kẽm, Đồi Sim, Thác Trắng, Đập Thải, Bãi Thầu Đâu, Hố Ba Liên... Qua đó phát hiện, tiêu hủy 9 hồ chứa hóa chất, 6 máy nổ, 1 máy bơm hơi, 2 máy phát điện, 1.000m2 bạt, 2.000m dây nước... Hiện lực lượng Công an tiếp tục tăng cường triển khai các chốt kiểm soát, yêu cầu người dân khẩn trương rời khỏi khu vực để đơn vị thi công thực hiện dự án Đóng cửa mỏ quặng vàng tại mỏ Bồng Miêu.